اسکندر مومنی در نشست خبری که صبح امروز برگزار شد، ضمن ارائه آمار سازمان ملل گفت: براساس آمار منتشر شده در سال ۲۰۱۹ که مربوط به سال ۲۰۱۸ است، ۲۸۰ میلیون مصرف‌کننده مواد مخدر در دنیا وجود دارد و سالانه ۴۵۰ هزار نفر بر اثر سوء مصرف مواد مخدر جان خود را از دست می‌دهند همچنین سطح زیرکشت در آسیا و به‌ویژه افغانستان و تعداد مصرف‌کنندگان مواد مخدر در خود افغانستان نیز افزایش یافته است. به‌طور مثال از جمعیت ۱۴ میلیون نفری زنان حدود یک میلیون نفر معتاد هستند که اعلام شده از سال ۲۰۱۰ به بعد این رقم سه برابر شده است.
به گفته وی در این آمار، سازمان ملل از برخی تصمیمات کشورهای آمریکایی و اروپایی به دلیل تغییراتی که در سیاست در خصوص مواد مخدر انجام داده و برخی از انواع مواد مخدر را آزاد و قانونی اعلام کرده‌اند، انتقاد کرده است و این موضوع موجب افزایش اعتیاد و معتاد در دنیا شده است. سازمان ملل اعلام کرده است که این سیاست‌ها در این کشورها موجب افزایش تولید مواد مخدر و افزایش مصرف کننده مواد مخدر می‌شود. برای مثال اروپا به دلیل همین سیاست و قانونی اعلام کردن مصرف برخی از انواع مواد مخدر موجب شده خودشان هم به تولید کننده مواد مخدر و هم به قاچاق کننده تبدیل شوند.
مومنی افزود: در این آمارها گفته شده است که برخی از ایالات آمریکا که این کار را انجام داده‌اند،موجب افزایش مصرف مواد مخدر شده‌اند به گونه ای که ۲۸ میلیون نفر در آمریکا مصرف کننده مواد مخدر هستند که ۱۰.۶ درصد جمعیت کشور را شامل می شود و سالانه ۷۰ هزار نفر نیز فوت می‌کند که طی پنج سال گذشته مصرف مواد مخدر در میان زنان نزدیک به سه برابر افزایش یافته است.
وی تاکید کرد: سازمان ملل از جمهوری اسلامی ایران تشکر و اعلام کرده کشف ۷۶ درصد از تریاک و ۶۷ درصد مرفین جهان مربوط به ایران است.
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در ادامه گفت: در ۴۰ سال گذشته اقدامات خوبی صورت گرفته است و در حوزه مقابله و درمان ایران از کشورهای سرآمد دنیاست اما در حوزه قانون، اجرا و اقدامات پیشگیرانه چالش داریم. در حوزه پیشگیری و صیانت درونی از همه ظرفیتها استفاده نکردیم و حوزه پیشگیری مغفول مانده است.
وی با اشاره به اینکه در جلسه ستاد مبارزه با مواد مخدر که با حضور رئیس جمهوری برگزار شد طرح یاریگران زندگی تصویب شد، اظهار کرد: آقای روحانی تاکید خاصی روی این طرح داشت تا از همه ظرفیت‌های کشور استفاده شود. زمانی که مقابله و درمان می‌کنیم، در کنار آن درمان و بازتوانی مربوط به معتاد است و باید تلاش کنیم کسی به این چرخه اضافه نشود و با همه ظرفیت‌های کشور بتوانیم معتادان موجود را درمان و مهارت آموزی کنیم تا به آغوش جامعه بازگردند.
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به اینکه در این راه با چند چالش مواجه هستیم که مهمترین آن به قانون بازمی‌گردد،گفت: در جلسه ستاد تصویب شد که اصلاح قانون پیگیری شود تا قانون کارآمدی لازم را در این حوزه داشته باشد. یکی از پیشنهاداتی که وجود دارد ضربه به بنیانهای اقتصادی قاچاقچیان است.
