جامعه ایرانی- مصطفی تاج زاده از فعالان سیاسی جریان اصلاح طلبی می گوید : باید بپذیریم مردم حاکمان اصلی کشور هستند و سیاستمداران از بالا تا پایین، همه مستاجر و صاحبخانه این ملت هستند. به همین دلیل ملت می ماند و همه ما می رویم.
معاون سیاسی و امنیتی وزارت کشور دولت اصلاحات در گفت وگوی مبسوطی با ایرنا که بخش نخست آن دوشنبه هفته جاری منتشر شد ، در قسمت دوم این مصاحبه راجع به ضرورت اقدامات رفرمیستی و انجام اصلاحات در کشور می افزاید : نگاه انتقادی به کارنامه ۴۰ سال گذشته موجب جلب اعتماد مردم می شود و با این کار جامعه احساس می کند برای نخستین بار آنها از دگم (جزم) ذهنی خارج شده اند و با واقعیات ارتباط بر قرار کرده و به سمت اصلاح می روند.
وی با بیان اینکه نظام با یک نسیم کنار نمی رود و مردم از جمهوری اسلامی حمایت می کنند، گفت : مردم به شرطی حمایت می کنند که – برخی رفتارها و سیاست ها- اصلاح شود.
وی خاطر نشان کرد : به کسانی هم که به اصلاحات باور ندارند همان حرفی شهید مطهری را می گویم که می گفت روحانیت مثل یک درخت آفت زده است ، دو دسته این درخت را نابود می کنند یکی کسانی که تیشه به ریشه این درخت می زنند و افرادی که توجه ندارند این آفت ها از درون این درخت را می پوساند و نمی گذارند با آفت های آن مبارزه کنیم. احتیاجی نیست کسی تیشه به دست بگیرد چون وقتی بپوسد خودش با اولین بادی که می وزد ، می افتد.
تاج زاده معتقد است : کسانی که امروز نمی گذارند جمهوری اسلامی اصلاح شود افرادی هستند که اجازه می دهند این آفت ها از درون جمهوری اسلامی را بپوساند و بدون نیاز به دشمن خارجی، از درون فرو بپاشد.
این فعال اصلاح طلب در مورد عواقب اصلاحات دیرهنگام در ساختار سیاسی، گفت : آنچه که موجب فروپاشی شوروی شد نه طرح های آمریکایی ها، بلکه پوسیدگی ساختار بود و به این خاطر بود که میخائیل گورباچف دیر دست به اصلاحات زد. شاه فروپاشید نه به این خاطر که آمد از مردم عذرخواهی کرد بلکه موقعی سقوط کرد که پیام مردم را نشنید و یا دیر شنید. برای جمهوری اسلامی هنوز دیر نشده، ولی نباید در این مورد تضمینی داد چون ممکن است به قول قیصر امین پور «خیلی زود دیر شود.»
وی افزود : جمهوری اسلامی موجودی آفت زده است و البته کسانی هم تیشه به ریشه اش می زنند که کاری با آنها نمی توانیم بکنیم چون معتقدند جمهوری اسلامی باید برود و این نظر آنهاست. ولی می توانیم با این آفت مبارزه کنیم تا جمهوری اسلامی بماند.
**مخالفان اصلاحات از همه پرسی می ترسند
تاج زاده در خصوص پیشنهاد همه پرسی از طرف رئیس جمهوری، گفت : مخالفان اصلاحات بیشتر از رفراندوم می ترسند چون رای مردم در این زمینه معلوم است شما همین الان از مردم نظر سنجی کنید که خواهان مذاکره با آمریکا هستید یا نه؟ مطمئنم بالای ۸۰ درصد جامعه موافق مذاکره هستند.
وی افزود : وقتی رفراندوم در این زمینه برگزار شود هیچ دولتی نمی تواند بگوید من مذاکره نمی کنم، ۸۰ درصد یعنی کل جامعه. از سال ۱۳۷۶ تا الان که نظرسنجی ها شکل گرفته است مردم به دو چیز همزمان رای داده اند، یکی اینکه دولت آمریکا مورد اعتماد نیست و دنبال منافع خودش است همچنان که ما هم دنبال منافع خودمان هستیم و هر دولتی هم همین طور است، دوم اینکه مذاکره به نفع طرفین است یعنی نگاه مردم ما به آمریکا، تفاوتی با نگاه به روسیه، چین، انگلیس و فرانسه ندارد و می دانند که دولت فرانسه و انگلیس دلشان برای ملت ایران نسوخته است.
سرپرست پیشین وزارت کشور خاطر نشان کرد : جامعه درعین حالی که تضاد بسیار جدی با دولت انگلیس دارد اما اکثریت قاطع خواهان رابطه با این کشور هستند و با همه گلایه و بدبینی که از روسیه دارد خواهان تداوم رابطه با این کشور است یعنی همین الان نظر سنجی کنیم بالای ۸۰ درصد خواهان ارتباط با روسیه هستند. البته باید حواسمان جمع باشد که این کشور مثلا در دریای خزر سهم ما را خدای ناکرده ضایع نکند و همچنین مراقب باشیم در سوریه امتیازهای ما را نگیرد و با آمریکا توافق نکند. مخالفان اصلاحات ، رفراندوم را نمی خواهند چون جواب آن روشن است در هر زمینه ای که انگشت گذاشته شود جواب مردم مشخص است.
وی گفت : رئیس جمهور همه پرسی را اهرم قدرتی می داند که باید کم کم از آن استفاده کند. فرض کنیم دولت به این نتیجه برسد که برای حل مشکلات باید با آمریکا مذاکره کنیم ولی گروهی مانع دولت بشوند و بگویند ملت ایران تن به مذاکره نمی دهد… اینجا می توانیم بگوییم به جای سخنرانی از طرف ملت ایران به (آرای) مردم رجوع می کنیم. خوشبختانه در این ۳۰-۴۰ سال مردم برای برگزاری انتخابات خیلی ساده، سالم و سریع، کاملا تربیت شده اند.
تاج زاده افزود : جوری از همه پرسی سخن می گویند که گویی رفراندوم از چارچوب نظام خارج است. در حالی که قبل از تغییر قانون اساسی رفراندوم پیش بینی شده است، چون برای حفظ جمهوری اسلامی اهرم بسیار بزرگی بود. اگر فرض کنیم یک زمانی امکانی فراهم شود که از طریق فضای مجازی در تک تک زمینه ها نظر مردم را بپرسیم مثل کشور سوئیس، می توانیم هر شش ماه یک بار رفراندوم برگزار کنیم. چه ایرادی دارد به جای اینکه نماینده ها از طرف مردم تصمیم بگیرند خود مردم به شکل اینترنتی نظر بدهند.
این فعال اصلاح طلب اظهار داشت : اساسا پارلمان شکل گرفت چون مردم نمی توانستند در مورد یک مساله تصمیم بگیرند و نمایندگان به نیابت از آنها در مجلس شرکت می کردند. الان فن آوری نوین امکان نظرخواهی مستقیم از مردم را فراهم کرده است. باید بپذیریم مردم حاکم اصلی کشور هستند و سیاستمداران از بالا تا پایین، همه مستاجر و صاحبخانه این ملت هستند. به همین دلیل ملت می ماند و همه ما می رویم.
**مخالفان براندازی به دنبال حفظ ایران هستند
تاج زاده در مورد کاهش اعتماد عمومی به حاکمیت، گفت : تردیدی ندارم اعتماد مردم به نظام کاهش یافته است و نظرسنجی ها هم این را نشان می دهد. در آخرین نظر سنجی بیش از ۶۰ درصد جامعه خواستار ماندن جمهوری اسلامی بودند. باید توجه داشت که این به هیچ وجه به معنای این نیست که این افراد جمهوری اسلامی را قبول دارند، زیرا آنها فکر می کنند بدون جمهوری اسلامی وضع بدتر شده و بهتر نخواهد شد.
وی با اشاره به اینکه مخالفان براندازی الزاما طرفدار جمهوری اسلامی نیستند، بلکه به دنبال حفظ ثبات ایران هستند، افزود : آنها فکر می کنند اگر برای جمهوری اسلامی اتفاقی بیفتد، ممکن است برای ایران اتفاقی رخ دهد. به همین دلیل «اردشیر زاهدی» مقاله می نویسد و دفاع می کند او طرفدار جمهوری اسلامی نیست و هیچ خبری بیشتر از سرنگونی جمهوری اسلامی او را خوشحال نمی کند. اما می فهمد مساله اصلی نظام نیست بلکه ایران است. همان نگرانی که «داریوش همایون» وزیر اطلاعات دوران پهلوی داشت و گفته بود تا چندی پیش به اسرائیل خوش بین بودم ولی الان دیگه نیستم. برای اینکه او احساس می کند که مساله اصلی نه جمهوری اسلامی بلکه ایران است.
تاج زاده گفت : بهترین پاسخ را داریوش همایون به تجزیه طلبان و طرفداران شعار «اگر ایران کوچک باشد، می توان دموکراسی داشته باشیم ولی وقتی ایران بزرگ باشد هر کس بیاید دیکتاتوری است» داد، و گفته است با تجزیه ایران، چند دموکراسی شکل نمی گیرد بلکه چند مافیا شکل می گیرد که بر این مناطق حاکم می شوند.
وی تصریح کرد: به دلیل بی کفایتی ما، ممکن است موجودیت چند هزار ساله ایران خدای ناکرده آسیب ببیند. بنابراین ۸۰ درصد مردم طبق آخرین نظرسنجی از وضع موجود ناراضی هستند که در ۴۰ سال گذشته بی سابقه است ولی هنوز ۶۰ درصد آنها درعین نارضایتی موافق تغییر نیستند.
وی افزود : مردم درعین نارضایتی، طرفدار حفظ سیستم هستند نه به این دلیل که فکر می کنند بهترین سیستم است و یا به لحاظ ایدئولوژیک سیستم بهتری نمی توانیم داشته باشیم بلکه می گویند اگر جمهوری اسلامی ساقط شود فردا ایران مانند یمن، سوریه، لیبی و بقیه کشورهای منطقه می شود.
** شعارهای ساختار شکنانه اوضاع را بدتر می کند
تاج زاده در پاسخ به پرسشی در مورد شعارهای ساختارشکنانه شماری از افراد در تجمعات، گفت : افرادی که این شعارها را می دهند همگی از قشرهای مختلف مردم هستند، البته کسانی هم هستند از این وضعیت سوءاستفاده کنند ولی ۹۹ درصد آنها مردم هستند. اینها فرزندان، برادر و خواهرهای ما هستند که اعتراض دارند منتها خلاف ما فکر می کنند که اگر سیستم ساقط شود وضع بهتر می شود.
وی با وارد دانستن بسیاری از انتقادها به وضعیت فعلی کشور، گفت : اختلافم با آنها این است که راهکار آنها به جای بهبود وضعیت، وضع را بدتر می کند. بسیاری از آنها اعتراض دارند و صادقانه شعار می دهند. البته عناصری هم سوء استفاده می کنند کما اینکه دولت های خارجی به خصوص ترامپ می خواهند از آب گل آلود ماهی بگیرند. اگر یک ماه در تهران تظاهرات شود بلافاصله ممکن است آمریکا اعلام کند که می خواهد منطقه پرواز ممنوع درست کند و مانند لیبی، دولت و مردم را وارد یک درگیری خونینی کند. درست است مردم ناراضی و خواستار تغییرات اساسی هستند ولی آنها فکر نمی کنند این تغییرات با ترامپ یا انقلاب خونین و حتی جنگ انجام می شود.
**مساله ما آینده است نه گذشته
تاج زاده در پاسخ به پرسشی درمورد نارضایتی معترضان به واکنش اصلاح طلبان به حوادث دی ماه ۹۶، گفت : آنها می گویند اصلاحات قویترین جریان سیاسی کشور است با پیوستن این جریان به براندازان، سیستم پشتوانه خود را از دست می دهد و براندازی از یک آرزو به یک امید در دسترس تبدیل می شود. آنها نه تنها به خاتمی بلکه به مهندس موسوی که در حصر دستش از همه جا کوتاه است، انتقاد می کردند. پاسخ ما این است ضمن اینکه از حق اعتراض شان دفاع می کنیم ولی با روش شما موافق نیستیم، «نه به دلیل اینکه مثلا چون خودمان بخشی از نظام بودیم یا در تاسیس نظام و در شکل گیری انقلاب سهیم بودیم شجاعت بریدن از گذشته و پذیرفتن اشتباه خود را نداریم، اصلا مسائل ما اینها نیست، مساله ما گذشته نیست بلکه آینده است.»
تاج زاده افزود : گذشته چه خوب یا بد اتفاق افتاده است، حرف ما این است که روشی که شما برای آینده ایران در نظر گرفتید خود ایران را نابود می کند. وقتی که شرایط عوض شد ۶ ماه یا ۴ سال دیگر می توان تغییرات جدی و عملی تر را انجام داد. آنها درست می گویند که اصلاح طلبان در اعتراضات به طور عملی حضور نداشتند و مادامی که این وضع باشد شرکت نخواهند داشت. توصیه ما این است باید مسئولانه عمل کرده و حواسمان به شرایط باشد. شرکت نکردن ما به این معنا نیست که میان شما و حکومت، حاکمیت را انتخاب کرده ایم، بلکه به این خاطر است که فکر می کنیم بین آینده ایران و احساسات کنونی خودمان، آینده کشور را انتخاب کردیم و گرنه منم می خواهم بروم اعتراض کنم و بگویم که این وضع مورد پسند من نیست و این وضعیت شایسته یک کشوری با قدمت ایران و با ثروت عظیم زیرزمینی و نیروی تحصیلکرده و متخصص، نیست.
**باید با آفات نظام مبارزه کرد
تاج زاده گفت : ندیده ام میان سیاستمداران زنده ایرانی کسی به اندازه من از مردم عذرخواهی کرده باشد ولی اصلا احساس نمی کنم که مردم مرا پس زده و بی اعتبار شده باشم. کسی حرفی زد که خیلی عجیب بود گفت، به دلیل اینکه به اشتباه خود اذعان و عذرخواهی می کنی، اعتمادم به شما بیشتر شده است تا کسانی که می گویند اشتباه نکردم. بنده هم گفتم، از کجا معلوم پرت و پلا نمی گویی؟ گفت، چون برای بیان اشتباهاتت با مردم صادق بودی ولی این آقایان چیزی نمی گویند همین موارد انباشته می شود و امکان اصلاحش سخت می شود.
** احمدی نژاد حالا دست به دامن ترامپ شده؟
وی با اشاره به نامه احمدی نژاد به ترامپ برای شناسایی و اخراج آقازاده ها، گفت: آقای احمدی نژاد ۸ سال رئیس جمهور بودی اگر مخالف اقامت آقازاده ها در آمریکا بودی در زمان مسئولیت اسم آنها را در آورده و هر بلایی می خواستی سرشان می آوردی، حالا دست به دامن ترامپ شده ای؟
تاج زاده افزود : احمدی نژاد در نامه ای به ترامپ نوشته است «تو بیا و آقازاده ها را شناسایی و مقدمه اخراج شان را از آمریکا فراهم کن» آقای احمدی نژاد! شما ۸ سال رئیس جمهور این کشور بودی واقعا اگر مخالف اقامت آقازاده ها در آمریکا بودی در زمان مسئولیت اسم آنها را در آورده و هر بلایی می خواستی سرشان می آوردی، حالا دست به دامن ترامپ شده ای؟ آنهم در دوره ای که ترامپ ایران را تحریم می کند و لابی پشت او در پی زمین زدن جمهوری اسلامی است. حالا شما از ترامپ می خواهی که آقازاده ها را شناسایی کند؟ شما اگر واقعا با آنها مساله داشتی در هشت سال ریاست جمهوری خود این کار را انجام می دادی نه الان!
وی با بیان اینکه احمدی نژاد را افکارعمومی جدی نمی گیرد، گفت : هیچ یک از روسای جمهوری آمریکا به نامه های وی پاسخ ندادند در یکی از سندهای ویکی لیکس آمده است؛ رحیم مشایی به یکی از سفرا گلایه کرده است چرا به اوباما نامه می دهیم (به جای احمدی نژاد) جوابش را به رهبری می دهد.
تاج زاده افزود : اما وضعیت روحانی متفاوت است و می تواند با ابتکارات جدید دنیا را تحت تاثیر قرار دهد. شاید ظریف تحت شرایط خاصی بتواند در اجلاس سران مجمع عمومی سازمان ملل مثلا همزمان با دیدار وزیر امور خارجه آمریکا با جان کری هم مذاکره کند. چرا آمریکایی ها وقتی وارد یک کشور می شوند همزمان با دولت و اپوزیسیونش (قانونی و غیرقانونی) مذاکره می کنند؟ ما هم می توانیم بگوییم به عنوان یک کشور صلح طلب با دولت فعلی و قبلی و حتی دولت آینده (آمریکا) مذاکره و تعامل داریم و امتیازهای جدی به نفع منافع ملت بگیریم و خودمان را در بند شعارهایی مثل «مذاکره با آمریکا اعتبار ایران را از بین می برد» و غیره، قرار ندهیم. اگر قرار بود اعتبار ما از بین برود در دیدارهای پنج سال گذشته آقای ظریف با جان کری وزیر وقت امور خارجه آمریکا ، اعتبار ما رفته بود.
تاج زاده اظهار داشت : دوره این حرف ها دیگر تمام شده است اتفاقا دنیا از آن مذاکرات استقبال کرد و ما خیلی هم ندیدیم که طرفداران انقلاب در دنیا بگویند چرا پای میز مذاکره رفتید؟ رادیکال ترین طرفداران ما یعنی حزب الله لبنان هر وقت لازم بوده، به راحتی با آمریکا مذاکره کرده است، حماس هم مذاکره می کند، دولت افغانستان و عراق که متحدان ما هستند عملا مذاکره می کنند اصلا این نگاهی که ما به مذاکره داریم متعلق به جنگ سرد است و دوره اش دیگر تمام شده است.
وی ادامه داد : یک وقتی می بینید قرار است ترامپ در مذاکره سودی ببرد و ما زیان کنیم، بنده و اکثریت ملت موافق این نوع مذاکره نیستیم. ما در هر مذاکره ای باید فهرستی بنویسیم و گروه های کارشناسی پیش از مذاکره، موضوع را بررسی کنند و شرایط مساعد را برای وزیر خارجه و بعد رئیس جمهوری آماده کنند.
تاج زاده تاکید کرد : به نظرم جامعه اگر احساس کند که داریم به سمت مذاکره می رویم، جواب مثبت خواهد داد و دولت پنهان نمی تواند در مقابل افکارعمومی بایستد. شما لحن مسائلی که در همین ۲- ۳ ماه گذشته در جامعه ما اتفاق افتاده را نگاه کنید، با وجود دولت پنهان قوانین مربوط به پولشویی یکی پس از دیگری در مجلس تصویب و در شورای نگهبان تایید شد، برای اینکه می دانند با افکارعمومی نمی توانند مقابله کنند چون اگر آن را تایید نکنند ۲ یا ۴ ماه دیگر معلوم نیست چه زیانی به جامعه ما می زند آن وقت همه نگاه ها متوجه کانون قدرت می شود که چرا نگذاشتند ، تصویب شود.
**مطلع نبودم مرا به دادگاه می برند
تاج زاده در مورد بازداشت خود و اتفاقات دادگاه فعالان سیاسی اصلاح طلب در سال ۱۳۸۸، گفت : بیشتر دوستان از جمله من در دادگاه دوم حاضر شدیم چون دو دادگاه تشکیل شد. شب آمدند و دریچه (سلول) را باز کردند و به ما متر دادند. گفتیم با این متر چکار کنیم؟ گفتند ببندید دور کمرتان. فکر کردیم می خواهند برایمان کت و شلوار شیکی بدوزند، نفهمیدم داستان چی بود. صبح یک لباس زندان تر و تمیز آوردند و بار دیگر برای دوختن شلوار ما را متر کردند. بعد سوار ماشین کردند و گفتند به جایی می رویم. من را بردند دادگاه. آقای سعید مرتضوی به داخل ماشین آمد و پیش من نشست و سلام علیک کرد و گفت بعد از دادگاه بیا با مصاحبه کن. گفتم در این ۷۲ روز که در زندان هستم کیفرخواست را نخوانده ام و وکیل و خانواده ام را ندیده ام کسی که به دادگاه می رود از قبل باید آمادگی داشته باشد. مرتضوی گفت بعد از دادگاه ان شاء الله درست می شود، شما فعلا بیا و یک مصاحبه با خبرنگاران بکن. گفتم چرا باید مصاحبه کنم؟ گفت چون می خواهیم با پدر و مادرت قرار ملاقات بگذاریم. گفتم مصاحبه نکنم چطور می شود؟ در پاسخ گفت ملاقات نمی گذاریم شرط ملاقات مصاحبه است. گفتم مصاحبه نمی کنم. بعد مرتضوی گفت فعلا شما در ماشین بیشتر فکر کنید تا وقتی می آیند سراغتان مصاحبه کنید. بعد که رفتیم در دادگاه یک سالن پر از آدم دیدم. سراغ خانواده ام را گرفتم. مرتضوی گفت که آنها بیرون دادگاه هستند. گفتم این چه جور دادگاهی است که این همه آدم نشسته در آن است، چون معلوم بود همه از طرف خودشان بوده اند.
ایرنا: وضعیت دادگاه چگونه بود؟
تاج زاده : جمعیتی را آورده بودند که آنها را نمی شناختم فقط می خواستند بگویند دادگاه علنی است و با حضور مردم انجام می شود. بنده به خاطر آرتروز یک گردن بند بسته بودم. به من گفتند که باید این گردن بند را در بیاوری تا بتوانی داخل بروی. گفتم گردنم مشکل دارد و نمی توانم ۲-۳ ساعت بدون آن بنشینم. گفتند خبرنگاران آنجا هستند و می خواهند عکس بگیرند، نباید مردم احساس کنند که شما «شکنجه» شده اید. بعد گفتند که شما هر جایی که نمی توانید بنشینید سپس جایی برای من مشخص کردند جایی که در هر طرف آن یک سرباز نشسته بود. گفتم در دادگاه تروریست ها آنها بغل هم می نشستند ما که وزیر و وکیل بودیم و هیچ کار غیرقانونی در این مملکت انجام نداده بودیم و فقط یک اعتراض انتخاباتی کرده بودیم… خلاصه نشستیم و کیفرخواست خوانده شد و ما هیچ خبری نداشتیم و این کل دادگاه ما بود.
ایرنا: شما در دادگاه حرکتی نمادین کردید
تاج زاده: بله، این حداقل فرصتی بود که می شد استفاده کرد منتها این انتقاد را به خودم دارم. بقیه دوستان هم حرکتی نکردند و بعضی از آنها از من با تجربه تر بودند. فکر کردم کار درست آن چیزی است که آنها انجام می دهند. ولی اگر دادگاه دومم بود حتما یا شرکت نمی کردم و یا آن دادگاه را بر هم می زدم، چون نمی شود بیایند از ما فیلم بگیرند و بعد بگویند که دادگاه آزاد، علنی و در حضور خبرنگار است و مردم اینجا نشسته اند و ما هم از هیچ چیزی خبر نداشته باشیم.
ایرنا: در مقابل عمل انجام شده قرار گرفتید.
تاج زاده : عمل انجام شده ای که چون بار اولم بود متاسفانه ابتکار عملی به خرج ندادم وگرنه دادگاه دومم بود حتما اعتراض و یا سر و صدایی می کردم. وقتی از دادگاه بیرون آمدم رفتم یک ساعت و نیم خوابیدم.
ایرنا: وقتی که آن را دیدید چقدر از نظر فکری به شما فشار آمد؟
تاج زاده : آن موقع هیچی و علتش این بود وقتی من را گرفتند این فشارها وارد شد و با گذشت یکی، دوماه این فشارها برای من طبیعی شد. باور نمی کردم که ما را بگیرند چون در زندگی روشی داشتم که اصلا فکر نمی کردم جمهوری اسلامی به جایی برسد که ما را بگیرد. در زمان شاه هر لحظه فکر می کردیم اگر ما را بگیرند بیشتر از ۶ ماه زنده نمی مانیم. از طرفی با شاه مبارزه می کردیم و از سویی هم می دانستیم آنها هم برای بقای سیستم می خواهند ما را بازداشت، سرکوب و اعدام کنند. ما این دو وضعیت را انتخاب کرده بودیم. تنها نگرانی که زمان شاه داشتم این بود که زیر شکنجه چقدر دوام می آورم و در آن ۲۴ ساعت می توانم طوری مقاومت کنم تا اطلاعات لو نرود و به دیگران آسیبی نزنم ولی باورم نمی شد در جمهوری اسلامی بازداشتم کنند چون کار خلافی انجام نداده بودم.
بعدها هم که گفتند پرونده مالی و اخلاقی تو پاک است و فقط با شما مشکل سیاسی داشتیم. تنها سوالی که یکی دو بار از بازجوها کردم این است که از مقام های بالاتر از خود بپرسند چرا ما را گرفتند، البته تقریبا هیچ وقت جوابی نگرفتم. دیگر خیلی مهم نبود که ما را با دمپایی می برند یا دمپایی نمی برند.
من ۴۸ ساعت در سلول بودم. یک وقت در را باز کردند و گفتند که شما مسواک می خواهید؟ به او نگاه کردم و با خودم گفتم به این فرد چه بگویم؟ خب معلوم است که ما مسواک می خواهیم! از دارقوزآباد هم آمده بودیم والا مسواک می خواستیم، مسواک چیزی نیست که آدم نخواهد. من ۲۴ ساعت با لباس زیر بودم بعد می گفتند پیژامه می خواهی؟ (می خندد) آدم نمی داند چه بگوید. یعنی چی که سوال می کنید. انتظار داشتند چیزی بخواهم من هم آنها را در خماری می گذاشتم؛ می خواهید بدهید، نمی خواهید ندهید یا می پرسیدند حوله می خواهی؟ در کل می خواستند بنده را تحقیر کنند.
ایرنا: چرا در ایران ماندید و مثل برخی فعالان سیاسی به خارج نرفتید؟
تاج زاده: همان ماه اول می گفتند با سازگارا همکاری کردیم و رفت، شما هم زودتر همکاری کن تا به آمریکا برو. گفتم قبل از انقلاب، آمریکا بودم پس می خواهم همین جا بمانم و قصد خارج رفتن ندارم. الان هم دوسال و نیم است که از زندان بیرون آمده ام حتی نرفتم ببینم ممنوع الخروج هستم یا خیر. اینکه در ۴۰ سال گذشته، هرگز با بی بی سی یا رسانه فارسی زبان خارجی مصاحبه نکرده ام برای این است که علایق و سلایق خاصی دارم.
فکر نمی کردم به من بگویند که تو اخلاقی و سیاسی پاک هستی. رفت و آمدهای مرا دیده بودند که اصلا اهل مهمانی رفتن با خارجی ها مخصوصا آن دوره ای که در وزارت کشور بودم، نبودم. فکر کنم فقط یکبار به سفارتخانه رفتم و همه سالگردها، جشن ها و مراسم ها را به معاونانم می گفتم بروند و خودم نمی رفتم و اهل سفرهای خارجی هم نبودم در کل دوره ۸ ساله اصلاحات فقط یکبار به پاکستان رفتم به طوری که صلاح خودم با حساسیت های آنها منطبق شده بود.
معتقد بودم ما که سیاستمدار بودیم و می خواهیم در این جامعه تاثیرگذار باشیم باید در متن مردم باشیم نمی توانیم در واشنگتن و یا لندن به مردم رهنمود بدهیم که اینکار را بکنند یا نکنند و مردم هم بگویند تو اصلا شرایط ما را درک نمی کنی. نکته ای که کمتر جایی گفتم این است که زمانی یکی از بزرگان از بنده سوال کرد تو که دنبال وزارت و وکالت نیستی چرا خودت را به آب و آتش می زنی؟ دیگر سن و سال ما گذشته است و باید تجربیاتمان را به نسل جوان منتقل کنیم. گفتم یک دغدغه ای است که همه داریم و آن موافق و مخالف جمهوری اسلامی هم نمی شناسد و آن نگرانی برای آینده ایران است. نمی خواهیم تهران، دمشق و بغداد و مثل شهرهای کشورهای منطقه بشود. این دغدغه همه ما است و اگر می خواهیم تاثیرگذار باشیم باید در ایران باشیم.
اما موردی که مخصوص امثال من است؛ ما در به وجود آمدن این وضع شریک و سهیم هستیم. درست است که به شدت منتقد هستیم، اما بخشی از خطاها را پایه گذاری کردیم و یا نسبت به آن سکوت کردیم، یکی از آنها همین «نظارت استصوابی» است. غیر از جنبه سیاسی و نگرانی برای آینده ایران، اخلاقا خودم را موظف می دانم که تلاش کنم که نارسایی ها حل شود. در وضعیت بدی که جامعه به آن دچار است همه ما سهم داشتیم البته یک عده از ما کمتر و عده ای بیشتر. فرق ما با رقبا این است که نخست، ما پذیرفته ایم که خیلی اشتباه کردیم و دوم اینکه از مردم بابت این اشتباهات عذرخواهی کردیم و از همه مهمتر اینکه تلاش می کنیم این اشتباهات را جبران کنیم. این به هیچ وجه مساله کمی نیست. ما مدیون این مردم هستیم. همین محبتی که به ما می کنند صدقه سری همین مردم است. با این همه خطا و اشتباه، هنوز مردم این همه محبت به ما دارند. واقعا این ملت بزرگوارند اگر ما همه زندگی خود را پای این مردم بگذاریم باز کم است. بنابر این بنده اصلا قصد خارج رفتن ندارم.
بعضی ها به من می گویند تضمینی برای پیروزی در این حرکت داری؟ در جواب آنها می گویم نه، در ایران کسی نمی تواند تضمین بدهد. ما حتی نمی دانیم یک هفته دیگر چه اتفاقی خواهد افتاد. فقط یک چیزی است اینکه وقتی ما تلاش خودمان را می کنیم یک آرامش وجدان داریم (به خود می گوییم) آنچه از دستمان بر می آمد انجام دادیم و کوتاهی نکردیم. گرانفروشی و کم کاری نکردیم، وظیفه خود را انجام دادیم.
ان شاء الله که ملت ایران هم وظایف خود را به نحو احسن انجام بدهد و تحت هر شرایطی صاحبخانه این مردم هستند و همان حق است و باید اجرا شود ولو خدایی نکرده اشتباه کنند، بنابر این تابع نظر اکثریت هستیم ولو نپسندیم.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفتوگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: