جامعه ایرانی– ذوالقدر نماینده مردم تهران در مجلس گفت: در شرایطی که ما بتوانیم اقتصاد روستا و روستایی را سامان دهیم خود روستاییان بهصورت خودجوش در سایر برنامهها مشارکت خواهند کرد اما در فقدان رونق اقتصادی و اینکه روستا بهجای آنکه یک تولیدکننده باشد بهعنوان یک خدمات گیرنده قرار بگیرد، نمیتوان گسترش دهیاریها را یک اقدام مدیریتی سنجیده و کارآمد تصور کرد.
سید رضا جندقیان معاون امور دهیاریهای سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور گفت در سال گذشته ۲۴۱۴ مجوز تأسیس دهیاری برای روستاهای کشور صادرشده است.
بر این اساس دهیاریها پا به عرصه مدیریت روستایی کشور میگذارند تا ضمن پر کردن خلأهای مدیریتی موجود در جامعه روستایی بهعنوان بازوی اجرایی شورای اسلامی روستا در راستای تحقق پایدار روستایی مثمر ثمر واقع شوند.
اما عملاً نتیجهای خلاف بر این روند را شاهد هستیم زیرا به خاطر عدم مدیریت روستاها و عدم مدیریت منابع آبی و حتی کمبود امکانات و فقر سرمایهگذاری این دهیاریها به نهادهای بیخاصیتی تبدیل شدند.
با افزایش مجوز تأسیس دهیاری شاهد این هستیم که نهتنها روستاها آباد نشدند بلکه به دلیل زمینخواری و زمین فروشی روستاها و تبدیل کردن اراضی روستایی به شهرکهای ویلایی عملاً تعداد روستاهای کشور کاهشیافته است و نیروهای انسانی روستا با مهاجرت به شهرها بر مشکلات اقتصادی کشور افزودند.
این در حالی است که مهمترین وظیفه که برای دهیاریها در نظر گرفتهشده است عدالت محوری و بهرهمندی جمعیت روستایی از خدمات و امکانات اعتباری و واضحتر برقراری عدالت اجتماعی است.
فاطمه ذوالقدر، نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در گفتوگو با جامعه ایرانی از نقش دهیاریها در تحول روستاها سخن به میان آورد و گفت: دهیاریها بهعنوان یک بازوی حاکمیتی در روستا زیر نظر وزارت کشور تعریفشدهاند وزارت کشور همانطور که از شرح وظایفش برمیآید یکنهاد سیاسی و امنیتی است نه یکنهاد اقتصادی و آنچه سبب ضربه زدن به روستاهای ما و خالی شدن آنها از جمعیت شده موضوع اقتصاد است.
وجود دهیاریها موضوعی متأخر بر اقتصاد روستایی است
نماینده مردم تهران اضافه کرد: در شرایطی که ما بتوانیم اقتصاد روستا و روستایی را سامان دهیم خود روستاییان بهصورت خودجوش در سایر برنامهها مشارکت خواهند کرد اما در فقدان رونق اقتصادی و اینکه روستا بهجای آنکه یک تولیدکننده باشد بهعنوان یک خدمات گیرنده قرار بگیرد، نمیتوان توسعه دهیاریها را یک اقدام مدیریتی سنجیده و کارآمد تصور کرد و با توجه به مشکلات معیشتی، کمبود منابع آبی و خشکسالی و شیوع بیکاری بهخصوص در میان جوانان روستا، وجود دهیاریها، ساختار آنها و شرح وظایف آنها موضوعی متأخر بر اقتصاد روستایی بود که باید تمرکز برنامه و سیاستها بر آن قرار میگرفت.
روستا و روستایی ما متأسفانه غم نان و مشکلات معیشتی دارد
این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس افزود: روستا و روستایی ما متأسفانه غم نان و مشکلات معیشتی دارد وقتی ما نتوانیم نیازهای اولیه زیست را در یک جامعه تأمین کنیم یقیناً تغییرات ساختاری در آن جامعه شکل میگیرد.
وی ادامه داد: روستایی ما از یکسو بهواسطه کاهش منابع طبیعی نظیر آب، استمرار خشکسالیها و از سویی دیگر به خاطر عدم ارتقاء در امکانات زندگی روستایی و شکلگیری نیازهای جدید ادامه زندگی را در روستا برای خود ناممکن میبیند و اقتصاد بحرانی شهر را مأمنی برای رهایی از مشکلات اقتصاد روستایی میداند که شیوع پدیده حاشیهنشینی در اطراف شهرهای بزرگ بر خواسته از این سیل مهاجرت روستاها به شهرهاست.
روستاهای ما و اقتصاد آنها از تولی گری چندگانه و نبود یک برنامه منسجم رنج میبرد
ذوالقدر گفت: ما وقتی چاره یک مشکل را در همان محیط حل نکنیم ترکش آن آسیب به محیطهای اطراف وارد میشود روستاهای ما و اقتصاد آنها از تولی گری چندگانه و نبود یک برنامه منسجم رنج میبرد زمانی طرح هادی روستایی مطرح شد این طرح یک الگوی شهرسازی را به روستاها وارد کرد و امروز میگوییم چرا رواج ویلا سازی در روستاها و ییلاقنشینی قشر مرفه را در روستاها داریم بهتر است قبل از قضاوت امروز ببینیم برنامه دیروز ما چه بود. وضع موجود و نابسامانی اقتصاد و اجتماع روستا صرفاً با یک برنامه منسجم و متولی واحد که تمام ابعاد زندگی روستایی را در نظر بگیرد سامان مییابد.
ذوالقدر نایبرئیس کمیسیون فرهنگی مجلس مطرح کرد: برای دهیاریها وظایف ایده آل و آرمانی تعریفشده که در صورت تحقق، رخداد بسیار مثبتی برای روستاها است. یکی از آنها تحقق عدالت اجتماعی در جامعه روستایی است. برای تحقق مفهوم عدالت ما نیاز بهپیش شرطهای متعددی داریم و در صورت وجود این پیششرطها میتوان انتظار وقوع عدالت را داشت. روستایی نیاز به شغل دارد تا اقتصاد روستا را زندن و پویا نگه دارد که دهیار توان ایجاد اشتغال را ندارد.
جزیرهای عمل کردن دستگاهها مطمئناً طرح دهیارها را بر روی کاغذ باقی میگذارد
نایبرئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در پایان ضمن انتقاد از جزیرهای عمل کردن دستگاههای اجرایی گفت: برای دهیاریها شرح وظایف متعدد با اختیارات محدودی لحاظ شده و وظایف محوله بر دوش آنها برای اجرایی شدن نیازمند مشارکت همه دستگاهها با اولویت جهاد کشاورزی و وزارت راه و شهرسازی است؛ جزیرهای عمل کردن دستگاهها مطمئناً طرح دهیارها را بر روی کاغذ باقی میگذارد و صرفاً به یک جایگاه اداری و بروکراسی ناکارآمد بدل خواهد شد.