شروع از میدان امام حسین (ع) بود که با بستن و سنگ فرش کردن خیابان ۱۷ شهریور این میدان به میدانگاهی فرهنگی برای انجام مناسبتهای مذهبی بدل شد.
گام دوم این اقدام مدیریت شهری را چندی پیش پیروز حناچی شهردار تهران با شعار “تهران شهری برای همه” افتتاح و مورد بهرهبرداری قرار داد، میدانگاه هفتتیربود تا به مکانی برای تأمل و درنگ شهروندان در محدوده مرکزی پایتخت تبدیل شود.
حال پس از دو اقدام مدیریت شهری برای توسعه عرصههای عمومی پایتخت این بار نوبت به میدان امام خمینی (ره) رسید تا هدف سوم مدیران شهری برای ایجاد میدانگاه شود، نکته قابل توجه در دو اقدام پیشین مدیریت شهری در احداث میدانگاه امام حسین (ع) و هفتتیر این است که تبدیل میدان حسین (ع) در نگاه اول و روزهای ابتدایی افتتاح گرچه برای ساکنان و شهروندان اقدامی نو به نظر میرسید، اما به مرور زمان مخالفان زیادی پیدا کرد.
دسته اول مخالفان رانندگان ناوگان حمل و نقل عمومی بودند که با بسته شدن میدان امام حسین (ع) وضعیت تردد آنها دچار چالش جدی شد، تا جایی که نمایندگان آنها بارها در شورای شهر تهران و شهرداری اعتراض خود را نسبت به این اقدام اعلام و جلسههای متعددی را برای پیدا کردن راهکاری برای برون رفت از این بن بست با محسن پور سید آقایی معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران برگزار کردند.
نکته دیگر، تبدیل خیابان ۱۷ شهریور به پیادهراه و بستن این مسیر به روی خودروهای عبوری بود که این اقدام نیز خیلی زودتر از آنچه که مدیران شهری تصورش را داشتند، مخالفان خود را پیدا کرد که از جمله مخالفان آن ساکنان محدوده خیابان خیابان ۱۷ شهریور بودند که نمیدانستند از کدام مسیر باید با وسیله شخصی خود را به منزل برسانند.
اعتراضها در میدانگاه امام حسین (ع) تا جایی پیش رفت که مدیریت شهری از نظر خود برگشت و خیابان ۱۷ شهریور را برای تردد وسایل نقلیه باز کرد، اگرچه این اقدام هنوز به طور کامل انجام نشده، اما به نظر میرسد که این اقدام مدیریت شهری در احداث پیاده راه ۱۷ شهریور با شکست روبهرو شده است.
در گام دوم مدیران شهری به سراغ میدانگاه هفتتیر رفتند تا عرصه عمومی شهری را گسترش و شعار “تهران شهری برای همه ” را جامعه عمل بپوشانند، میدانگاه هفتتیر نیز مورد استقبال شهروندان قرار نگرفت و هیچ جاذبه سفری نیز در آنجا ایجاد نشد، گرچه برخی از مدیران شهری از تبدیل میدانگاه هفتتیر به اولین آمفی تئاتر روباز صحبت میکنند.
به نظر میرسد در گام سوم احداث میدانگاه (تبدیل میدان امام خمینی (ره) به میدانگاه) به نظر میرسد مدیریت شهری باید حساب شدهتر عمل کند و دلیل آن نیز این است که میدان امام خمینی (ره) یکی از شریانهای اصلی پایتخت است که دسترسی به معابری چون خیابانهای فردوسی، لالهزار، ناصر خسرو، باغ همایون و غیره را امکان پذیرمیکند، حال باید برنامهریزی مدیریت شهری در اجرای میدانگاه امام خمینی (ره) باید به گونهای حساب شدهتر عمل کند تا گره ترافیکی میدان امام حسین (ع) نمونه دوم پیدا نکند.
