آمریکا می‌تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند؟

جامعه ایرانی– بر اساس بیانیه اخیر جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، ایالات‌متحده می‌خواهد صادرات نفت ایران را به صفر برساند. اما سؤال اینجا است که آیا می‌تواند؟

به گزارش جامعه ایرانی به نقل از اویل پرایس، از ماه می مشتریان ایران تحت فشار قرار گرفته‌اند که خرید نفت ایران را متوقف کرده و سومین تولیدکننده بزرگ نفتی اوپک را در بازارهای جهانی نفت منزوی کنند. آمریکا در پی خروج از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران را آغاز کرده و تهدید به اعمال تحریم‌های ثانویه علیه هر کشوری که به خرید نفت ایران ادامه دهد، می‌کند.

این کارزار تا به امروز نشان داده که مؤثر است. در نیمه نخست ماه اوت، صادرات نفت ایران با افتی ۶۰۰ هزار بشکه‌ای از ۲.۳۲ میلیون بشکه در روز به ۱.۶۸ میلیون در روز رسیده است.صادرات ایران در طول سال رو به کاهش بود و در چهار ماه منتهی به جولای به پائین ترین سطح رسید و در اوت افت واقعی را تجربه کرد.

مشتریان اصلی نفت ایران از جمل کره جنوبی واردات خود را به حالت تعلیق درآورده‌اند. چین نیز با وجود ایستادن در مقابل چالش‌های آمریکا، میزان خرید خود را کاهش داده است. در شرایطی که چین هیچ نشانه‌ای از پایبندی به خواسته‌های آمریکا از خود بروز نداده، گزارش‌ها نشان می‌دهد که دست‌کم مایل به متوقف کردن هرگونه روند افزایشی در خرید نفت ایران پس از اعمال تحریم‌های چهارم نوامبر است.

اما افت شدید از سوی هند اتفاق افتاد که به‌عنوان دومین واردکننده بزرگ از ایران خرید نفت خود را در نیمه نخست ماه اوت از ۷۰۶ هزار بشکه در روز به ۲۰۳ هزار بشکه کاهش داده است.

هند سعی کرده که در برخورد با ایران و آمریکا حد میانه را نگه دارد و در عین بررسی رژیم تحریم‌های جدید، هنوز دسترسی به نفت و گاز ایران را قطع نکرده است. اگر هند می‌خواست به تحریم‌های آمریکا پایبند باشد، صادرات نفت ایران به حدود ۱.۵ میلیون بشکه کاهش می‌یافت. گزارش‌ها حاکی از آن است که هند نمی‌خواهد خرید خود از ایران را به‌طور کامل قطع کند.

ترکیه به‌عنوان یکی دیگر از واردکنندگان اصلی نفت ایران، ژوئن گذشته خرید خود را ناگهان کاهش داد: واردات از ایران در ماه‌های می و ژوئن از ۲۶۲ هزار بشکه به ۸۱ هزار بشکه کاهش یافت و کمبودهای این کشور از طریق واردات از عراق و روسیه تأمین شد.

انتظار می‌رفت که ترکیه از خط حرکتی آمریکا پیروی کند اما شکاف دیپلماتیک اخیر با دولت ترامپ و شرایط اقتصادی این کشور احتمالاً آنکارا را ترغیب به حفظ دسترسی به نفت ایران خواهد کرد. ایران منبع اصلی نفتی ایران است که همانند هند به شدت به واردات نفت وابسته است: در شش ماه نخست سال ۲۰۱۸ ایران ۴۹ درصد نفت وارداتی ترکیه را تأمین کرده است.

این در حالی است که در نیمه نخست ماه اوت، جریان صادرات نفت ایران به اروپا از ۴۶۵ هزار بشکه به ۶۳۱ هزار بشکه افزایش یافته است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که خرید اروپاییان طی تابستان سال جاری با افت روبرو شود چراکه خریداران خواهان اجتناب از تحریم‌های ثانویه آمریکا هستند.

اتحادیه اروپا تاکنون عدم تمایل خود به همراهی با سیاست‌های دولت ترامپ را نشان داده است. این اتحادیه تلاش کرده توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را حفظ کند و امیدوار است روابط تجاری با ایران حتی با وجود عملی شدن تحریم‌های آمریکایی تداوم داشته باشد.

سؤالی که در این شرایط مطرح می‌شود این است که: آیا آمریکا در به صفر رساندن صادرات نفت ایران موفق خواهد بود؟ احتمالاً نه، اما به این رقم نزدیک خواهد شد. اگر واردات چین ثابت بماند، واردات هند و ترکیه تا ۵۰ درصد سطح پیش از تحریم‌ها کاهش بیابد و اروپا نیز واردات خود را همین میزان کاهش دهد، صادرات نفت ایران به کمتر از یک میلیون بشکه در روز خواهد رسید.