چندی است که شبکه اجتماعی فیس بوک به علت اهمال در زمینه حفظ حریم شخصی کاربران و تبدیل شدن به ابزاری برای انتشار انبوه اخبار دروغ و عقاید تروریستی و افراطی، به شدت مورد انتقاد دولتها و کارشناسان فناوری اطلاعات در کشورهای مختلف قرار گرفته است و در این اواخر کنترل نامناسب اطلاعات شخصی کاربران این شبکه اجتماعی بسیار خبرساز شده است.
این مساله سبب شده است که دولتهای غربی و از جمله آمریکا، تلاش خود را برای کاهش قدرت فیس بوک و تجزیه کردن این شبکه اجتماعی به کار ببندند.
از این رو با نزدیک شدن به زمان انتخابات ریاست جمهوری کشور آمریکا در سال ۲۰۲۰، فیس‌بوک به یک نقطه حساس برای نامزدهای انتخابات تبدیل شده و برخی نمایندگان و قانونگذاران این کشور، خواهان تجزیه این شرکت فناوری هستند.
تصمیم تازه مقامات فدرال برای محدود کردن فعالیت زاکربرگ
مقامات فدرال دولت آمریکا تصمیم گرفتند که بر مدیریت مارک زاکربرگ که بخش اعظم سهام فیس بوک را از سال ۲۰۰۴ میلادی در اختیار دارد، نظارت کنند. طبق مذاکراتی که میان فیس‌بوک و مقامات کمیسیون تجارت فدرال آمریکا (FTC) صورت گرفته قرار است زاکربرگ شخصاً مسئول فاش شدن اطلاعات شناخته شود.
در همین حال گفته شده که هدف FTC از محدودیت فعالیت‌های زاکربرگ آن است که به شرکت‌های بزرگ فناوری نشان دهد، این سازمان مدیران مسئول شرکت‌های بزرگ فناوری را شخصاً مسئول هر گونه عدم حفاظت از اطلاعات شخصی کاربران، می‌شناسد.
از سوی دیگر گفته شده که در توافق فیس‌بوک و کمیسیون تجارت فدرال آمریکا قرار است این سازمان ۲۰ سال بر سیاستهای حریم شخصی شبکه اجتماعی فیس بوک نظارت کند.
سناتورهای آمریکایی خواهان تجزیه فیس بوک
الیزابت وارن و کامالا هریس، سناتورهای امریکایی حزب دموکرات بر لزوم تفکیک فیس بوک تاکید داشته و خواهان تجزیه این شبکه اجتماعی شده‌اند.
الیزابت وارن نماینده دموکرات ایالت ماساچوست که طرح تجزیه فیس‌بوک را ارائه کرده یکی از کاندیداهای احتمالی نامزد ریاست جمهوری آمریکا در حزب دموکرات است که از تجزیه فیس‌بوک پشتیبانی می‌کند.
از سوی دیگر کامالا هریس، دیگر سناتور آمریکایی نیز که یکی دیگر از کاندیداهای احتمالی نامزد ریاست جمهوری در حزب دموکرات است، در مصاحبه‌ای اعلام کرده مقامات دولت این کشور باید احتمال تجزیه فیس بوک را بررسی کنند. وی همچنین خواهان قانون گذاری برای این شبکه اجتماعی شده است.
هریس معتقد است که فیس بوک رشد اقتصادی خود را بر علایق و مخصوصاً حریم خصوصی کاربرانش ترجیح داده و همچنان بدون قانونگذاری مشغول فعالیت است.
وی گفته که «تصور می‌کنم ما باید به طور جدی تجزیه فیس بوک را بررسی کنیم. افراد کمی در زندگی اجتماعی و کسب و کار خود از فیس بوک استفاده نمی‌کنند. بنابراین ما باید این ماهیت (فیس بوک) را به رسمیت بشناسیم. فیس بوک در حقیقت ابزاری است که تاکنون قانونمند نشده است.»
جو بایدن معاون سابق رئیس جمهور آمریکا و کاندیدای نامزدی ریاست جمهوری این کشور در ۲۰۲۰ میلادی نیز در مصاحبه‌ای از تجزیه فیس بوک پشتیبانی کرده است.
این امر در حقیقت نشان از تردیدهای بسیاری است که مقامات سیاسی نسبت به قدرت عظیم شرکت‌های فناوری دارند.
بایدن در مصاحبه‌ای درباره تجزیه شرکت‌های فناوری مانند فیس‌بوک، آمازون یا گوگل اعلام کرد که با این روند موافق است و گفت: تصور می‌کنم ما به اندازه کافی روی اقدامات آنتی تراست (ضد انحصاری) تمرکز نمی‌کنیم. در حقیقت معتقدم باید این مسئله را به دقت بررسی کنیم.
قدرت بیش از حد زاکربرگ دردسرساز شد
منتقدان فیس بوک معتقدند که این شرکت قدرت زیادی در اختیار دارد و نباید به شکل یک ماهیت کلی به فعالیت ادامه دهد. برای مثال کریس هیوز یکی از مؤسسان فیس بوک معتقد است که قدرت مارک زاکربرگ بیش از حد است و اکنون زمان تفکیک این شرکت فرا رسیده است.
به گفته وی مارک زاکربرگ این شبکه اجتماعی را به یک شرکت انحصاری تبدیل کرده که هرگونه نوآوری را خفه می‌کند. تمرکز او روی رشد شرکت به از دست رفتن امنیت و تمدن در مقابل دریافت کلیک‌های بیشتر منجر شده است.
هیوز با تاکید بر اینکه واکنش فیس بوک به عاملان خشونت و اخبار جعلی بسیار کند است، فیس بوک را یک شرکت انحصاری خواند که باید اینستاگرام و واتس اپ را تجزیه کند و تا چند سال به آن اجازه ادغام در شرکت‌های دیگر داده نشود.
این درحالی است که «رو خانا» (Ro Khanna) یکی از نمایندگان دموکرات مجلس آمریکا نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که موافق تجزیه فیس بوک است. وی می‌گوید: «قانونگذاران آمریکا نباید اجازه ادغام اینستاگرام و واتس اپ را به فیس بوک می‌دادند.»
به گفته وی، راه پیش رو نیز بررسی‌های دقیق در عملیات‌های ادغام فیس بوک است تا به این ترتیب تضمین شود هیچ شرکتی مزایای یک پلتفرم غیررقابتی را ندارد.
بی اعتمادی کشورها به فیس بوک پررنگ‌تر شده است
فیس بوک به دلیل فهرست روز افزونی از شکاف‌های امنیتی و ناتوانی در برابر انتشار اخبار جعلی تحت فشار است و کشورهای دیگری علاوه بر امریکا نیز به این شرکت بی اعتماد هستند.
به همین دلیل نشست مشترک برخی رهبران جهان و مدیران شرکت‌های فناوری مانند فیس بوک، گوگل و توئیتر در پاریس امروز عصر با هدف بررسی نحوه مقابله با نمایش خشونت در فضای آنلاین و عقد توافقی در این زمینه برگزار می‌شود.
بی اعتمادی به فیس بوک در حالی در میان دولتها روز به روز پررنگ‌تر می‌شود که هر یک از کشورها به فکر وضع قوانینی برای فعالیت این شبکه اجتماعی افتاده اند.
از سوی دیگر روز به روز شاهد افزایش جریمه‌های میلیون دلاری فیس بوک توسط دولتهای مختلف هستیم.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفتوگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: