جامعه ایرانی– تحریمهای آمریکا علیه ایران قرار است چهارم نوامبر اجرایی شود. در آن روز، محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی نفسی عمیق از سر آسودگی خواهد کشید.
به گزارش جامعه ایرانی به نقل از واشنگتن پست، بن سلمان پس از هفتهها واکنشهای سیاسی بینالمللی درباره قتل جمال خاشقجی، خبرنگار واشنگتن پست، اقدامات تنبیهی ترامپ علیه ایران را چراغ سبزی برای خود میبیند تا بار دیگر همانطوری رفتار کند که میخواهد. اما نباید اینطور شود.
سالها است که عربستان تروریسم و افراطیگری را تامین مالی کرده، حقوق مردمش را سرکوب و منتقدانش را اغلب با کشت ساکت کرده است. اینها تمام فعالیتهایی است که آمریکا به بهانه آن ایران را تنبیه میکند. اما به سعودیها اجازه میدهد که دست به همین کارها بزنند بدون هیچ سرزنشی.
سلاخی کردن خاشقجی و تلاشهای ریاض برای پنهان کاری، بیانگر لزوم شفافیت است. آنها به ما یادآور میشوند که روابط آمریکا با عربستان کاملا شکل معاملهای دارد، و مبتنی بر ارزشهای مشترک نیست.
روابط آمریکا با اسرائیل به دلیل ارزشهای یهودیت و مسیحیت قوی و عمیق است. اتحاد این کشور با عربستان اما تنها مبتنی بر نفت، تسلیحات و پول است.
دقیقا به همین دلیل است که عربستان دههها و میلیونها دلار را صرف محکم کردن جای پای خود در واشنگتن کرده است. استحکام این کشور تواناییاش در سور و سات دادن به افراد متنفذ و تحت تاثیر قرار دادن پروژههای آمریکاییهای قدرتمند در دولت و خارج از آن است.
متاسفانه در نتیجه همین اقدامات، اجماع واشنگتن درباره امنیت در خاورمیانه از سوی عربستان و حامیانش که استدلال اولیهشان این است که این پادشاهی برای مقابله با تهدید ایران مورد نیاز است، تخریب شده است.
خیزش بن سلمان همزمان با همکاری باراک اوباما با ایران اتفاق افتاد. حکمرانان مسن این پادشاهی دریافتند که توافق ایران موقعیت منطقهای آنها را تضعیف کرده و متوجه لزوم تقویت نفوذ رو به افول خود به واسطه انتصاب یک رهبر جوان و قدر کرد.
احتمال تشنجزدایی با ایران حال به نظر غیرممکن میرسد. اسرائیلیها این مسئله را درک میکنند، ریاض اما نه آنقدرها. نیاز مشترک سرکوب خیزش احتمالی ایران بود که عربستان و اسرائیل را به هم نزدیکتر کرد تا عجیبترین همکاری شکل بگیرد. حال این دو کاملا همراستا شده اند.
تهدید وجودی که بنیامین نتانیاهو و بن سلمان در ایران میدیدند، ربط چندانی به تهدید جنگ هستهای نداشت. هر دوی آنها میترسیدند که همکاری مبتنی بر مذاکره ایران با غرب موقعیت آنها به عنوان شرکای ضروری خاورمیانه را تضعیف میکند.
در حالیکه اسرائیل میداند ارتباط ویژهاش به آمریکا جداییناپذیر است، عربستان نگرانیهای بیشتری دارد. ایرانی که اجازه تجارت و گفتگو با غرب را دارد تهدیدی مستقیم برای جایگاه این پادشاهی است.
ایران مانند عربستان دارای ذخایر هنگفت نفت و گاز است. اما مزایای بسیاری زیاد دیگری هم دارد که عربستان ندارد. این کشور دارای جمعیتی با تحصیلات عالیه، از جمله زنان آن است. این کشور همچنین علاوه بر انرژی، کالاهای بسیار دیگری هم تولید و صادر میکند، از جمله محصولات کشاورزی و خودرو. ایران دارای سیستم سیاسی است که مردم را تشویق به مشارکت گسترده میکند.
هر مفسر منطقهای این نتیجه را میگیرد که ایران شریک درازمدت بهتری نسبت به عربستان است. توافق هستهای نشان داد که ایران اگر یک شریک هم نشود، دستکم یک رقیب سودمندتر خواهد بود.