شاید فکر کنید در چه دوران مدرنی زندگی می‌کنید که می‌توانید با یک محلول، موهای کم پشت را به مدل‌های ژورنالی مجلات مد تبدیل کنید یا در میان‌سالی به ۱۸ سالگی‌تان بازگشته و موهای سپیدتان، خیلی ناگهانی مشکی پرکلاغی شود. این تصور زمانی برایتان قوی‌تر می‌شود که در حال تماشای یک فیلم خانوادگی هستید و ناگهان فردی که چندین تار مو بیشتر در سرش ندارد، در قاب تلویزیون شما حاضر شده و ادعا می‌کند با استفاده از محلول‌های دارویی تقویت و رشد مجدد مو، گیسوانش به پرپشتی موهای بازیگران هالیوودی شده است. به طور حتم هر شبکه ای را هم بالا و پایین کنید یکی از همین مرد و زن‌ها ناگهان در میان فیلم و سریالتان ظاهر شده و این ادعا را اظهار کنند.
شاید چنین معجزاتی فراتر از تصور و مباحث علمی شدنی باشد اما باور آن عجیب است. این دگرگونی‌های نه‌چندان باورکردنی ادعایی است که این روزها در آگهی‌های بازرگانی رسانه ملی دیده می‌شود. تبلیغات که حتی با وجود غیرقابل باور بودن زنده شدن ریشه مرده مو، به دلیل نمایش آن در صدا و سیمای رسمی کشور موجب اطمینان خاطر مردم از مؤثر بودن آن می‌شود. اما این ادعاهای عجیب و پر ابهام سوالات زیادی را نیز برای مخاطبان ایجاد می‌کند.
اینکه آیا یک محلول قادر به زنده کردن فولیکول مرده مو و رشد مجدد تارهای مو می‌شود یا خیر، خود بزرگ‌ترین ابهامی است که در خصوص این محصولات وجود دارد. از سوی دیگر هنوز مشخص نیست که آیا این محصولات از مراجع قانونی مجوز فعالیت به عنوان یک محصول درمانی را دارند و اگر دارای مجوز هستند، آیا بیمارانی که در طول تبلیغات ادعای درمان شدن می‌کنند، مورد تأیید پزشکان هستند یا خیر.
نمایش تبلیغاتی که مجوز رسمی ندارد
در این باره شهرام شعیبی سخنگوی سازمان غذا و دارو، درباره اینکه آیا محصول تقویت موی «ب» که در رسانه ملی نیز تبلیغات رسمی می‌کند مجوز دارد یا خیر، گفت: طبق استعلامات انجام شده، این محصول هیچ مجوزی از سازمان غذا و دارو ندارد در نتیجه طبق قانون نمی‌تواند به عنوان یک محصول درمانی تبلیغات کند.
شعیبی ادامه داد: محلول تقویت موی «ب» تنها از اداره آرایشی- بهداشتی یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، به عنوان یک محصول آرایشی مجوز دریافت کرده و تنها می‌تواند به عنوان محصول آرایشی تبلیغات یا فعالیت کند.
وی با بیان اینکه تبلیغات این محصول به عنوان یک محصول درمانی به دلیل نداشتن مجوز از سازمان غذا و دارو کاملاً غیر قانونی است، اظهار داشت: این محصول تبلیغی تنها می‌تواند ادعای تقویت مو را مطرح کند اما مطالبی که در تبلیغات آن مبنی بر جلوگیری از ریزش مو و خواص درمانی آن ادعا می‌شود کاملاً غیرقانونی است.
سخنگوی سازمان غذا و دارو با بیان اینکه محلول تقویت موی «ب» فاقد مجوز تبلیغات از سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت است، تصریح کرد: این محصول حتی برای نمایش تبلیغات خود در رسانه ملی نیز از مراجع ذی‌صلاح مجوز ندارد. لذا سازمان صدا و سیما موظف است نسبت به مجوز و پروانه‌های فعالیت این محصول اقدام و آنها را بررسی کند.
هیچ درمان قطعی برای جلوگیری از ریزش مو وجود ندارد
اما فارغ از مسئله مجوز فعالیت، ادعاهایی که در این تبلیغ عنوان می‌شود با مباحث علمی نیز مطابقت نداشته و پزشکان این مطالب را رد می‌کنند. ادعای پرپشت شدن مو بر اثر استفاده از این محصول یا جلوگیری از سفید شدن آن مواردی است که علم امروز نیز آن را تأیید نمی‌کند.
در این خصوص محمد رضوانی متخصص پوست و مو درباره صحت علمی تبلیغات داروهای ضد ریزش مو و افزایش رشد مجدد مو گفت: متأسفانه این تبلیغات‌ها با اطمینان ۱۰۰ درصدی رضایت از محصول و جواب دهی آن در حال پخش است؛ این در حالی است که هیچ روش درمانی ۱۰۰ درصدی برای جلوگیری از ریزش مو و رشد دوباره آن نداریم.
وی با اشاره به اینکه عدم صحت این قبیل محصولات مورد تأیید بسیاری از مشاوران است، اظهار داشت: این تبلیغات فقط به فکر منابع مالی خود هستند و مردم را گمراه می‌کنند.
رضوانی در ادامه با اشاره بر اینکه بعد از متولد شدن هر فرد ریشه مو دیگر در سر به وجود نمی‌آید گفت: در بسیاری از مشکلات ریزش مو به ویژه ریزش موی مردانه ما با مشکل تحلیل رفتن ریشه و فولیکول مو مواجهه هستیم. به طور کلی با اصلاح برنامه غذایی، مصرف بسیاری از داروها و محلول‌ها می‌توان تا حدی از ریزش بیش از حد مو جلوگیری کرد و ریشه مو را به زندگی بر گرداند. این در حالی است که این روش‌های درمانی تا یک زمان خاص جواب دهی دارند و از پس از مدتی مشکلات ریزش مو مجدداً باز می‌گردند.
وی در ادامه افزود: در بسیاری از مشکلات ریزش مو پزشکان اگر بدانند که تعداد فولیکول‌های مو در هر اینچ مو کمتر از میزان لازم برای رشد دوباره باشد، حتی مصرف داروی پر مصرف ماینوکسیدیل موضعی را هم تجویز نکرده و برای درمان وقت نمی‌گذارند. آن هم به دلیل اینکه امکان بازگشت مو و رشد مجدد آن به دلیل تعداد پایین فولیکول مو بسیار کم است.
وی درباره حضور بسیاری از افراد و رضایت آنها از این محصول در تبلیغات‌های تلویزیونی اظهار داشت: به صورت کلی هر روش درمانی از موفقیتی چند درصدی نیز برخوردار است اما نه تنها از سوی شرکت سازنده باید به اثبات برسد بلکه در مقایسه با سایر روش‌های درمانی نیز باید مطالعه و اثبات شود. در این میان پزشکان با بررسی و مطالعه می‌توانند در پایان به نتایج مستندی رسیده و شفاف سازی کنند.
وی همچنین در ادامه تصریح کرد: زمانی که فردی در این تبلیغات اعلام رضایت و جواب دهی از این محصولات می‌کند باید مورد مطالعه قرار گیرد. به دلیل اینکه هیچکدام از روش‌های درمانی در این زمینه به صورت ۱۰۰ درصدی جواب دهی ندارند و پزشکان باید پرونده پزشکی این افراد را بررسی کنند. از سوی دیگر باید رابطه این افراد با شرکت سازنده نیز شفاف سازی شود. درواقع باید مشخص شود افرادی که در تبلیغات‌ها حضور دارند هیچ ارتباطی با شرکت سازنده نداشته و صرفاً یک مصرف کننده هستند.
با وجود استعلام سازمان غذا و دارو درباره محلول تقویت موی «ب» و اعلام این سازمان مبنی بر نداشتن مجوز درمانی و تبلیغات در تلویزیون، هنوز مشخص نیست که چگونه یک محصول تنها با داشتن مجوز آرایشی ادعای درمانی کرده و نتایج آن را که از نظر علمی نیز مورد تأیید نیست، در رسانه ملی نمایش می‌دهد.
با وجود این شرایط لازم است تا به منظور حمایت از حقوق شهروندان و جلوگیری از هرگونه آسیب به سلامتی افراد، سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت به این موضوع ورود کرده و مانع فعالیت این نوع محصولات شوند. از سوی دیگر سازمان صدا و سیما نیز به منظور حمایت از منافع افراد، لازم است بر روی محتوای مطالب نمایشی در رسانه ملی نظارت داشته و چگونگی امکان تبلیغ محصولی بدون مجوز درمانی را اعلام کند.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفتوگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: