جامعه ایرانی – علی صوفی گفت: وقتی‌که فساد و رانت‌خواری رویه شد دیگر افراد مقصر نیستند. تا زمانی که افراد باور کنند که رویه تغییر نکرده است اوضاع طبق روال سابق می‌ماند و به همان رویه عمل خواهند کرد.
خبرهای فساد سازمان و گسترده با ارقامی نجومی دیگر به اخبار عادی و حتی کم‌اهمیت برای رسانه‌ها و مخاطبانش تبدیل‌شده است و این نتیجه حجم اخبار موجود درباره فساد با ابعاد مختلف و در حوزه‌های متفاوت است.
همین دیروز مقامات قضایی و نمایندگان مجلس گزارش‌های از پرونده‌های فساد کشف‌شده ارائه کردند که هرکدام به‌نوبه خود هوش از سر هر شنوده‌ای می‌برد.
امیر خجسته رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد خبر از ۵۰۰۰ میلیارد دلار پول مشکوک الوصول بانک دی داد و گفت: پرونده‌اش را به قوه قضاییه با نامه رسمی رئیس مجلس شورای اسلامی به قوه قضاییه دادیم. وی همین‌طور از ثبت سفارش غیرقانونی و غیرمتعارف ۳۴ هزار خودرو خبر داد و گفت: در همین راستا ۵۵ نفر دستگیر و ۱۳۵ نفر در گمرک بازداشت شدند. وی افزود: بالای ۳۵ میلیارد دلار ال سی در چند وقت اخیر بازشده که همه صوری است؛ شاید به‌جز ۱۵ تا ۲۰ درصد بقیه ال سی‌ها منجر به ورود کالا نشده و تنها ثبت سفارش صورت گرفته و ارز دریافت شده‌اند.
از سوی دیگر جعفری دولت‌آبادی دادستان تهران خبر از یک فساد دیگر داد و گفت: دلالی با استفاده از پانزده فقره کارت ملی دیگران ۶۰,۰۰۰,۰۰۰ دلار ارز دریافتی از این طریق را در بازار آزاد فروخته اما سه میلیون تومان به‌عنوان حق‌الزحمه به دارندگان کارت‌ها پرداخت کرده است.
محسنی اژه‌ای معاون اول قوه قضاییه هم از بازداشت مدیرکل سازمان توسعه تجارت و معاونش در ارتباط ا پرونده ورود غیرقانونی بیش از ۶ هزار خودورا به کشور خبر داد. وی همچنین از بررسی و تحقیق از شرکت‌های وابسته به شستا خبر داد و گفت: مدیرعامل شستا نیز احضار شده و موردتحقیق قرار گرفت.
دیروز اخبار فسادهای سازمان‌یافته به این موارد هم بسنده نکرد و محمد شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت در برنامه تلویزیونی حالا خورشید که این روزها به تریبونی برای رفع اتهام تبدیل‌شده است ادامه یافت و شریعتمداری وزیر صمت خبر از فساد دیگری داد که این بار توسط نعمت زاده وزیر سابق این وزارتخانه و با صدور مجوز ورود غیرقانونی بیش از ۶ هزار خودرو رخ‌داده و تیر خلاصی برای تلخی خبرهای روز بود.
بی‌تردید حجم گسترده اخبار مربوط به فساد در گوشه گوشه کشور نگرانی‌های را نزد افکار عمومی ایجاد کرده است.
مردم دیگر حسیاست ندارند
علی صوفی، وزیر تعاون در دولت سید محمد خاتمی و دبیر کل حزب پیشرو اصلاحات در گفت‌وگو با جامعه ایرانی درباره اثرات اخبار مفاسد سازمان‌یافته بر روی جامعه گفت: مردم نسبت به این‌گونه اخبار حساسیت خود را ازدست‌داده‌اند. آن‌قدر عمق فاجعه و مصیبت بالاست که دیگر مردم اشک‌هایشان هم درنمی‌آید.
وی در ادامه افزود: مردم وقتی درگذشته خبر از اختلاس و یا مفاسد اقتصادی می‌شنیدند،حساسیت نشان می‌دادند. اکنون رقم‌های چند هزارمیلیاردی برای مردم عادی شده است؛ بنابراین در این فضای اقتصادی و یا بازرگانی فاسد اگر یک نفر وظیفه خود را به‌درستی انجام دهد جای تعجب دارد.
به اعتماد مردم لطمه وارد شده است
صوفی با اشاره به حرف و سخن‌هایی که در کوچه و خیابان میان مردم مطرح است تأکید کرد: متأسفانه مسئولین کاری کردند به اعتماد مردم لطمات جدی وارد شود و آن‌ها به این دیدگاه برسند که کل سیستم فاسد است.
استاندار بوشهر در دولت میرحسین موسوی پیشنهادی هم برای اصلاح امور داد و گفت: برای اینکه اعتماد سلب شده مردم دوباره بازگردد و اگر واقعاً قرار است که با مفاسد اقتصادی برخورد شود، باید چند نفر از مفسدین را به‌طور علنی محاکمه کنند و مجازات سنگینی علیه ایشان اعمال شود و سرعت عمل هم لحاظ شود.
مماشات با مفسدین جایی ندارد
صوفی کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: شرایط کشور بحرانی و جنگی است. در چنین شرایطی مماشات با مفسدین جایی ندارد و مردم تحت‌فشار بارهای اقتصادی اگر فکر کنند که مسئولین نسبت مطالبات آن‌ها بی‌تفاوت هستند؛ به شکل دیگری حقوق و مطلبات خود را پیگیری خواهند کرد.
وی افزود: وقتی از مردم می‌خواهیم که شرایط را تحمل کنند، باید در آن‌طرف قضیه هم باکسانی که از این شرایط سو استفاده می‌کنند برخوردهای سنگین و شدید صورت گیرد. فقط نام بردن و افشای لیست کفایت نمی‌کند؛ برگرداندن اعتماد مردم نیازمند اقدامات قاطع است.
دبیر کل حزب پیشرو اصلاحات با تأکید بر سیستماتیک شدن فساد در کشور، گفت: فروپاشی هر نظام با فساد شکل می‌گیرد. اعتبار نظام ما در مقابل تهدیداتی که از خارج باشد هنوز باقی است و جامعه ما نسبت به کلیت نظام و نسبت به امنیت ملی حساسیت ویژه‌ای دارد ولی این نباید باعث سوءاستفاده مسئولین از اعتماد مردم شود. این‌یک اصل است که مسئولین حساسیت مردم را درک کنند و حساسیت خود تلقی کنند.
وی افزود: وقتی این اتفاق رخ دهد مردم احساس امنیت می‌کنند و در این زمان از نظام حمایت می‌کنند. در چنین شرایطی اگر نظام دچار خطر شود مردم پای نظام ایستادگی می‌کنند و درصحنه حاضر می‌شوند و حتی حاضرند دوباره جان‌فشانی کنند. همچنان که قبلاً هم نشان دادند.
وی تأکید کرد: بنابراین این تمام رویکردها باید برای مردم باشد. اگر به این نکته توجه شود مردم هم می‌پذیرند که قرار است برخورد شود البته این امر زمان‌بر است.
وی هشدار داد: اگر مردم ببینند فقط حرف و لیست و بگم بگم است،آن‌وقت به این نوع افشاگری‌ها هیچ وقعی نمی‌نهند.
این سیاستمدار در مورد اینکه دولت هم در برخورد با مفاسد اقتصادی کم‌کاری کرده است گفت: چیزهایی هست که به آن‌ها رویه می‌گویند. به‌طور مثال بعضی چیزها ممکن است قانون نباشد ولی رویه است.
وی برای توضیح این نکته مصداق‌هایی آورد و گفت: به‌طور مثال همیشه بر این اساس عمل شده است و آن را عرفا پذیرفته و توجیه می‌کنند؛ بنابراین وقتی دولت در فضایی که فساد همه‌جا نفوذ کرده است و رانت‌خواری همه‌جا را فراگرفته و فردیت حاکم شده است؛ نمی‌تواند کاری کند.
پست و مقام در کشور طعمه است نه یک امانت
صوفی ادامه داد: در نامه‌ای که امیرالمؤمنین (ع) به مالک اشتر داد نوشته‌شده که آن پست و مقام برای تو لقمه و طعمه نیست بلکه بر گردن تو امانت است. حال اگر هرکسی در هر پست و مقامی که قرار گیرد، به تعبیر حضرت امیر (ع) آن را برای خود یک طعمه بداند و نه یک امانت؛ آن‌وقت اوضاع همانند امروز می‌شود.
وی ادامه داد: تعبیر حضرت امیر (ع) این است که اگر امانت بودن پست و مقام را درک کنند و چنین ارزشی حاکم شود؛ تبدیل به رویه خواهد شد و هیچ مسئولی به خودش اجازه نخواهد داد که از آن تخطی کند.
صوفی افزود: اما اگر کسی برای حفظ موقعیت خود در یک پست و مقام چشم بر روی مسائل و حواشی ببندد و حتی بعضی از دستورات دیکته شده را چشم و گوش بسته اجرا کند در عینی که می‌داند که فساد است به مردم و اسلام خیانت کرده است.
وی از فامیل سالاری به‌جای شایسته‌سالاری سخن به میان آورد و گفت: بعضی از نزدیکان مقامات کشور جایگاه خاص خود را دارند. اساساً بدتر از فامیل سالاری این است که مسئولیت‌ها اجاره داده می‌شود و هر مقامی یک سرقفلی دارد.
استاندار گیلان در دولت نخست سید محمد خاتمی افزود: این سرقفلی همین چیزی است که سفارش می‌کنند به آقای فلانی هزار میلیون ارز بدهید. در این شرایط آن مسئول راهی جز این ندارد که بپذیرد تا اینکه بگوید این امانت بیت‌المال و مردم است.
وی با تأکید بر اینکه در این نوع فساد فرد مقصر نیست بلکه سیستم و نظام مقصر است، افزود: وقتی‌که فساد و رانت‌خواری رویه شد دیگر افراد مقصر نیستند. تا زمانی که افراد باور کنند که رویه تغییر نکرده است اوضاع طبق روال سابق می‌ماند و به همان رویه عمل خواهند کرد.
صوفی گفت: زمانی که همه در این مسیر قرار دارند تا بخواهند این رویه را از مسیر خارج کنند باید آرام ترمز بگیرند تا ترمز از دست خارج نشود. اگر حاکمیت رویه فساد را یک مقدار کاهش دهد باورپذیری آن برایش راحت‌تر خواهد بود و به مسیر اصلی و سالم بازخواهد گشت.
دبیر کل حزب پیشرو اصلاحات در پایان گفت: در شرایطی که مسیر و رویه به سمت پاکی رود چه‌بسا با آن افراد سابق کار نخواهد شد. در شرایطی که افراد در ذهنشان رویه فساد و دستور گرفتن از بالا نشسته است و به این باور رسیدند که مقام امانت نیست بلکه سهمشان است؛ در آن زمان که تغییری ایجاد شود باید خیلی ریشه‌ای‌تر باشد و اساساً چیزی همانند یک انقلاب رخ دهد که جای بالایی‌ها را عوض کند و به پایین ببرد و پایینی‌ها را به بالا بیاورد.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: