ترس تا چه اندازه مفید است؟

جامعه ایرانی– تکامل ترس هایی را در انسان به یادگار گذاشته که به نظر می رسد هیچ گاه از بین نروند.

به گزارش جامعه ایرانی به نقل از آتلانتیک، بی تردید فرانکلین روزولت درست می گفت که «تنها چیزی که باید از آن بترسیم خود ترس است». سفری سریع و وحشتناک به ادبیات آکادمیک درباره ترس نشان می دهد که آن کلمه «تنها» در جمله روزولت چقدر بار معنایی داشته است.

ترس های ما گسترده و عمیق و در عین حال گوناگون هستند. نسخه ۲۰۱۷ تحقیقات ترس های آمریکا در دانشگاه چپمن «فساد مقامات دولتی» را رایج ترین ترس در این کشور دانست؛ نگرانی ها درباره سیستم بهداشت و درمان، محیط زیست، تامین مالی شخصی، و جنگ نیز در رتبه های اول تا دهم این فهرست جای داشتند.

یکی از دلایلی که با ترس دست به گریبان هستیم این است که به طور همزمان هم خیلی ابتدایی هم خیلی تکامل یافته محسوب می شویم. مغزهای مارمولکی ما بی رحمانه ای کارآمد هستند: سیگنال ها ظرف ۷۴ میلی ثانیه پس از کوچکترین نشانه ای از خطر، به آمیگدالا (قسمتی از مغز که کنترل حس ترس، وحشت و اضطراب را بر عهده دارد) می رسند. این سرعت به ما کمک کرده که منقرض نشویم. اما منجر به هشدارهای اشتباه فراوانی هم می شود.

بخشی از مشکل این است که قدیمی ترین ترس های اجدادمان هنوز با ما هستند. حتی نوزادان به تصاویر مارها و عنکبوت ها واکنش تدافعی نشان می دهند، که احتمالا ناشی از غریزه است تا تجربه. این گونه احساسات عمیق برای منحرف کردن احساس واقعیت به قدر کافی قوی هستند: مردم مبتلا به آراکنوفوبیا احتمالا درباره اندازه عنکبوت ها اغراق می کنند. این حساسیت های اجدادی همچنین می تواند شامل تریپوفوبیا، ترس از حفره های کوچک هم بشود. تحقیقات دو گروه از روانشناسان در انگلیس نشان داد که این حفره های کوچک شبیه الگوی لانه حیوانات سمی ست و همین برای یک واکنش وابسته به نیاکان مان کافی است. فرض بر این است که آگاهی بالاتر ما در شناسایی این گونه تهدیدها به ما کمک کند اما به نظر می رسد برخی مواقع بیشتر به نگرانی ها و اگر اینطور شودهای خودمان اتکا می کنیم.

در پی حملات ۱۱ سپتامبر، مسافربری از طریق هواپیماها در آمریکا کاهش یافت چراکه مردم ترجیح می دادند با خودرو سفر کنند. یک روانشناس آلمانی برآورد کرد که ظرف ۱۲ ماه پس از این حادثه، یک هزار و ۵۹۵ نفر بیشتر از آنچه در یک سال عادی انتظار می رفت، در تصادفات خودرو جان خود ر از دست دادند. این رقم شش برابر بیشتر از تعداد مسافرانی است (۲۴۶ نفر) که در چهار هواپیمای ربوده شده، جان می دهند. در بدترین حالت، ترس می تواند نتیجه معکوس داشته باشد و همان نتیجه ای را به بار بیاورد که در ابتدا ترسش را داشتیم.

بنابراین باید با یک واقعیت انکارناپذیر روبرو شویم: تنها چیزی که باید از آن بترسیم، فساد، دیابت، حباب های کوچک قهوه، پیامدهای ناخواسته … و خود ترس است.