مدارس دولتی هم گرفتار داستان افزایش نجومی قیمت املاک شدند

آنچه می‌شد از سال گذشته پیش بینی کرد، مشکلاتی بود که مدارس غیردولتی، خصوصاً شهرهای بزرگ را درگیر خود می‌کرد؛ مدارسی که معمولاً ملک آنها استیجاری است. با بالا رفتن اجاره بهای ملک در شهرهای بزرگ و خصوصاً تهران، حتی پویشی در فضای مجازی برای معرفی و قدردانی از مالکینی که اجاره بها را منصفانه بالا می‌برند، راه افتاده است. این روزها مردم بسیاری با معضل افزایش غیرمنطقی اجاره بها رو به رو هستند. اما چیزی که شاید پیش بینی نمی‌شد این بود که مدارس دولتی نیز با این مشکل رو به رو شوند و خصوصاً مدارسی که مالکین آنها بخش دیگری از خود دولت باشد. اما از روز گذشته خبر پلمب مدارس توسط مالکان و با احکام قانونی به گوش می‌رسد.

روز گذشته مسعود ثقفی مشاور مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران و رئیس اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران خبر داد که مدتی است یکی از نهادها که مالکیت حقوقی ۱۱ مدرسه را دارد حکم قلع و قمع آنها را گرفته است و اگر این احکام اجرا شود ۸۰۰۰ دانش آموز در این مدارس سرگردان می‌شوند.

روز گذشته بلافاصله خبر آمد هنرستان دولتی شهدای هسته‌ای واقع در منطقه ۳ تهران ساعاتی پیش پلمب شد و امروز خبر آمد که دبستان دخترانه شهید غلامرضا زیوری نیز در منطقه ۲ پلمب شده است. گفته می‌شود هر کدام از این مدارس ۴۵۰ دانش آموزدارند.

ثقفی درباره این اتفاق گفته بود: متأسفانه افزایش نرخ اجاره و فروش املاک موجب شده که فشار برخی مالکان حقیقی به آموزش و پرورش بیش از گذشته شود، اما در این میان متأسفانه شاهدیم که حتی مالکان حقوقی نیز به دنبال تغییر کاربری آموزشی هستند تا ارزش ملک آنها چند برابر شود. به دلیل فشارها چاره‌ای نداریم جز اینکه ۱۱ مدرسه شاهد را در تهران منحل کنیم.

به گفته وی بالغ بر ۴۰۰۰ مدرسه در تهران داریم که از این تعداد در حال حاضر ۴۷ مدرسه دارای مالک حقیقی و ۲۳ مدرسه دارای مالک حقوقی در معرض قلع و قمع قرار دارند.

به نظر می‌رسد حالا باید به انبوه مشکلات مدارس شهر تهران که همواره به عنوان یکی از محروم‌ترین مناطق از نظر فضای آموزشی، مدارس فرسوده و تراکم جمعیتی بالا از آن یاد می‌شود معضل ملک‌های استیجاری را نیز اضافه کرد.

برخی از مالکان مدارس حالا که ارزش ملک بالا رفته ترجیح می‌دهند آن را بفروشند تا اینکه این ملک‌ها با میز و نیمکت پر شود.

پرداختن به این مهم که چرا آموزش و پرورش همچنان با انبوهی از مدارس استیجاری روزگار می‌چرخاند، سر جای خود باقی است اما اینکه چرا ساز و کاری قانونی برای مالکانی که ملک خود را برای امر آموزش اجاره می‌دهند لحاظ نشده که هر زمان خواستند نتوانند در یک مدرسه را ببندند و شاید جای آن یک برج بسازند، بیشتر رخ نمایی می‌کند.

هر چند گفته می‌شود فضای آموزشی نمی‌تواند کاربری دیگری بگیرد به طوری که مسعود ثقفی مشاور مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران در گفتگو با مهر گفت: ما از شهرداری استعلام گرفته‌ایم و این قانون پابرجاست که اجازه تغییر کاربری به ملکی که کاربری آموزشی دارد را نمی‌دهد ولی این مالک حقوقی اصرار دارد این مدارس را از ما پس بگیرد.