زهرا نژاد بهرام رئیس کمیته معماری و شهرسازی شورای شهر تهران درباره جزئیات احداث میدانگاه امام خمینی (ره) با تأکید بر اینکه پایتخت از فضای باز و عمومی محروم است، گفت: تهران به عنوان یک ابر شهر با خطرات گوناگونی روبهرو است که یکی از آنها خطر وقوع زلزله است و باید مردم پایتخت آگاه باشند که هرچه فضای عمومی و عرصه باز در پایتخت گسترش پیدا کند، ایمنی در برابر خطر نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
رئیس کمیته معماری و شهرسازی شورای شهر تهران با اشاره به اینکه فضای باز شهری میتواند فضایی برای تعاملات اجتماعی باشد، گفت: به عقیده من ایجاد فضای باز تک منظوره در پایتخت غلط است و ما در میدان امام خمینی (ره) برای تبدیل آن به میدانگاه طرحهایی داریم که یکی از آنها در کنار گسترش فضای باز شهری، احداث نکردن ساختمانهای بلند مرتبه در اطراف میدانگاه است.
نژادبهرام با تأکید بر اینکه کارکرد و کالبد شهری چرخدندههای ماشینی هستند که در کنار هم عمل میکنند، ادامه داد: کالبد شهری باید طوری طراحی شود که رفتار اجتماعی نیز در آن شکل گیرد.
او در پاسخ به این سوال که آیا تجربه میدان امام حسین (ع) در میدانگاه امام خمینی (ره) نیز تکرار میشود، گفت: ما قصد نداریم که تردد خودروها را از میدانگاه امام خمینی (ره) بگیریم، بلکه هدف ما در ۳ حوزه تردد افراد عابر پیاده، وسایل نقلیه و ایجاد جاذبههای سفر است.
رئیس کمیته معماری و شهرسازی شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال که آیا اعضای شورای شهر تهران با احداث ساختمان بلدیه مخالفت دارند؟ گفت: من یکی از مخالفان احداث ساختمان بلدیه در میدان امام خمینی (ره) هستم، زیرا اعتقاد دارم که نباید در پایتخت فضاهای بیدفاع شهری را ایجاد کنیم و فضای میدانگاه باید با نظارت اجتماعی همراه با کارکرد آن باشد.
نژاد بهرام افزود: ایجاد ساختمانهای بلند مرتبه عرصه فضای عمومی را از بین میبرد و با معنی میدانگاه (یعنی بازگشت به فرهنگ و ارتباط اجتماعی) در تضاد است.
او در پاسخ به این سوال که میدانگاه امام خمینی (ره) جاذبه سفری برای تأمل شهروندان ندارد، گفت: باید جاذبههای سفر در میدانگاه امام خمینی (ره) از سوی مدیریت شهری ایجاد شود و هر رویکردی که برای طراحی میدانگاه امام خمینی (ره) داده میشود، باید در مسیر رویکرد تعاملات اجتماعی باشد.
او تأکید کرد: نباید موضوعات در حوزه میدانگاه شهری با یکدیگر مقایسه شود و اعتقاد ما در احداث میدانگاههای شهری در پایتخت توجه به تمام حقوق شهروندان است، زیرا من به عنوان رئیس کمیته معماری و شهرسازی شورای شهر تهران با ایجاد خیابانهای تک بُعدی مخالف هستم.
رئیس کمیته معماری و شهرسازی شورای شهر تهران با اشاره به وضعیت ترافیک و حمل و نقل در کشورهای پیشرفته دنیا گفت: زمانی که ما رویکرد استفاده از خیابان ۳۰ تیر را تغییر دادیم، سالها از احداث این خیابان میگذشت که توانستیم با ایجاد جاذبه سفر (غذاخوریهای سیار) سرعت تردد وسایل نقلیه را نزدیک به ۳۰ کیلومتر برسانیم و این مصداق بارزی است از اتفاقی که امروز در کشورهای پیشرفته جهان در حال رخ دادن است.
نژاد بهرام تصریح کرد: با احداث میدانگاه میتوانیم سرعت تردد وسایل نقلیه در پایتخت را کاهش دهیم.