وی ادامه داد: به‌طور مثال در قانون آمده است اموال قاچاقچیان ناشی از این جرم مصادره می‌شود یعنی همه باید تلاش کنند که ثابت کنند اموال قاچاقچی ناشی از این جرم است اما همه کارشناسان معتقدند باید این موضوع برعکس باشد یعنی قاچاقچی باید ثابت کند که بخشی از اموالش ناشی از این جرم نیست. چرا همه دستگاه‌ها باید تلاش کنند و ثابت کنند اموال ناشی از این جرم بوده است؟
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به معتادان متجاهر گفت: موضوع بعدی که بسیار مهم است معتادان متجاهر هستند. تاکید ما این است تا زمانی که قانون در این زمینه اصلاح نشود این روند به ساماندهی مطلوب نخواهد رسید. این سوال وجود دارد که چرا پلیس آنها را دستگیر می‌کند و معتادان متجاهر جمع‌آوری می‌شوند اما دوباره آزاد می‌شوند؟ مهمترین موضوعی که در این زمینه وجود دارد این است که مدت زمانی که قانون پیش‌بینی کرده برای درمان و نگهداری و بازتوانی معتادان متجاهر به هیچ وجه کافی نیست. قانون می‌گوید معتاد باید خود را درمان کند و اگر خود را درمان نکند و تجاهر به اعتیاد کرد، جرم است و باید در مرکز ماده ۱۶ نگهداری و درمان شود.
مومنی تاکید کرد: به هیچ عنوان زمان یک تا سه ماه کافی نیست و اگر بخواهیم معتاد درمان و نگهداری شود و مهارت یاد بگیرد این زمان کافی نیست و این موضوع فقط موجب هدر دادن منابع کشور می‌شود.
وی ادامه داد: مصرانه از رئیس مجلس، رئیس مجمع تشخیص مصلحت و رئیس قوه قضاییه خواهش می‌کنیم تا قانون را اصلاح کنند البته آیت الله رئیسی اهتمام جدی دارند.
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به موضوع خرده‌فروشان و توزیع‌کنندگان گفت: معتادان متجاهر به اردوگاه برای نگهداری می‌روند اما خرده‌فروشان و توزیع کنندگان به دادسرا می‌روند که در آنجا حکم صادر می‌شود. آنان به دلیل فرآیند طولانی دادرسی و اینکه در زندان‌ها جایی وجود ندارد با مقداری جریمه آزاد می‌شوند. زمانی که معتادان متجاهر جمع آوری می‌شوند، خرده فروشان بازار خود را از دست می‌دهند و به سراغ جوانان و نوجوانان می‌روند. این چرخه اگر بخواهد کامل شود هم باید معتاد متجاهر و هم خرده فروشان و هم توزیع کنندگان به مراکز درمانی منتقل شوند.
وی با بیان این که حدود ۷۰ درصد زندانیان مرتبط با مواد مخدر هستند گفت: توزیع کننده، خرده فروشان و معتاد متجاهر در یک چرخه هستند و باید برای آنها به صورت یکجا تصمیم‌گیری شود.
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در ادامه با اشاره به مجازات های بازدارنده گفت: نمی‌گوییم همه اعدام شوند اما مجازات باید متناسب با جرم باشد اگر حکم حبس است باید بازدارنده باشد.
مومنی در ادامه با اشاره به طرح یاریگران زندگی یادآور شد: منابع زیادی از کشور صرف مبارزه با مواد مخدر می شود. بیش از ۱۱ درصد تولید ناخالص ملی هزینه های مستقیم و غیرمستقیم مبارزه با مواد مخدر است.
وی افزود: همه نهادهای فرهنگ سازی باید دست به دست هم دهند تا این بلیه بزرگ را ریشه کن کنیم. پژوهش‌های انجام شده در حوزه آموزش و پرورش نشان می‌دهد که بیش از ۳۰ درصد دانش آموزان فکر می‌کردند مواد مخدر بی ضرر است و نمی‌دانند موجب اعتیاد می شود و راه بازگشت آن بسیار سخت است.
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ادامه داد: همه باید در خصوص پیشگیری و آموزش تلاش کنیم. طرح یاریگران زندگی برای همین موضوع است و اولویت آن آموزش و پرورش است.
وی با بیان اینکه در راس آسیب‌ها مواد مخدر قرار دارد،گفت: باید تلاش کنیم موضوع مبارزه با مواد مخدر را مردمی کنیم مردم باید بدانند به هیچ عنوان این موضوع اجتماعی را دولت به‌تنهایی نمی تواند انجام دهد و تا زمانی که مبارزه مردمی نشود، امکان ساماندهی وجود ندارد.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفتوگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: