«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران در گفتوگو با روزنامه آلمانی «زودویچه سایتونگ» تصریح کرد در صورتیکه صادرات نفت خام ایران از سرگرفته شود، ایران به سرعت به اجرای کامل توافق هستهای ایران و ۱+۵ بازمیگردد.
خبرنگار این روزنامه در سؤالی از ظریف پرسید: «آقای ظریف، شما مذاکره با رئیسجمهور (امانوئل) ماکرون (رئیسجمهور فرانسه) را سازنده توصیف کردید. چه اقداماتی برای حفظ برجام باید صورت گیرد؟»
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به این سؤال گفت: «توافق هستهای بر اساس دو اصل است. یکی از آنها، ایران را موظف میکند تا تضمین کنند که برنامه هستهای این کشور کاملاً برای اهداف صلحآمیز است. دیگری، جامعه بینالملل و به ویژه دیگر طرفین برجام را موظف میکند تا تضمین کنند که روابط اقتصادی ایران با باقی جهان به حالت طبیعی درآید».
ظریف ادامه داد: «ایران، به تعهدات خود عمل کرده است، آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ۱۵ بار چنین چیزی را تأیید کرده است و پنج مرتبه آن بعد از خروج امریکا از برجام بوده است اما روابط اقتصادی ایران با جهان به حالت طبیعی بازنگشته است. در حقیقت این روابط بسیار بدتر از توافق هستهای است. طرف دیگر بوده است که توافق را اجرا نکرده است.
جمهوری اسلامی ایران بعد از خروج آمریکا از برجام یک سال «صبر راهبردی» را در دستور کار قرار داد و به طرفهای توافق هستهای به ویژه کشورهای اروپایی که وعده جبران خروج آمریکا را میدادند مهلت داد به تعهدات خود ذیل توافق هستهای عمل کنند.
با گذشت یک سال و محقق نشدن وعدههای اروپا، شورای عالی امنیت ملی ایران در بیانیهای روز ۱۸ اردیبهشتماه به طرفهای توافق هشدار داد در صورتی که ظرف ۶۰ روز به تعهدات خود در زمینههای نفتی و بانکی عمل نکنند ایران طبق مفاد برجام، از تعهدات خود ذیل این توافق خواهد کاست.
جمهوری اسلامی ایران تا کنون در دو گام از تعهدات خود کاسته و از روز ۱۶ تیرماه یک ضربالاجل ۶۰ روزه دیگر برای محقق شدن تعهدات سایر طرفها صادر کرده است. تهران گفته در صورتی که تغییری در وضعیت ایجاد نشود از ۶۰ روز دیگر گام سوم را اجرایی خواهد کرد.
ایران گام اول در این راستا را هجدهم اردیبهشت برداشت و اعلام کرد دیگر به سقف ۳۰۰ کیلویی در نظر گرفته شده در برجام برای ذخایر اورانیوم ۳.۶۷ درصدی خود مقید نخواهد بود.
گام دوم هم ۱۶ تیرماه برداشته شد و مقامهای دولت ایران اعلام کردند تهران تصمیم گرفته است سطح غنیسازی اورانیوم را از ۳.۶۷ درصد افزایش دهد.
ایران پیش از این هشدار داده بود که اگر اروپا، «اینستکس» را آنطور که ایران انتظار دارد، عملیاتی نکند، گام سوم کاهش تعهدات خود ذیل برجام را برمیدارد و ظریف در مصاحبه خود در این خصوص گفت اگر طرفهای امضاکننده برجام، گامهایی را در راستای حفظ اقتصاد ایران در مقابل تحریمهای آمریکا برندارد، ایران گام بعدی در خصوص کاهش تعهداتش ذیل برجام را برمیدارد.
با این حال وزیر خارجه ایران به روزنامه آلمانی زوددویچه سایتونگ ادامه داد، در صورتیکه صادرات نفت ایران از سرگرفته شود، ظرف چند ساعت، به تعهد کامل به برجام بازخواهد گشت.
واشنگتن بعد از خروج از برجام در راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» به اقداماتی تحریکآمیز مانند قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای اصطلاحاً تروریستی، اعزم یک ناوگروه، چند بمبافکن بی-۵۲ و چند جنگنده اف-۲۲ به منطقه و تحریم وزیر خارجه ایران و … رو آورده است.
وزیر خارجه ایران در خصوص تنشهای اخیر آمریکا در منطقه تصریح کرد: «ما خواستار جنگ نیستیم اما از خود دفاع خواهیم کرد».