از آنجایی که وی در صحبت‌های روز گذشته خود به مدارس شاهد اشاره کرده بود، این گمانه مطرح شد که آیا منظور او از مالک حقوقی بنیاد شهید است که وی این گمانه را تأیید کرد و در توضیح بیشتر اختلاف نظر با این مالک بیان کرد: در حال حاضر طرف حساب ما بنیاد شهید است. ما اصلاً فکر نمی‌کردیم این اتفاق رخ بدهد. بنیاد شهید مدعی شده که مالک این مدارس است و دادگاه نیز به نفع او رأی داده اما حرف ما این است که این مدرسه که قدمت گاه ۵۰ ساله دارد را به ما بفروشید. و اختلاف از همین جا آغاز می‌شود.

وی ادامه داد: بنیاد شهید می‌گوید من به نرخ ملک مسکونی آن را واگذار می‌کنم ولی استعلامی که ما از شهرداری گرفتیم و نرخی که مصوب کردند نرخ ملک آموزشی است اما این مالک حاضر نیست به نرخ ملک آموزشی آن‌ها را واگذار کند. شهرداری می‌گوید در هیچ شرایطی به آنها اجازه نمی‌دهند که جز کاربری آموزشی این املاک داشته باشد.

اینها همه در حالی است که این سال‌ها مدارس شاهد زیر مجموعه آموزش و پرورش و بنیاد شهید به ارائه خدمات به فرزندان شاهد و جانبازان و ایثارگران فعالیت می‌کند و ظاهراً دو ملک از این ۱۱ ملک نیز مدرسه شاهد است.

ثقفی در پاسخ به این پرسش که در صورتیکه این ۱۱ مدرسه از چرخه آموزش و پرورش شهر تهران حذف شوند، چه راهکاری برای آن اندیشیده‌اید، بیان کرد: من طرح مساله کردم و در غیر این صورت واقعاً راه‌حلی برایش وجود ندارد. ۸ هزار دانش‌آموز در شرایطی که در همین صورت هم تراکم دانش آموزی در تهران بالاست، سرگردان می‌شوند؛ ما مشکلات دیگری هم داریم. در همین منطقه ۲ که مدرسه منحل شده، تا شعاع هزار متر هیچ مدرسه دیگری وجود ندارد و حتی ملکی وجود ندارد که ما آن را تبدیل به مدرسه کنیم. به ما ملکی معرفی کنند ما برویم آن را مدرسه کنیم. الان کلی دردسر برای رفت و آمد دانش آموزان نیز ایجاد کرده‌ایم.

وی در پاسخ به پرسش دیگری در این خصوص که دامنه مشکل با مالکان حقیقی و حقوقی مدارس دولتی تا کجا ادامه دارد، بیان کرد: ما یک سری مالک حقیقی داریم که گاهی مثلاً وارثان فردی هستند که ملکش را اصلاً بخشیده به آموزش و پرورش ولی حالا آنها ادعا می‌کنند چنین نبوده. ولی با مالکان حقیقی در نهایت به توافق می‌رسیم و یا ملک معوض به آنها می‌دهیم و یا به قیمت مصوب می‌خریم.

حال ظاهراً تنها تصمیم آموزش و پرورش شهر تهران در صورت باز پس گیری ۱۱ مدرسه دولتی توسط بنیاد شهید این است که ۱۱ مدرسه شاهد را به صورت مدارس دولتی مورد استفاده قرار بدهند و دانش آموزان را در آن مدارس ساماندهی کنند.

امینی نماینده حقوقی مالکان روز گذشته در یکی از بخش‌های خبری گفت: توافقی برای خرید املاک انجام نشده است و درباره ۱۱ مورد از املاک با آموزش‌وپرورش اختلاف داشتیم که برای ۶ مورد کاربری آموزشی تعیین شد و ۵ مورد را باید کاربری مسکونی بپذیرند!

به نظر می‌رسد این موضوع استیجاری بودن مدارس دولتی و غیردولتی به مرور ابعاد جدیدی به خود بگیرد و در نهایت فارغ از بحث‌های حقوقی، باید پرسید این میان چه کسانی به بحث عدالت آموزشی می‌اندیشد.