لبخند نوزادان اتفاقی نیست

جامعه ایرانی– به‌ندرت کسی می‌تواند به یک نوزاد تازه متولدشده لبخند نزند، به‌خصوص والدین. برخی مواقع نیز نوزادان به این لبخندها پاسخ می‌دهند تا فضایی جادویی برای والدین ایجاد شود اما این حس از سوی کسانی که می‌گویند لبخند یک نوزاد نمی‌تواند واقعی باشد، از بین می‌رود.

به گزاش جامعه ایرانی به نقل از نیوزویک، تا نیمه دوم قرن بیستم، رفتار نوزادان اکثراً «واکنشی» تلقی می‌شد. دانشمندان بر این باور بودند که نوزادان تازه متولدشده توانایی اندکی برای درک احساسات و بیان آن دارند و تجربه اجتماعی چندانی برای برقراری ارتباط با اطراف ندارند.

حتی این باور وجود داشت که نوزادان مانند بزرگ‌سالان درد را احساس نمی‌کنند و این یعنی برخی مواقع آن‌ها بدون بیهوشی تحت عمل‌های جراحی دردناکی قرار می‌گرفتند. تا پیش از دهه ۱۹۸۰ اساتید پزشکی نمی‌دانستند که استرس درد منجر به شوک‌های تهدیدکننده زندگی نوزاد می‌شود.

طی ۵۰ سال گذشته داده‌هایی که به‌تدریج جمع‌آوری شدند، نشان دادند که نوزادانی چیزی بیش از موجوداتی واکنشی هستند. آن‌ها به‌قدر کافی قادر به تأثیرگذاری بر شرایط خود است. برای مثال آن‌ها می‌توانند برای فرار از شرایط استرس‌زا بخوابند، یا اگر نیاز به تعامل بیشتر دارند، گریه  و سروصدا کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند در همان ۳۶ ساعت اول زندگی لبخند را تقلید کنند و حتی در همان روز نخست زندگی از تجربه قبلی خود بیاموزند.

داده‌ها و نشانه‌های بسیاری وجود دارد دال بر اینکه لبخند نوزادان می‌تواند نشانه احساسات مثبت آن‌ها باشد. پیش‌ازاین گفته می‌شد که لبخند در روزهای نخست زندگی ناشی از ضربه یا لمس گونه یا شکم است. نوزادان همچنین در واکنش به طعم یا بوی شیرین لبخند می‌زنند. این یافته‌ها دهه‌ها پیش منتشر شد و لبخند را تنها یک واکنش و رفلکس بدنی می‌دانست.

مطالعات بیشتر و بیشتری در این زمینه صورت گرفته که نشان می‌دهد زمانی که نوزادان بیدار و در تعامل با دیگران هستند، دو برابر بیشتر از زمانی که خوابیده‌اند، لبخند می‌زنند. نوزادان خیلی زود قدرت لبخند زدن را می‌آموزند. والدین با توجه به شرایط نوزاد به او لبخند می‌زنند- اگر کودک در حال گریه کردن باشد، والدین لبخند نمی‌زنند. درنتیجه، نوزادان خیلی زود توانایی چشمگیر تنظیم شدن با رفتار والدین را می‌آموزند. اگر نوزادی ارتباط چشمی برقرار کند، پلک و بعد لبخند بزند، والدینش به‌احتمال زیاد لبخند خواهند زد، این حرکت لبخند را به یک جایزه برای نوزاد تبدیل می‌کند.

متأسفانه مطالعات رفتاری بسیار بیشتری برای نتیجه‌گیری نهایی لازم است اما می‌توان در نظر گرفت که این لبخندها در روزهای نخست زندگی یک معنای اجتماعی دارند. دست‌کم برای بسیاری از پزشکان در این حوزه روشن شده که این لبخندها مسلماً چیزی بیش از یک رفلکس بدنی هستند.