جامعه ایرانی، مهنازشوقی- یکی از صنایعی که همیشه خبرساز بوده و هست صنعت خودروی کشور است. صنعتی که همواره سایه حمایت دولت را در تمامی ادوار بر سر خود داشته و گویا این موضوع تمامی ندارد و متاسفانه خودروسازان به دلیل اطمینان از حمایت دولت، قصد افزایش کیفیت و کاهش قیمت را ندارند.
از سوی دیگر اینگونه حمایتها این صنعت را تبدیل به یکی از غیررقابتیترین صنایع ایرانی کرده و چرایی آن نیز به ساختار این صنعت در ایران برمیگردد که یکی از نمونههای کمنظیر جهان است؛ کم نظیر ازآن جهت که تولید محصولات رقابتی فقط روی کاغذ در راهبرد این صنعت جایی داشته است ولاغیر.
به جرات میتوان گفت ریشه این معضل در گماردن مدیران هزینه و نه درآمد دراین صنعت بوده و هست. اما هیچگاه برای حل این معضلات کسی به ریشه ها رجوع نکرده است.
گاهی اوقات در مورد یک مسئله تبی در کشور شیوع پیدا میکند و این تب که ناگهان فراگیر میشود پس از به جا گذاشتن آثاری در اذهان عمومی، با همان سرعت و شدت اوجگیری بدون پاسخگویی به سوالات شکل گرفته در اذهان عمومی التیام یافته و فراموش میشود.
از آن جمله تب تحقیق و تفحص از صنعت خودرو است که نزدیک به دو دهه اخیر در مجالس مختلف به اشکال مختلف شاهد آن بودهایم.
مجلسها چرا از صنعت خودرو تحقیق و تفحص میکنند؟
استارت اولین تحقیق و تفحص از صنعت خودرو کشور را سال ۸۳ نمایندگان مجلس ششم زدند و این ماجرا ادامه داشت و بعد از آن مجلس هفتم، هشتم ، نهم و حالا هم مجلس دهمیها، هر کدام برای خود تحقیق و تفحصی جدا را ترتیب دادند و همه شان در حالت تئوریک ماجرا خواستهاند سر از مشکلات صنعت خودرو درآورند.
تحقیق و تفحص از صنعت خودرو گویا برای نمایندگان مجلس شورای اسلامی به یک عادت تبدیل شده و هر مجلسی میخواهد تحقیق و تفحصی جدا از جاده مخصوصیها در پروندهاش به ثبت برسد.
البته تنها فرقشان این است که مجلس ششمیها، هفتمیها و مجلس هشتمیها در آخرین روزهای حضورشان در بهارستان به یاد تحقیق و تفحص از صنعت خودرو افتادند، اما مجلس نهمیها و دهمی زودتر دست به کار شدند.این در حالی است که تحقیق و تفحص مجلسهای ششم، هفتم، هشتم و نهم هیچ خروجی نداشت و اصلا مشخص نشد که مشکل صنعت خودرو کجاست.
گزارش هایی که فقط قرائت میشود
گویا مجلس دهمیها میخواهند تحقیق و تفحصی دوباره ترتیب داده و پروژه ناتمام میهمانان پیشین بهارستان را به سرانجام برسانند. اما هرچند مجلس نهمیها نسبت به دورههای گذشته تحقیق و تفحصی جامع انجام دادند و گزارش تخلفات خودروسازان را در بخشهای مختلف در صحن علنی مجلس قرائت کردند اما شواهد نشان از آن دارد که فقط این گزارش قرائت و مانند بسیاری از تحقیق و تفحصها به بایگانی سپرده و فراموش شد.
باید توجه داشت اصل تحقیق و تفحص از عملکرد یک رشته از صنایع، سازمان یا وزارتخانه حق قانونی و طبیعی مجلس است هر چند باید نتایج تحقیق و تفحصها کاربردی شود و فقط به ذکر جزئیات نقاط ضعف موسسات و یا مدیران ختم نشود و بعد به بایگانی برود. چرا که همچون برف در آفتاب تابستان آب خواهد شد و از اذهان خواهد رفت.
اما گویا این تحقیق و تفحصها بیشتر از آن که برای بررسی مشکلات و تخلفات در روند تولید، قیمتگذاری و عرضه خودرو باشد رنگ و بوی سیاسی و جناحی دارد. گواه آن نیز چهار تحقیق و تفحص از صنعت خودرو کشور است که هیچ تغییر و تحولی در این صنعت را رقم نزد و مشکلات و تنگناهای آن به قوت خود باقی است و در این میان فقط مصرف کننده است که همیشه متضرر بوده و خودروهایی با کیفیت و ایمنی پایین مجبور به خرید است بدون اینکه خودروسازان پاسخگوی بیکیفبت بودن محصولات تولیدی خود باشند.