آسیبی که سیاست ارزی بانک مرکزی به صنعت گردشگری زد

 جامعه ایرانی – مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران موضوع شفاف سازی را نیازمند عزم ملی دانست و گفت: شفاف‌سازی در همه زمینه‌ها امری ضروری است امیدوارم این مهم به زودی محقق شود و آسیب زیادی به گردشگری وارد نکند.

با توجه به رقم اعلامی اعطای ارز مسافرتی در سال جاری با احتساب تفاوت نرخ ارز مسافرتی با نرخ آزاد یورو، تاکنون بیش از ۴ هزار میلیارد تومان یارانه ارزی برای سفر به کشورهای خارجی اختصاص پیدا کرده است.

اینکه رقم نجومی ۴ هزار میلیارد تومانی به چه موضوعاتی مانند گردشگری، سفرهای علمی و دانشجویی، سفرهای کاری و تجاری و غیره تخصیص داده شده به عنوان سوال اصلی برای ورود به این بحث است.

پیش‌تر رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با انتقاد از خودداری بانک مرکزی برای اعلام جزئیات آماری، بار دیگر از بانک مرکزی درخواست کرده بود آمار تخصیص ارز مسافرتی را شفاف به تفکیک مقصد اعلام کند.

علی‌اصغر مونسان بارها از بانک مرکزی درخواست کرد موضوع تبدیل ارز و تامین منابع ارزی برای گردشگران ورودی و خروجی سامان پیدا کند.

او در واکنش به این اتفاقات اظهار کرد: سازمان میراث ‌فرهنگی از ابتدا با این روش ارائه ارز مسافرتی مخالف بود، چراکه ارزی که برای تسهیل سفر مردم در نظر گرفته شده زمینه‌ساز سودجویی برخی افراد شده است.

در سه ماهی که از اجرای سیاست های جدید ارزی می گذرد، تخصیص ارز مسافرتی محل بحث کارشناسان و فعالان اقتصادی بوده است و همگان از اینکه منابع ارزی کشور صرف گردشگری‎های غیرضرور می شود، تاکید دارند.

همین تخصیص ارز ارزان سبب شده تا برخی آژانس‎های مسافرتی با سو استفاده از شفاف نبودن فضا برای استفاده از آن دست به ترفندهای جدیدی چون جابجایی صوری مسافر و استفاده از سهمیه ارزی وی بویژه در مقاصدی که نیازی به اخذ روادید ندارد، شوند و حتی برخی از هموطنان سفر خارجی را بر گردشگری داخلی ترجیح دهند.

هفته‌ها از درخواست‌های مکرر معاون رئیس جمهور از بانک مرکزی می‌گذرد و خودداری بالاترین نهاد بانکی کشور از اعلام آمار جزئی ارز مسافرتی تخصیص یافته شبهات زیادی به وجود آورده است.

در شرایطی که عزم دولت و نظام جمهوری اسلامی برای روشنگری مسائل ارزی جزم شده است، مردم و رسانه‌ها حق دارند بدانند اعطای یک میلیارد و۲۰۰ میلیون یورو ارز مسافرتی در سه ماه نخست امسال به چه نحو و چه تعداد مسافر و مقاصدی بوده است. شفاف‌سازی در این زمینه بی‌شک مانع سودجویی‌ها خواهد شد و کمک بزرگی به ساماندهی نظام ارزی کشور خواهد کرد.

شفاف سازی عزم ملی می‎خواهد 

دلاور بزرگ نیا مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران در گفت‌وگو با  جامعه ایرانی موضوع شفاف سازی را نیازمند عزم ملی دانست و گفت: شفاف سازی در همه زمینه ها امری ضروری است امیدوارم این مهم به زودی محقق شود و آسیب زیادی به گردشگری وارد نکند.

وی افزود: اینکه دانشجویان خارج کشور و یا بیمارانی که برای درمان خود مجبور به خروج از کشور هستند؛ با مشکل تبدیل ارز روبرو شوند ناشی از همین سودجویی‌هاست.

پیش تر بانک مرکزی در جریان یکسان‌سازی نرخ ارز که ارزش دلار را ۴۲۰۰ تومان تعیین کرد، ۱۱ اطلاعیه برای مشخص شدن جزییات بیشتر نحوه توزیع ارز برای گروه‌های مختلف صادر کرد که در یکی از این مصوبات ۳۳ اولویت تخصیص ارز تعیین شد که به جز ارز مسافرتی و فروش ارز به شرکت‌های منتخب برای اعزام زائران به عمره مفرده و عتبات عالیات (عراق) به دیگر موضوعات گردشگری و نحوه تامین ارز این بخش اشاره‌ای نشده است.

با آن‌که در دستورالعمل‌های بانک مرکزی ضوابط تخصیص ارز مسافرتی تعیین شد، اما فعالان گردشگری که به نوعی واردکنندگان و صادرکنندگان این صنعت به شمار می‌آیند، از این قافله کنار گذاشته شدند و با وجود پی‌گیری‌های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هنوز مشکلات آن‌ها حل نشده است، هرچند بانک مرکزی قول‌هایی در این‌باره داده است.

با درنظر نگرفتن بخش گردشگری در اولویت‌های ارزی نه تنها خسارت‌هایی را به برخی دفاتر خدمات مسافرتی وارد شد بلکه بعضی را در آستانه بیکاری و تعطیلی قرار داد و تعهداتشان را نسبت به مسافران زیر سوال برد.

سفر خارجی شاید برای تصمیم‌گیران اهمیت و اولویت نداشته باشد، اما اگر آژانسی نتواند امکانات مورد نیاز مسافر ایرانی را در خارج از کشور تامین کند و مثلا مسافری هتل یا پرواز مناسبت نداشته باشد، چه باید کرد!؟ چه کسی می‌خواهد جواب آن مسافر را در یک کشور دیگر بدهد.

وضعیت موجود ناخواسته پای مسافر خارج را به بازارهای زیرزمینی باز کرده و دلال‌هایی را که در اطراف صرافی‌های تعطیل، خوش نشسته‌ و نبض بازار آزاد ارز را در اختیار گرفته‌‌اند، حسابی سرگرم‌ مسافران سردرگم کرده و مسافر هم ناچار است به ساز آن‌ها برقصد.

برخی صرافی‌ها نیز که اکنون ممنوع‌ الفروش شده‌اند به این بازار زیرزمینی پیوسته‌اند و با تعیین شرایطی که امنیت‌شان را به مخاطره نیندازد، ارز را به قیمتی بیشتر از آن‌چه بانک مرکزی تعیین کرده به دست مسافر می‌رسانند.

در این شرایط حساس لازم است سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و بانک مرکزی از گردشگری حمایت کنند تا از این بحران سربلند خارج شویم.