گروه ویژه اقدام مالی و وزارت خزانه‌داری آمریکا در حال تلاش برای مقررات گذاری بر رمزارزها و تمرکزپذیر کردن آنها هستند، اما با توجه به ماهیت رمزارزها، این اقدامات تلاشی مذبوحانه است و ایران می‌تواند در صورت هوشمندی بانک مرکزی از رمزارزها به عنوان ابزار مبادله استفاده کند.
گروه ویژه اقدام مالی در ماههای اخیر به صورت جدی وارد حوزه مقررات‌گذاری بر رمزارزها شده است. FATF در کتاب راهنمایی[۱] که در خصوص «داراییهای مجازی» منتشر شده است، تاکید کرده است: «شرکت‌های تولیدکننده ارزهای مجازی باید زیر چتر قانون باشد و قوانین مشابه مؤسسات مالی بین‌المللی برای آنها اعمال شود. برای اجتناب از سوءاستفاده از تکنولوژی بلاکچین و جلوگیری از پولشویی این قانون باید اجرایی شود.»
FATF همچنین اعلام کرده که دولت‌ها باید با اقداماتی نظیر نظارت بیشتر بر ارزهای مجازی کنار بیایند. FATF با ابراز نگرانی از «ناشناس بودن» هویت افراد در فناوریهای جدید، گفته است: «پایگاه‌های مبادلات ارزی و شرکت‌های فعال در صنعت ارزهای دیجیتال باید اطلاعات هویتی افراد طرف معامله را کاملا و به صورت دقیق دریافت نمایند».
اصرار وزارت خزانه‌داری آمریکا به‌منظور مقررات‌گذاری بر رمزارزها
منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت[۲]: « وزارت خزانه‌داری برای قانونگذاری بر بیتکوین و سایر رمزارزها «بسیار بسیار جدی» است.»
او در ادامه افزود: «من می خواهم مراقب باشم که کسی که از بیتکوین استفاده می کند، از آن برای مقاصد مناسب استفاده می کند و نه مقاصد غیرقانونی. در حال حاضر میلیاردها دلار معامله با استفاده از بیتکوین و سایر رمزارزها برای مقاصد غیرقانونی صورت می‌گیرد.»
هشدار وزارت خزانه‌داری نسبت به استفاده ایران از رمزارزها
سیگال مندلکر، معاون امور تروریسم و اطلاعات مالی وزارت خزانه‌داری آمریکا با اشاره به ضرورت سختگیری بر ایران در استفاده از ارزهای مجازی، گفت[۳]: «با توجه به اینکه ایران به‌طور فزاینده از دسترسی به شبکه جهانی مبادلات دلار محروم شده است، ضروری است که در زمینه مبادلات ارز مجازی، افراد وصرافی‌های مبادله کننده و سایر ارائه دهندگان خدمات ارز دیجیتال، اقدامات و شبکه های خود را علیه طرح های غیرقانونی ایران (در استفاده از ارزهای مجازی برای دورزدن تحریمها) سخت تر کنند.»
همزمانی اینچنین صحبتهایی از سوی مقامات وزارت خزانه داری با اقدامات FATF در حوزه رمزارزها نشان می‌دهد، که نظام سلطه نسبت به کاربرد رمزارزها در دور زدن تحریمها توسط ایران نگران است و در تلاش است که با مقررات گذاری، مزیت رمزارزها برای دور زدن تحریم ها را از ایران بگیرد.
تلاش ژاپن برای راهاندازی شبکه پرداختی جهانی ارزهای دیجیتال مشابه سوئیفت
خبرگزاری رویترز[۴] به نقل از یک منبع ناشناس ادعا کرد که ژاپن به دنبال راه اندازی شبکهای مشابه سوئیفت برای معاملات مربوط به رمزارزها است.
طبق این گزارش، طرح های این شبکه در ابتدا توسط وزیر اقتصاد ژاپن و نهاد قانون گذاری ملی آن یعنی آژانس خدمات مالی (FSA) پیشنهاد شده بود. نظارت و سرپرستی این شبکه توسط گروه ویژه اقدام مالی (FATF) انجام خواهد شد.
تمرکزگرایی رمزارزها؛ تلاشی مذبوحانه
در همین ارتباط ، محسن جودکی، کارشناس اقتصاد سیاسی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: مهمترین دلیل نگرانی FATF، وزارت خزانه داری و G۷ نسبت به رمزارزها، این است که فناوری نوین بلاکچین و رمزارزها، نظم سنتی موجود در نظام بانکی را به هم می‌ریزند، چرا که مهمترین کارکرد نظام تبادلات بانکی فعلی خاصیت تمرکز پذیری و در نتیجه نظارت بر آن است. آمریکا به کمک همین تمرکز پذیری نظام سنتی بانکی، کشورهای متخاصم خود را به راحتی تحریم می‌کند و تحت فشار قرار می‌دهد. اکنون پیگیری و تلاشهای مستمر وزارت خزانه داری آمریکا، آژانس خدمات مالی ژاپن و نهاد بین الدولی FATF به‌منظور مقررات گذاری بر رمزارزها نشان می‌دهد که این سازمانها به دنبال ساختارمند کردن و متمرکز کردن رمزارزها در راستای اهداف خود هستند، اما واقعیت این است که فناوری بلاکچین که رمزارزها در بستر آن مبادله می‌شود، ماهیتا خاصیت تمرکزپذیری ندارد و اقدامات نهادهای مزبور حاکی از تلاش مذبوحانه آنهاست!
فرصت و تهدید رمزارزها برای ایران
این کارشناس اقتصاد سیاسی تاکید کرد: نگاه ایران به رمزارزها باید نگاه تسهیل گری و ابزار تصفیه تجارت باشد. درباره بیت کوین آنچه که می‌تواند به‌عنوان یک راهکار مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار گیرد، این است که خریدار انحصاری بیت کوین های کشف‌شده، دولت باشد و دولت مانند ارز آن را به واردات اقلام مورد نیاز کشور تخصیص دهد. اگر راهبرد ما این باشد، می‌توان تدابیری اندیشید که مزارع کشف بیت کوین در موقعیت‌های خاص تاسیس شده و هزینه‌های انتقال برق کاهش یابد. به‌عبارت دقیق‌تر، افراد در سوله‌هایی که دولت در نزدیکی نیروگاه‌ها در اختیار آنها قرار می‌دهد، ماینرهای خود را فعال کنند، هزینه اجاره مکان، برق و سایر هزینه‌های جاری را پرداخت کرده و رمز کشف‌شده را به صرافی تعیین‌شده از سوی بانک مرکزی بفروشند.
به اعتقاد جودکی، راهکار مهمتری هم وجود دارد و آن ایجاد رمز بهادار است، ایجاد رمزهای بهادار با پشتوانه بانک مرکزی به‌عنوان ابزار مبادلاتی (توضیح اینکه ایجاد رمز بهادار کار پیچیده‌ای نیست و چنانکه ۱۷ هزار عنوان در دنیا ایجادشده، در کشور ما نیز ایجادشده و می‌شود) به‌نحوی که بانک مرکزی به پشتوانه داراییهای واقعی رمز بهادار خلق کند و آن را با احراز هویت اشخاص به‌عنوان ابزار مبادلاتی در سطح داخلی و بین‌المللی قرار دهد. تراکنش‌های رمزارزها به‌هیچ‌وجه قابل ردیابی و تحریم نیستند. اگر این اتفاق بیفتد ما خواهیم توانست بدون استفاده از نظام بانکی بین‌المللی که تحت اشراف اطلاعاتی و مورد تحریم دشمن است، به مبادله کالا با کشورهای طرف تجارت خود بپردازیم. حتی می‌توان در پیمان‌های پولی دوجانبه نیز از این ابزار بهره برد.
اگر دو اقدام فوق صورت نگیرد، رویه‌ای که در حال حاضر در کشور نسبت به رمزارزها وجود دارد، تهدیدی برای نظام اقتصادی کشور محسوب می‌شود، چرا که در حال حاضر شاهد رواج کاربرد رمزارزها به عنوان کالای سرمایه‌ای هستیم. تداوم این اتفاق نامیمون می‌تواند اتفاقات مشابه بازار مسکن، دلار و سکه را مجددا رقم بزند و برای نظام اقتصادی کشور خطرساز باشد.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفتوگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: