دیدگاه‌ها تغییر نکند، آتش زیر خاکستر جامعه شعله‌ور می‌شود/ «شعار درمانی» مشکلات را حل نمی­‌کند

جامعه ایرانی– این روزها همه از مشکلات اقتصادی کشور می­گویند. هرکسی هم راه‌حلی ارائه می­کند. اما وضعیت تغییر چندانی نمی­کند. برخی تداوم این وضعیت برای کشور چالش آفرین می‌دانند و معتقدند که شرایط کنونی آتش زیر خاکستر است. آتشی که هرروز گرمایش بیشتر حس می­شود. در این میان مسئولان هم اظهارات بیان می‌کنند که می‌تواند جرقه این آتش شود. یک روز می­گویند گوجه‌فرنگی را از محله ما بخرید، یک روز می­گویند اشکنه بخورید، یک روز می­گویند یک وعده غذا بخورید و حرف‌هایی که همه از همین جنس است.

چندی پیش نیز ناصر نقویان، استاد اخلاق و پژوهشگر دینی با اشاره به این‌که امروز همه جای ملت درد می‌کند خواستار رسیدگی مسئولان به دردهای ملت شد و گفته بود: امروز در کشور بسیاری از امور، آتش زیر خاکستر است و باید دست هر کس که کاری بلد است و این آتش‌ها را می‌تواند خاموش کند بوسید و از او کمک گرفت.

او درعین‌حال تأکید کرده بود: اگر کارد به استخوان مردم برسد با هیچ‌کس رودربایستی ندارند و با سخنرانی و دعای اللهم عجل لولیک الفرج نمی‌شود جامعه و مردم را اصلاح کرد یا فریب داد.

در همین حال جلال جلالی زاده، نماینده اسبق مجلس و فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت‌وگو با جامعه ایرانی با نقد سیاست‌های مبتنی بر «شعار درمانی» پیشنهاد می­دهد دولت برای حل مشکلات اقتصادی یا مدیران نالایق را از کار برکنار کند و یا سخن کارشناسان اقتصادی را بپذیرد.

اخیراً یکی از استادان اخلاق تهران گفتند که اگر کارد به استخوان مردم برسد دیگر با هیچ‌کس رودربایستی ندارند و بسیاری از امور آتش زیر خاکستر است. به نظر شما زیر این خاکسترها چه آتشی است؟
به نظرم زیر این خاکستر، مشکلات فراوان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه مثل بیکاری جوانان، فقر و گرانی است. مشکلاتی که اجازه داده نمی‌شود مردم درباره آن‌ها آزادانه نظر بدهند. همچنین اجازه نشر آن‌ها در رسانه‌های گروهی و ملی نیز داده نمی‌شود. این آتش زیر خاکستر نارضایتی مردم است که در وسایل نقلیه عمومی، در مغازه­‌ها و در صف نانوایی‌ها، یا سایر صفوف و داخل رستوران­‌ها از طرف افراد مختلف بیان می‌­شود، ولی این افراد گاه می‌ترسند این‌ها را در نشریات منتشر کنند.

عدم بیان مطالب از سوی روشنفکران و فعالان سیاسی و دانشجویی در مجامع مختلف هم هست. اگر دولت و حاکمیت دیدگاه‌های خودش را در این زمینه تغییر ندهد، قطعاً آتش زیر خاکستر جامعه شعله‌ور خواهد شد و به‌محض پیدا کردن منفذ و مجرایی بروز خواهد کرد. مسئولان نباید به‌ظاهر امور اکتفا کنند و ظاهر را دلیل بر رضایت عمومی بدانند. برای نمونه مسئولان باید اعتراضات اخیر در برخی شهرها مثل اصفهان و کازرون و به‌خصوص اعتراضات دی‌ماه را هشداری برای بروز بیشتر این حوادث بدانند.

دولت برای حل مشکلات اقتصادی چه باید بکند؟ به‌خصوص که اخیراً در مورد سکه و ارز و مسکن مدام شاهد بی­ثباتی­های فزاینده هستیم.

مشکلات اخیر درزمینهٔ ارز و سکه پیش آمد، به سایر مشکلات و گرفتاری­های دیگری که در حوزه اقتصاد وجود دارد، برمی‌گردد. دولت به دلیل عدم توان در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و دیپلماتیک با کشورهای دیگر، آن‌طور که باید نمی‌تواند در مسائل اقتصادی نقش داشته باشد.

قطعاً استفاده از نخبگان اقتصادی و کارشناسان در مدیریت اقتصاد و توجه به فعالان بازار باعث شده است که نوعی عدم امنیت در صادرات و واردات کالاها به وجود بیاید.

به نظر من تا زمانی که مراکز، نهادها، وزارتخانه‌های کشور و هر نهاد تصمیم‌گیری وظایف اصلی خودشان را انجام ندهند و در وظایف حکومتی و دولتی هم تداخل کنند، ما همواره شاهد این‌گونه آشفتگی‌ها خواهیم بود.

با توجه به اینکه کنترل اصلی و مهمی از سوی دولت در حوزه اقتصاد وجود ندارد، دچار این آشفته‌بازار شده‌ایم که هر کس به بهانه گران شدن دلار و ارز کالاهای خودش را گران می‌کند و این گرانی هم موجب شده است که مردم دچار گرفتاری‌ها و مشکلات بسیاری بشوند.  به‌خصوص قشر محروم و فرودست جامعه که گرفتاری‌هایشان بیشتر است.

به‌طور مصداقی یعنی چه‌کار کند؟

دولت باید نقش اساسی‌اش را انجام دهد. یعنی یا مدیران نالایق را برکنار کند و یا از ایده و فکر فعالان و کارشناسان اقتصادی و تجربه دیگر کشورها استفاده کند. واقعاً آدم متأسف می­شود که کشور ما بااین‌همه منابع  و سرمایه دچار این مشکلات ناگوار است.

باید دولت به وعده‌هایی که به مردم داده است، عمل کند. باید به ریشه‌یابی این مسائل توجه کند. به مشکلات اقتصادی اقشار و اصناف مختلف توجه کند. باید به عملی کردن شعارهای خودش اهتمام کند. نباید فقط به شعار اکتفا کند. یعنی درزمینهٔ عمل به قانون اساسی و تأمین رضایت و امنیت مردم اقدام کند.

دولت باید دقت کند که بدون احقاق حقوق مردم مشکلات همچنان پابرجا خواهد ماند و دولت نمی­‌تواند با «شعار درمان» پاسخگوی مشکلات مردم باشد.