کوچ پرویز بهرام؛ سکوت صدای امیر کبیر، اتللو، ژان والژان و …

پرویز بهرام یکی از به یاد ماندنی‌ترین صداهای دوبله ایران خاموش شد، صدایی مخملین، گرم و عمیق که هنگام شنیدنش نفس‌های گوینده تزئین کلمات می‌شد و قریب به ۷ دهه در رگ و خون عرصه دوبله جاری بود.

چه کسی هست که مستند «جادهٔ ابریشم» را دیده باشد و صدای یگانه راوی آن را به یاد نداشته باشد؟ و یا صدای نقش پدر مارکو در سریال تلویزیونی ماجراهای مارکو پولو، ژان والژان سریال بینوایان و …

بهرام همچنین به جای بازیگرانی همچون اورسن ولز، لارنس اولیویه، رابرت تیلور صحبت کرده است. و در گویندگی فیلمهای همچون اتللو، مرد هزار چهره، بینوایان، ژولیوس سزار، سریال کارگاه کاستر نقش اصلی را ایفا می‌کرد.

پرویز بهرام ۴ مرداد سال ۱۳۱۲ در محله خونگاه تهران به دنیا آمد. پدرش در بابل کار می‌کرد و او را هم به بابل بردند و شناسنامه‌اش را هم در بابل گرفتند؛ برای همین خیلی‌ها فکر می‌کنند متولد مازندران است. با این حال خودش می‌گفت همه جای ایران سرای من است.

او دانش‌آموختهٔ کارشناسی حقوق قضایی و سال‌ها وکیل رسمی دادگستری بود. کار دوبله را از اواخر دهه بیست از طریق ملاقاتی که با لطیف‌پور و جعفر والی که از دوستان وی بودند و حضور در دوبلهٔ فیلم ایتالیایی هنرپیشه شروع‌کرد.

در همان ابتدای کار با رضایی (مدیر دوبلاژ) در اواخر دهه بیست به رُل گویی نقش‌های اول فیلم‌ها اشتغال داشت. همچنین در آزمون دوبله در ایتالیا موفق بود که به دلایل خانوادگی از رفتن به ایتالیا صرف نظر کرد.

در دوبله فیلم اتللو اثر سرگی یوتکویچ با بازی سرگئی باندارچوک که توسط هوشنگ لطیف‌پور در اوایل دهه ۳۰ انجام شد با ارسال تست صدا از چندین گوینده به مسکو صدای پرویز بهرام توسط کارگردان فیلم و همچنین شخص سرگئی باندارچوک برای این نقش (اتللو) انتخاب شد.

یکی از معروفترین دوبله‌های بهرام نقش امیر کبیر در سریال سلطان صاحبقران ساخته مرحوم علی حاتمی است. شنیدن دیالوگ‌های امیر کبیر با صدای پرویز بهرام بر صورت ناصر ملک مطیعی (بازیگر نقش امیر کبیر) تاثیر آن را صد چندان می‌کرد مانند هنگامیکه «علیخان» و سایر عمّال حکومت برای اجرای فرمان شاه و قتل امیرکبیر به حمام فین کاشان رفته‌اند، امیر کبیر قبل از اجرای حکم به آنها می‌گوید: «مرگ حق است امّا به دست شما بسی مشکل!.. امّا شوق از میان شما رفتن مرگ را آسان می‌کند» و یا در جایی دیگر: «مقدّر است امروز لباس نو بپوشم، امّا اگر می‌توانی درد و غم را هم از تن من بشوی».

همچنین بهرام در سریال تاریخی «امام علی (ع)» صداپیشگی شخصیت ابوموسی اشعری را نیز برعهده داشت.

پرویز بهرام که سال‌ها به صورت عام‌المنفعه به شغل وکالت اشتغال داشته در مورد انتخاب این شغل گفته‌است که وکالت را به دلیل هنر دراماتیکی که در نفس وکالت وجود داشت انتخاب کرده، زیرا که یک وکیل باید بیان خوبی داشته باشد. حرفه هنرپیشگی و بیان خوب بخشی از کار وکالت است.

پرویز بهرام اهل هنر بودن (شناخت هنر) و برخورداری از مطالعات هنری را در کنار شناخت موسیقی، بازیگری، کارگردانی و فیلم از مشخصات یک مدیر دوبلاژ شایسته و ممتاز می‌دانست و چیدمان درست گویندگان را هنر بزرگ یک مدیر دوبلاژ می‌دانست. داشتن ترجمه‌های خوب و در واقع مترجمین هر چه بهتر و باسوادتر و رعایت حقوق مادی و معنوی گویندگان فیلم‌ها و مدیران دوبلاژ از مواردی است که پرویز بهرام برای موفقیت دوبله در آینده توصیه می‌کرد.

پاره‌ای از نقش‌های ماندگاری که پرویز بهرام دوبلور آن بود:

اورسن ولز، (اتلو، اتللو)
کرک داگلاس (اولیس ساختهٔ ماریو کامرینی)
لورنس اولیویه (هنری هشتم، اتللو)
آنتونی هاپکینز (تله‌تئاتر اتللو)
جیمز میسون (آنتونی کلئوپاترا، ژولیوس سزار ساختهٔ جوزف ال منکیه‌ویچ، مادام بوواری ساختهٔ وینسنت مینه‌لی)
هربرت لوم (جنگ و صلح ساختهٔ کینگ ویدور)
جیسون روباردز (فیلادلفیا جاناتان دمی)
ریشار ژوردان (سریال بینوایان به نقش ژان والژان)
ناصر ملک‌مطیعی (سریال سلطان صاحب‌قران علی حاتمی به نقش امیرکبیر)