۱. به خواستهٔ همسرتان برای فاصله گرفتن، احترام بگذارید
بهگفتهٔ دکتر «مگان فلمینگ»، روانشناس بالینی و درمانگر جنسی، وقتی در دعوا یکی از دو طرف کلافه میشود، توانایی پردازش افکار را از دست میدهد؛ بنابراین وقتی طرف مقابل تأکید میکند که به زمان نیاز دارد، خواستهاش را بپذیرید. در چنین وقتهایی و درحالیکه طرف مقابل به افکارش نظم میدهد، طبیعی است که مضطرب باشیم! چند نفس عمیق بکشید و به این فکر کنید که اگر جای شما و همسرتان عوض میشد، انتظار داشتید او با شما چطور رفتار کند. درک کنید که نیاز به وقفه و گذر زمان، ربطی به شما ندارد.
۲. طرز فکر «همه یا هیچ» را از خود دور کنید
پس از بحثی پرسروصدا، سعی کنید ذهنتان را باز و پذیرا نگه دارید. در میانهٔ دعوا سادهترین کار این است که همهچیز را سیاهوسفید ببینیم. بهعقیدهٔ «فلمینگ»، استفاده از عبارتهایی مانند «تو همیشه …» یا «تو هیچوقت …» کمکی به حل مشکل نمیکند؛ پس بعد از اینکه سروصدا خوابید، کمی دامنهٔ دیدتان را افزایش دهید و از زاویهٔ دید همسرتان به موضوع نگاه کنید.
۳. بیتفاوت نباشید
کاملا طبیعی است که پس از دعوا بخواهید فاصله بگیرید؛ اشکالی هم ندارد، بهشرطیکه این موضوع را به طرف مقابل اطلاع دهید. «ریچل سوزمان»، رواندرمانگر و کارشناس رابطه عاطفی، معتقد است یکی از بزرگترین اشتباهات آدمها پس از دعوا، دوریکردن از طرف مقابل و بیتوجهی به اوست. اگر شانه بالا بیندازید و همسرتان را ندیده بگیرید، او ممکن است نتیجه بگیرد که دارید مجازاتش میکنید؛ بنابراین ممکن است از صحبت درباره احساسش منصرف شود. میتوانید بگویید: «احساسات من مثل تو سریع فروکش نمیکنه. ۲۴ ساعت به من زمان بده تا اوضاع بهتر بشه. اگه بهتر نشد، در موردش بیشتر حرف میزنیم.»
۴. از حرفهای همسرتان برای خودتان سلاح نسازید
بگذارید هرچه در دعوا گفته شده است، همانجا دفن شود. گذشتهها گذشته! «میشل گالند»، روانشناس، معتقد است یکی از اشتباهات رایج این است که حرف دلمان را در لحظه نمیزنیم و بهجایش طوماری از دلخوریهایمان خلق میکنیم! اگر در دعوا طرف مقابل حرفی زد که باعث رنجشتان شد، همان موقع به او بگویید که این حرفش چقدر برایتان آزاردهنده بوده است. اگر روز بعد، هنوز هم از حرفهای همسرتان دلخور هستید، پیش از اینکه بهسراغ او بروید، کمی به خودتان زمان بدهید. بازگشت پیدرپی به حرفهای دعواهای پیشین باعث میشود بهجای اینکه دنبال راهحل باشیم، در چرخهای بینتیجه از مکالمات گرفتار شویم.
۵. وقتی رنجش هنوز برطرف نشده است، به «ببخشید» ساده بسنده نکنید
«ببخشید» خشکوخالی یعنی «خسته شدم، ولم کن. دیگه نمیخوام ادامه بدم!» کارشناس روابط زوجها، «لوری پان»، توصیه میکند که روشن کنیم به چه دلیل عذرخواهی میکنیم و همچنین چطور در آینده برای جلوگیری از تکرار اشتباه تلاش میکنیم: «ببخشید که …؛ از این به بعد …»
۶. بهانهتراشی نکنید
میتوانیم برای دعوا دلایل مختلفی پیدا کنیم: روز بد کاری، سردرد، بی خوابی شب گذشته و … . جالب است بدانید پژوهشی در دانشگاه برکلی نشان داد زوجهایی که خواب کافی ندارند، بیشتر با هم دعوا میکنند! بااینحال، با بهانهتراشی برای دعوا، در حق همسرتان بیانصافی میکنید. بهگفتۀ دکتر «گالند»، دعوا معمولا ناشی از بیاطلاعی است. اگر عصبانی، ناراحت یا آزرده هستید، همسرتان باید بداند. پس دفعه بعد که روز کاری اعصابخردکنی داشتید، پیش از اینکه به خانه برسید، در پیامکی موضوع را به او اطلاع دهید تا بداند که احتمالا حساس و بیحوصله هستید.
۷. اگر همسرتان برای گفتوگو بهسراغتان آمد، دوری نکنید
وقتی چند دقیقهای از دعوایتان گذشت، به همسرتان بگویید پس از اینکه آرام شدید (هر دوی شما) آماده حرفزدن و شنیدن درباره مسئله خواهید بود. درعینحال اگر همسرتان چند روز بعد بهسراغتان آمد، به او پشت نکنید! رابطهٔ بدون کلام به بدیِ دادوبیداد است. اگر متوجه شدید که دارید دوری میکنید، عذرخواهی کنید، بنشینید و حرف طرف مقابل را بشنوید. در هنگام صحبت، به آنچه طرف مقابل میگوید واکنش نشان دهید: «داری میگی … . درسته؟» مطمئن شوید که حرف او را درست فهمیدهاید.
۸. نیشوکنایه نزنید
در دعوا هرقدر هم که دلخور باشید نباید بدوبیراه بگویید یا کنایه بزنید. هرگز به طرف مقابل فحش ندهید؛ جبران این مسئله دشوار است. اگر بر سر هزینههای سفرتان بحث میکنید، درحالیکه عکسهای سفر مالزی دوستتان را به یاد میآورید، نگویید سفر به قشم خیلی ضایع است. چنین حرفهایی باعث میشود طرف مقابل هم در پاسخ، به شما توهین کند. از همسرتان بخواهید پس از اینکه آرام شدید، بحث درباره این موضوع را ادامه دهید. میتوانید بگویید: «میدونم نگران این هستی که پولمون نمیرسه اما من طوری هزینهها رو حساب کردم که با بودجهمون میخونه!»
۹. اگر راضی نیستید، برای آشتی تن به رابطهٔ جنسی ندهید
گاهی پس از دعوا، هر دو روراست و از صمیم قلب عذرخواهی میکنید. درحالیکه زمان زیادی نگذشته است، همسرتان نشانههایی از طلب رابطه جنسی بروز میدهد! اما تنها چیزی که با علامت سؤالی بزرگ از ذهن شما میگذرد این است که «واقعا؟!» بهگفتهٔ «سوزمان»، اینطور نیست که مردها متوجه دلخوری پیشآمده نمیشوند. مردها برای اینکه احساس صمیمیت کنند، بهدنبال رابطه جنسی هستند. اگر واقعا آمادگی ندارید، بهنرمی خواستهشان را رد کنید: «ممنون که میخوای به من نزدیک بشی اما الان نمیتونم!» همسرتان را در آغوش بگیرید و بگویید شاید فردا حالتان بهتر باشد. خوب نیست که بدون هیچ توضیحی رو برگردانید. این کار احساسات همسرتان را جریحهدار میکند.
۱۰. زیاد روی دلیل دعوا تمرکز نکنید
بهتر است نیرویتان را صرف پیدا کردن راهحلی برای مشکل موجود کنید. فرض کنید مهمان دارید و همسرتان فراموش کرده است موقع برگشت، میوه بخرد. بهجای قیلوقال بر سر اینکه چرا میوه نخریده است، میتوانید سریع برای خرید راهیاش کنید یا تلفنی به میوهفروشی محل سفارش دهید. از شب پیشِرویتان لذت ببرید و بهفکر راههای مختلف گوشمالیدادن همسرتان نباشید! بهگفتهٔ «پان»، فرق بین دعوای خوب و دعوای بد این است که به راهحل میرسید یا نه! گفتن «این روزها فراموشکار شدی! اتفاقی افتاده؟ مشکلی هست؟» خیلی بهتر است از «باز یه کار ازت خواستم، یادت رفت!»
۱۱. نگویید «منظوری نداشتم!»
«نمیخواستم …»، «منظورم این نبود!» و … مانند این است که بخواهید آب رفته را به جوی برگردانید! این عبارتها حتی وضعیت را بدتر میکند؛ چون ممکن است همسرتان در پاسخ بگوید: «دقیقا منظورت همین بود.» تمرکز بر آنچه گفتهایم یا نگفتهایم، منظوری که داشتهایم یا نداشتهایم، باعث میشود بهجای توجه به یافتن راهحل، در گذشته بمانیم. هدف حقیقی هر بحث و جدلی رسیدن به راهحل است! اگر طرف مقابل تأکید میکند که منظوری نداشته است، حرفش را بپذیرید: «قبول، منظوری نداشتی اما باعث شدی فکر کنم همچین منظوری داری! دفعه بعد لطفا … بکن/ نکن.»
۱۲. بهخاطر دعوا خودتان را سرزنش نکنید
همهٔ ما همسری میخواهیم که به ما و رابطهمان اهمیت بدهد. بحث و دعوا میتواند نشانه تلاش برای حفظ یا بهبود رابطه باشد! «پان» معتقد است وقتی زوجی میگویند «ما قدیم خیلی دعوا میکردیم، الان حرف هم رو قبول میکنیم و به کارمون میرسیم!» یعنی به پایان رسیدهاند. اینطور نیست که آنها اختلافنظر نداشته باشند؛ آنها اهمیتی به رابطهشان نمیدهند. در چنین مواقعی، زوج خیلی زود از هم جدا میشوند یا خیانت رخ میدهد. پس خوشحال باشید که رابطهتان هنوز برای هر دویتان آنقدر اهمیت دارد که میخواهید مشکلات و مسائل پیشِرو را حلوفصل کنید.