علی لاریجانی صبح امروز در همایش نقش پژوهش در قانونگذاری، با تبریک به مناسبت فرارسیدن هفته پژوهش و تشکر از مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: من در جریان پژوهش‌های شما هستم و برای نمایندگان و کمیسیون‌ها و همچنین مراکز تصمیم‌گیر دولتی مفید است. توجه به معضلات کشور در چند سال اخیر داشتید، بسیار قابل تقدیر است.
وی با بیان اینکه برخی از معضلات در کشور مزمن شده‌اند، اظهار داشت: اینکه مرکز پژوهش‌ها به آنها توجه و تحلیل کرده، بسیار مفید است. در بسیاری از مسائل، راه‌حل‌هایی نیز ارائه شده است. درخصوص مسائل زیربنایی، واقع‌بینانه بیان شده است و تایید می‌کنم مرکز پژوهش‌ها براساس واقع‌بینی بوده است. مرکز صندوق‌ها، کمبود آب و بانک و همچنین نقدینگی از مسائلی بوده است که مرکز پژوهش‌ها از مدت قبل روی آن فکر کرده و راه‌حل ارائه داده بود.
رئیس قوه مقننه با باین اینکه در مورد تحریم‌ها، تحلیل‌های به موقعی از سوی مرکز پژهش‌ها ارائه شد، تصریح کرد: تحلیل از راهکارها، شسته رفته و واقع‌بینانه بوده و پیشنهادات سامان‌یافته‌ای ارائه شده بود. مرکز پژوهش‌ها از اولین جاهایی در کشور بود که در مورد تحریم‌ها و نحوه مقابله با آنها گزارشی ارائه کرد. در موضوع انرژی و اینکه چگونه از انرژی خود استفاده کنیم، بحث خوبی ارائه شد.
لاریجانی ادامه داد: بیش از ۹۰۰ میلیارد تومان در حوزه انرژی و مصرف آن یارانه داده می‌شود. گزارش‌هایی که در مورد تعدیل آن ارائه شد و اینکه چرا چند برابر کشورهای اروپایی مصرف انرژی داریم، تحلیل داده‌اند. در مورد بودجه نیز مرکز پژوهش‌ها فعالانه برخورد می‌کند. گزارشی که در مورد امنیت غذایی و سلامت ارائه شد، بسیار مهم بود و من برای بخش‌های مختلفی از کشور ارسال کردم. در مورد آب شرب تهران گزارشی ارائه شد و اشکالاتی وجود دارد. درباره مشکل آب کشور گزارش مناسبی دادند. در مورد موانع سرمایه‌گذاری در کشور گزارش خوبی ارائه دادند.
وی به همکاری‌های علمی میان مراکز پژوهشی در کشورهای مختلف اشاره و خاطرنشان کرد: اینکه از مراکز تحقیقاتی کشورها استفاده کرده و بانک اطلاعاتی ایجاد شود، اقدام مطلوبی است. ما نباید گرته‌برداری کنیم بلکه متناسب با شرایط خودمان استفاده کنیم و باید از کشورهای شرق مانند چین، روسیه، مالزی و ژاپن نیز استفاده کنیم چون شرایط‌شان به ما نزدیک‌تر است.
وی افزود: چگونه باید در شرایط کنونی گام به پیش برداریم. همه زحمات برای ایجاد حکمرانی مطلوب است که مبتنی بر قانون است. قانون پایه حکمرانی مطلوب است.
رئیس مجلس با تاکید بر اینکه همه کسانی که در مراکز پژوهشی فعالیت می‌کنید، به کشور فشار وارد می‌کنند ولی باید از آن استفاده مطلوب کرد، ابراز داشت: یکی از همین شرایط مقطعی است که در حوزه پژوهش داریم. در شرایط عادی رویکردها براساس واردات است و به سمت تولید و منابع داخلی نمی‌رویم. باید از این شرایط این نقص را برطرف کرد. میان نیازهای کشور ارتباط وثیقی وجود ندارد. شرکت‌ها و موسسات واسطه ایجاد شد ولی هنوز زمینه ارتقای استادان، مقالات آی‌اس‌آی است و کسی خود را همراه با رفع نیازهای کشور نمیکند.
وی با بیان اینکه باید بخش‌های تحقیق و توسعه در کشور گسترش یابند و استادان را به آن بخش‌ها ارتباط داد، عنوان کرد: باید از استادان، دانشگاه‌ها، انجمن‌های علمی، خانه صنعت، اتاق بازرگانی و… را جمع کرد و مدلی طراحی شود که واحدهای تولیدی به سمت پژوهش‌های دانشگاهی بروند و استادان و پژوهشگران به سمت رفع نیازهای کشور بروند. مثلا بگوییم استفاده از پژوهش‌ها در مالیات‌دهی شما موثر است. باید پلی برای رفع نواقص بزنیم تا بخش‌های دانشگاهی به بخش‌های تولیدی وصل شوند. باید برای استادانی که برای رفع نیاز داخلی گام بردارند، امتیاز بدهیم.
وی اضافه کرد: بعضی پژوهشهایی داریم که تبدیل به مقاله آی‌اس‌آی یا یادداشت نمی‌شوند. ما چرا باید دست خود را ببندیم. آی‌اس‌آی در لبه علم است ولی نیازهای کشور به لبه علم ارتباطی ندارد. باید این مدل همکاری طراحی شود. باید این کار دو، سه ماهه طراحی شود و اگر نیاز به قانونگذاری دارد، به مجلس بیاورید و ما کمک می‌کنیم.
لاریجانی ادامه داد: نکته دیگری که در شرایط تحریمی پیشنهاد می‌شود لزوم تمرکز در تصمیم گیری‌ها است که خیلی مهم است که رهبری هم بر این امر تاکید دارند. برای انجام این کار فعالیت‌ها باید متکی به پژوهشهایی باشد. این پژوهش ها اگر جزیره ای باشد این تمرکز اتفاق نمیافتد و اگر هر دستگاهی یک تصمیم بگیرد تصمیم گیری نهایی را ساده نمیکند.
رئیس قوه قانونگذاری عنوان کرد: پیشنهاد من این است که مرکز پژوهش ها باید پژوهش های متمرکز را ایجاد کند که مثلا در وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه و … پژوهشهایی انجام شده است اما این به خودی خود کمکی نمیکند که آن خاصیت را ایجاد کند. در جمهوری اسلامی هر کس که صحیح حرف بزند ۸۰ درصد کارش جلو می رود. در این روش فایده اول این است که شما از منابع خود استفاده می‌کنید، آقای جلالی الان گفت که بودجه کم است اما حاصل انجام این کار این است که شما از نیروهای انسانی خود بهتر استفاده می کنید چراکه هر دستگاهی افرادی برای تحقیق دارند.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: متمرکز کردن تصمیمات مسیر تصمیم سازی را سهل می کند. وقتی شما به یک نظر می رسید تصمیمگیری سهل می شود ولی وقتی چند گزارش بیاید یا تصمیمی گرفته نمی شود که برای کشور ضرر دارد یا تصمیمگیری سخت می شود و ممکن است اختلاف نظر هم پیدا کنید. مثلا در موضوع یارانه بنزین می گوییم ما این جا سه نظر داریم که میتواند با تجمیع این نظرها تصمیمگیری راحت تر شود اما بخش نظارتی جدای از آن است چراکه وظیفه ای جدا است.
رئیس مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: الان که ما در برخی مسائل اقتصادی پیچیدگی‌هایی پیدا کرده‌ایم کار می‌خواهیم که پایه گذار کار مشترک کردن مشترک کردن باشید. بحث دیگر این است که به موضوعات مهم بپردازید موضوعاتی مثل نقدینگی و اشتغال و تولید و… . یکی از این موضوعات میتواند در زمان تحریم‌ها باشد که مثلا مشکلی برای خودرو سازی ایجاد می شود. ما شرایط را باید مدنظر داشته باشیم چراکه موضوعات تا حدی به یک منظومه دیگر هم مربوط است مثلا شما وقتی می خواهید موضوع آب یا موضوع بازنشستگی را بررسی کنید در این میان موضوعاتی دیگری هم به این‌ها مربوط می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه بودجه در شرایط تحریمی باید متفاوت با شرایط عادی باشد، اظهار کرد: اصول کار در شرایط تحریمی و شرایط عادی متفاوت است چون در این شرایط تحریم امور ضروری و در شرایط عادی امور مستحب را داریم که درجه دو هستند. حضرت آیت اله صافی زمانی که دبیر شورای نگهبان بودند مطلبی را نوشته و به مجلس دادند و تاکید کردند که استفاده از بیت المال در بودجه در امور ضروری امکان پذیر است که این اجرا نشد و اگر می شد امروز در زما نتحریم در حل این مشکلات راحت‌تر بودیم.
لاریجانی با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری در تدوین بودجه کشور، گفت: ایشان یک نظری را اعلام کردند که نکته مهمی در اظهار نظر ایشان بود. مقام معظم رهبری گفنتند چند مورد را همگی مشخص کنید که تصمیمات باید با ملاحظه شرایط باشد نه مثل زمان عادی. ما در زمان عادی ما خیلی ردیف ها را داریم که شاید مستحب است و ضروری نیستند اما در غیر از این شرایط باید به حقوق و مزایای کارکنان و اشتغال که اصل استا توجه شود.
وی افزود: نکته دیگری که مقام معظم رهبری ابراز داشتند مبنی بر برنامه اصلاح ساختار بودجه کشور بود که باید در چارچوب سیاست های کلی و قطع وابستگی به نفت انجام گیرد و اگر از اول پیگیری می شد امروز راحت تر بودیم، بعد از این کار باید نقشه راه هم تدوین شود.
لاریجانی گفت: در این شرایط تحریمی باید این کار انجام شود که اگر صورت نگیرد من نمی‌دانم سرانجام آن چه خواهد شد.
لاریجانی اظهار داشت: آقای جلالی گفتند دارد از انجمن ای علمی استفاده می‌شود اما کم! چرا کم؟ شما باید برای استفاده از دانشگاهیها پل باشید من الان تاکید می‌کنم سال آینده نگویید کم؛ من چند سال پیش تاکید کردم که از ظرفیت دانشگاهیها استفاده کنید البته شما شاید بگویید ما پول نداریم اما ارتباط داشتن بحث دیگری است و دانشگاهیها هم همواره دلشان می‌خواهد مشکلات کشور را حل کنند. منابع شما را من حاضرم از هرجایی شده تامین کنم و شما این ارتباطات را انجام بدهید.
وی ادامه داد: کوچک‌سازی دولت از برنامه‌های کشور است اما نه کوچک و نه چابک نشده است. تا وقتی که وضع دولت اینقدر فربه هست این زمینه‌ای برای سرمایه‌گذاری باقی نمی‌گذارد. دولت هم که نمی‌تواند بگوید کارمندان از فردا نیایند بلکه باید زمینه‌های اقتصادی ایجاد شود. یکی از مسائل مهم در این بخش دولت الکترونیک است. شما باید یک تئوری داشته باشید که دولت چگونه از گستردگی خود کم کند که کارمندان فعال باشند. شما باید برای کوچک سازی دولت طراحی داشته باشید و این طراحی را بیاورید که اگر لازم بود در مجلس هم تصویب شود.
لاریجانی در مورد نحوه کار مرکز پژوهش‌ها در مجلس گفت: شما خدمات مختلفی به کمیسیون‌ها و نمایندگان می‌دهید. جدا از بحثی که گفتم با بخش‌های بیرونی ارتباط برقرار کنید، باید در درون مجلس کارتان را تغییر دهید تا به نتیجه نزدیک‌تر شوید. باید با رئیس و تعدادی از اعضای کمیسیون، در هنگام پژوهش دعوت کنید تا از اول درگیر کارتان شده و علاقه‌مند به کارتان شوند. وقتی جزوه می‌دهید پیگیری نمی‌کنند.
وی ادامه داد: مرکز پژوهش‌ها به طرحی رسید، از نظر آیین‌نامه حق ارائه طرح به مجلس ندارد بنابراین باید مکانیزمی پیدا کنید این تحقیق در مسیر تقنین قرار بگیرد. شما نیازمند فردی مانند معاون یا مشاور پارلمانی هستید تا از یکسو نیازهای نمایندگان را به مرکز پژوهش‌ها انتقال دهد و از طرفی، کارهای پژوهشی شما را به در مسیر تقنین قرار دهند. مثلا آقای جلالی گفتند ما سال‌ها قبل در مورد نظام بودجه‌ریزی کاری انجام داده بودیم. باید دید گیر کار کجاست؟ باید این پژوهش‌های شما را به مجلس بیاورد، ببیند چه اتفاقاتی در کمیسیون‌ها رخ داده و اگر متوقف شد، چرا رخ داد. پیشنهادم این است که بنده خدایی را مسئول کنید که کارش مشاور یا معاون پارلمانی باشد.
رئیس قوه مقننه با بیان اینکه از دانشگاهیان می‌خواهم که به سمت کمک به تولید کشور بروند، اظهار داشت: مرکز پژوهش‌ها باید به دانشگاهیان کمک کند و مسیر را برای آنها هموار کند.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفتوگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: