جامعه ایرانی– شناختن نشانهها و تلاش برای درمان زودهنگام میتواند آسیبهای ناشی از سکته را کاهش دهد یا حتی مانع از بروز آن شود.
به گزارش جامعه ایرانی به نقل از گاردین، در اینجا گامهای مؤثر در این زمینه، از کنترل فشارخون تا بررسی بهموقع کلسترول مطرحشده است.
نشانها را بشناسید؛ درمان زودهنگام مانع از آسیبهای پایدار میشود
سکته مغزی آسیب ناشی از لخته خون یا خونریزی در مغز است. این دلیل اصلی ناتوانی جدی درازمدت در بریتانیا محسوب میشود. یکسوم سکتههای مغزی در افراد کمتر از ۶۵ سال رخ میدهد و آسیبهای ناشی از آن طیفی از تغییرات حداقلی در درک و بینایی تا از دست دادن قدرت تکلم، نیافتن کلمات مناسب حین صحبت و از دست دادن قدرت یکطرف بدن یا صورت را شامل میشود. حدود یکپنجم سکتههای مغزی مرگبار هستند. تشخیص و درمان سریع به معنای کسب نتیجه بهتر است. آزمایش سریع بسیار مفید است: صورت- میتوانی لبخند بزنی؟ آیا صورتت غیرمتعادل شده؟ دستها- میتوانی بلندشان کنی و همانجا نگهشان داری؟ تکلم- آیا لکنت دارید یا صحبتهایتان قابلدرک نیست؟ زمان- اگر هر یک از این سه نشانه را دیدید، با اورژانس تماس بگیرید. دیگر علائمی که باعث میشود سریع دستبهکار شوید، ضعف یا بیحسی ناگهانی در یکطرف بدنتان، از دست دادن ناگهانی قدرت تکلم یا بینایی، گیجی ناشناخته، افتادن ناگهانی و سردرد بسیار شدید.
فشارخونتان را کنترل کنید
فشارخون بالا یکی از مهمترین عوامل قابلپیشگیری است. در داروخانه، مطب پزشک یا با دستگاه شخصی که تهدید میکنید، فشارخون خود را چک کنید. سبک زندگی تغییر میکند و اگر لازم باشد اکثر داروها کارآمد هستند. فشارخون برخی افراد علیرغم تمام درمانهای متداول، عموماً بالا است؛ یک تکنیک جدید با استفاده از امواج فراصوتی امید درمان این مشکل را افزایش داده است.
نبض خود را چک کنید
ضربان نامنظم قلب (فیبریلاسیون دهلیزی) خطر سکته مغزی را افزایش میدهد زیرا زمانی که قلب وارد یک ریتم نامنظم میشود، لختههای بسیار ریزی ایجاد میکند که به سمت مغز حرکت کرده و باعث انسداد میشوند. رقیق کردن خون به شکل قابلتوجهی خطر سکته مغزی را کاهش میدهد. ممکن است ضربان قلب بهخودیخود به حالت عادی -ریتمهای (سینوسی) منظم- برگردد اما دوباره نامنظم شود، همین نوسان است که بیشترین خطر را ایجاد میکند. افراد در فیبریلاسیون دهلیزی دچار تپش قلب میشوند اما بسیاری از افراد هیچ نشانهای را حس نمیکنند. بهترین راه شناسایی چک کردن نبض است؛ همه ما گاها دارای ضربان های اضافه هستیم اما اگر میزان آن همیشه غیرمعمول است، به پزشک مراجعه کنید.
آیا دیابت دارید؟
از هر ۱۶ نفر، یک نفر از ما مبتلا به دیابت است و حدود ۱۲ درصد ما از این مسئله بیخبریم. دیابت تشخیص داده نشده و تحت درمان یک عامل اصلی خطر برای سکته مغزی است. اگر دیابت در خانواده شما وجود دارد یا اگر افزایش وزن دارید، احتمال اینکه شما هم مبتلا باشید وجود دارد. شما میتوانید کیتهای تست قند خون تهیه کنید و اگر مبتلا هستید، مدیریت دقیق بازگرداندن قند خون به سطوح عادی، خطر سکته مغزی را کاهش خواهد داد. اگر مبتلا به دیابت هستید، قند خونتان باید زیر ۱۴۰/۸۰ باشد و کلسترول هم باید کمتر از ۵ میلی مولر/۱ باشد تا خطر سکته را تا حد ممکن پائین بیاورد.
هرچه بیشتر سیگار بکشید، بیشتر سکته میکنید
هرچه بیشتر سیگار بکشید، خطر سکته مغزی هم بیشتر میشود، بنابراین اگر نمیتوانید ترک کنید، دستکم تعداد سیگارهایی که میکشید را کاهش دهید. اگر بتوانید ترک کنید، ظرف پنج سال خطر سکته قلبی شما با فردی که هرگز سیگار نکشیده، برابر میشود.
کلسترول خود را چک کنید
سطوح بالای کلسترول در خون میتواند باعث مسدود شدن شریانها شود. اگر بیماری قلبی زودهنگام یا سکته مغزی در خانواده شما وجود دارد، ممکن است ازلحاظ ژنتیکی دارای سطوح بالای کلسترول باشید، حتی اگر دارای سبک زندگی سالم و بیخطری هستید. یک آزمایش خون سریع به شما میگوید که آیا مشکلی در این زمینهدارید یا نه. برای کاهش خطر بیماری قلبی و سکته مغزی، فشارخون، سطوح کلسترول و گلوکز همگی باید اندازهگیری شوند؛ هیچ دلیلی وجود ندارد که یکی از اینها را درمان کنید و به دیگری بیاعتنا باشید. سطح بالای کلسترول را میتوان با کاهش وزن اضافه، ورزش، کاهش مصرف غذاهای دارای کلسترول بالا و اگر لازم باشد، استفاده از دارو کنترل کرد.
سکته مغزی ناقص
حمله ایسکمی گذرا (TIA) همان نشانههای هشدارآمیز سکته مغزی را دارد اما معمولاً حدود نیم ساعت به طول میانجامد و ظرف ۲۴ ساعت بهطور کامل خوب میشود. بااینحال ۴۰ درصد افراد با حمله ایسکمی گذرا دچار سکته مغزی میشوند و اگر سنتان بالاتر از ۷۰ باشد، فشار خود بالا یا دیابت داشته باشید، خطر آن به بالاترین حد میرسد. درمان حمله ایسکمی گذرا شامل داروهای غلظت خون و کنترل دقیق عوامل خطرآفرین (گلوکز، کلسترول و فشارخون) میشود. افراد اغلب ابراز ناراحتی میکنند که علیرغم بهبود کامل از این حملات، باید کوهی از دارو را مصرف کنند اما واقعاً ارزشش را دارد که برای مقابله با سکته مغزی این کوه دارو را مصرف کنید.