طرح رفراندوم محلی، فرار از اجرای رفراندوم ملی است

جامعه ایرانی– عبدالکریم حسین زاده، عضو فراکسیون امید در مجلس شورای اسلامی گفت: طرح رفراندوم محلی پاک کردن صورت‌مسئله است، شاید به تعبیر تعدادی از دوستان پایه‌ریزی کردن برای طرح برخی پرسش‌ها باشد، اما بااین‌حال و با توجه به وجود ظرفیت‌های قانون اساسی در این زمینه درصورتی‌که التزام عملی به آن داریم مواردی که امروز در جامعه برای تعیین تکلیف کردن نیاز به رجوع آرا مردم دارد را می‌توان به آن ارجاع داد وگرنه برگزاری رفراندوم‌های محلی کارساز نیست ضمن آنکه پرسشگری اساسی هم درباره این موضوعات وجود ندارد.

از شروع دولت دوم بحث برگزاری رفراندوم به میان کشیده شد و رئیس‌جمهور باوجودآنکه وظیفه اجرا قانون اساسی را بر عهده دارد، گرچه بارها آن را مورداشاره قرار داده، اما در همین حد باقی‌مانده و پیشرفتی صورت نگرفته است.

علی‌اکبر گرجی، معاون ارتباطات و پیگیری قانون اساسی معاونت حقوقی نهاد ریاست جمهوری به‌تازگی در گفت‌وگویی از تهیه لایحه‌ای در این معاونت خبر داد که بر اساس آن شاهد برگزاری رفراندوم در شهرها خواهیم بود. او دراین‌باره گفته است: «ما اعلام کردیم که ابتدا این تصمیم را از سطوح پایین‌تر شروع کنیم تا نتایج اولیه آن را بسنجیم. البته این موضوع را هم پیش‌بینی کرده‎ایم که همه‌پرسی در شهرهای بزرگی مانند تهران، مشهد، اصفهان و… که منطقه بندی دارند، به‌صورت منطقه‌ای برگزار شود. مثلاً فقط مردم منطقه ۱۶ تهران در تصمیم‌گیری شرکت کنند.»

مسئله بر سر این است که دغدغه‌های محلی به تصمیم‌گیری‌های کلان کشور برمی‌گردد و درصورتی‌که برای رفع آن‌ها همه‌پرسی یا رفراندوم برگزار شود تا زمانی که در سطح کلان دیده نشوند، بدون نتیجه خواهد بود، اما درصورتی‌که بخواهیم درباره این خبر از سوی نهاد ریاست جمهوری خوش‌بینانه نگاه کنیم، شاید آماده‌سازی برای برگزاری رفراندوم در سطح کلان باشد.

عبدالکریم حسین زاده، عضو فراکسیون امید در مجلس شورای اسلامی درباره رفراندوم محلی در گفت‌وگو با جامعه ایرانی گفت: روش اجرای این طرح و سطح محل مداخله آن مشخص نیست، بنابراین به نظر می‌رسد که کارآیی لازم برای مطالبات مردم را داشته باشد زیرا زمانی که بنا باشد موضوعاتی در سطح فرمانداری به رفراندوم گذاشته شود، به‌جای مباحث کلان کشوری دغدغه‌های این حوزه موردتوجه قرار می‌گیرد، بنابراین تأثیرگذاری زیادی ندارد.

وی دراین‌باره که برگزاری رفراندوم محلی زمینه برگزاری رفراندوم در سطح کلان خواهد بود، بیان کرد: گاهی تصمیم گرفته می‌شود، آرام‌آرام موضوع پرسشگری تجربه شود تا به سطح کلان برسیم، اما مردم ایران سال ۵۸ همه‌پرسی آری یا نه را در جمهوری اسلامی مورد تجربه قراردادند، امروز باگذشت ۴۰ از آن روز موضوعاتی وجود دارد که محل بحث یا گفت‌وگو جریان‌های سیاسی است که می‌تواند اجتماعی، فرهنگی یا اقتصادی باشد، با توجه به این شرایط سؤال این است که مردم چه موضوعی در سطح فرمانداری‌ها دارند که درصدد برآیند پیرامون آن تصمیم‌گیری کنند؟ به نظر نمی‌رسد که چنین موضوعاتی پیدا شود و برای این مسئله نمی‌توان مصداق عینی پیدا کرد.

این عضو فراکسیون امید در مجلس شورای اسلامی در ادامه اظهار داشت: ظرفیت رفراندوم در قانون اساسی برای مواقع حساس و کلان کشور دیده‌شده است، بنابراین در سطح یک شهرستان کسانی که تمایل به پیاده کردن این الگو دارند، به دنبال چه رفراندومی هستند؟ اصلاً مشخص نیست چه مسئله‌ای را می‌خواهند به رأی گذارند؟

حسین زاده در ادامه ابراز کرد: طرح رفراندوم محلی پاک کردن صورت‌مسئله است، شاید به تعبیر تعدادی از دوستان پایه‌ریزی کردن برای طرح برخی پرسش‌ها باشد، اما بااین‌حال و با توجه به وجود ظرفیت‌های قانون اساسی در این زمینه درصورتی‌که التزام عملی به آن داریم مواردی که امروز در جامعه برای تعیین تکلیف کردن نیاز به رجوع آرا مردم دارد را می‌توان به آن ارجاع داد وگرنه برگزاری رفراندوم‌های محلی کارساز نیست ضمن آنکه پرسشگری اساسی هم درباره این موضوعات وجود ندارد.

وی دراین‌باره یادآور شد: درصورتی‌که برآیندهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی موردتوجه قرار گیرد، مشاهده می‌شود که آن‌ها نتیجه خروجی تصمیم‌گیری‌های کلان کشور است و به تصمیم‌گیری‌های محلی ربطی ندارد، بنابراین دولت به‌جای طرح چنین موضوعاتی باید تعارف را کنار گذارد و از اظهارنظر خود درباره برگزاری رفراندوم عقب‌نشینی نکند و درباره موضوعاتی که دغدغه است و نیاز به همه‌پرسی دارد، دست به شفاف‌سازی زند تا پس از اولویت‌بندی درباره آن‌ها تصمیم گرفته شود وگرنه موضوعات محلی مطرح کردن از مایه خالی کردن کار همه‌پرسی است.

این عضو فراکسیون امید اضافه کرد: برفرض درصورتی‌که رفراندوم محلی هم برگزار شود، این سؤال مطرح می‌شود که مدیریت‌های سطح شهرستانی یا محلی تا چه اندازه آزادی عمل دارند که بتوانند این کار را انجام دهند؟ در شرایطی زندگی می‌کنیم که مردم برای درمان از دورترین روستاها به تهران مراجعه می‌کنند و دلیل آن‌هم این است که هنوز توزیع قدرت در سطوح استانی انجام نگرفته است و مردم برای کوچک‌ترین کار به مراکز استان و مرکز کشور مراجعه دارند.

حسین زاده در ادامه اظهار داشت: رفراندوم محلی با ساختار مدیریتی کشور خیلی همخوانی ندارد، قانون اساسی یک رفراندوم با مفهوم ملی تعریف کرده است که تعبیر محلی کردن از این موضوع فرار از اجرا واقعی و درست آن محسوب می‌شود.