سهم سنگین دانشجویان سهمیه‌ای

جامعه ایرانی: یک سال و نیم از تصویب قانونش می‌گذرد، اما اجرای آن امسال گریبان پزشکان و دندان‌پزشکانی را گرفته که در دوره آزمون دستیاری شرکت می‌کنند.

سهمیه ۳۰ درصدی جانبازان، ایثارگران و فرزندانشان در دانشگاه‌ها، آن‌هم ۳۰ سال پس از پایان جنگ، به‌قدری شانس داوطلبان آزاد پزشک و داندانپزشک شرکت‌کننده در آزمون تخصصِ امسال را کاهش داده که گروه زیادی از آن‌ها ۱۳ خرداد مقابل دانشگاه‌های علوم پزشکی شهرهای مختلف کشور و ۱۹ خرداد در مقابل وزارت بهداشت تجمع کردند تا نسبت به این قانون به‌زعم خودشان تبعیض‌آمیز اعتراض کنند.

این وضعیت البته تنها دامنگیر داوطلبان دوره های دستیاری نبوده و سایر رشته های دیگر دانشگاه ها را نیز در بر می گیرد. به همین دلیل در تجمع امروز داوطلبان دوره کارشناسی ارشد و دکتری رشته های فنی و انسانی نیز امروز در مقابل وازرت علوم در اعتراض به همین سهمیه ها اعتراض کردند.

این قانون چه می‌گوید؟

دی سال ۱۳۹۵ نمایندگان مجلس شورای اسلامی با افزایش سهمیه ورود ایثارگران به ۳۰ درصد با شرط اختصاص ۵ درصد سهمیه به همسران و فرزندان رزمندگان با حداقل ۶ ماه حضور داوطلبانه موافقت کردند.

این در حالی بود که از نزدیک ۳۰ سال قبل سهمیه رزمندگان ابتدا با سهمیه ۴۰ درصد و بعدها به ۳۰ درصد و طی سال‌های اخیر با کاهش شدید تعداد رزمنده‌های داوطلب کنکور بر اساس قانون این سهمیه به ۲۵ درصد رسیده بود. سهمیه‌ای که عملاً در دهه اخیر به دلیل کاهش تعداد داوطلب کنکور جانباز و فرزندان شهدا، عملاً ‌به زیر ۵ درصد از این ظرفیت ۲۵ درصدی رسیده بود و سایر داوطلبان کنکور می‌توانستند، در رقابتی آزاد در آن سهیم باشند.

در حالی که در قانون اخیراً تصویب‌شده، راه برای این رقابت آزاد دوباره تنگ شده است، چراکه بر اساس همین قانون علاوه بر خود رزمندگان و جانبازان، ازاین‌پس فرزندان آن‌ها هم می‌توانند از این سهمیه موسوم به ۵ درصدی جدید استفاده کنند.

نوید سپردار، یکی از داوطلبان آزمون دستیاری پزشکی دراین‌باره می‌گوید: «با قانون جدید و عجیب و ظالمانه مجلس، از سال ۹۶ علاوه بر سهمیه اختصاصی و جدید ۵ درصدی فرزندان رزمندگان و جانبازان، ظرفیت خالی مانده سهمیه ۲۵ درصدی رزمندگان ‌هم به‌جای اختصاص به عموم داوطلبان بدون سهمیه، به فرزندان رزمندگان اختصاص می‌یابد و با توجه به اینکه در زمان حال کمتر از ۲ درصد این سهمیه توسط رزمندگان پرمی شد بدین ترتیب در عمل این سهمیه برخلاف سال‌های قبل، تقریباً به‌طور کامل به فرزندان رزمندگان اختصاص میابد. به‌این‌ترتیب سهمیه فرزندان رزمندگان عملاً بجای تیتر عوام‌فریبانه ۵ درصد، در عمل و به‌طور واقعی ۳۰ درصد است.»

ساناز جیحونی داوطلب دوره دستیاری دندانپزشکی نیز یکی دیگر از شرکت‌کنندگان این تجمع اعتراضی است. او می‌گوید: «از امسال وضعیت پذیرش داوطلبان بدون سهمیه، در دانشگاه‌های زیرمجموعه وزارت بهداشت و به‌طور خاص رشته‌های پرطرفدار پزشکی و دندانپزشکی، بسیار حادتر از دانشگاه‌های زیر نظر وزارت علوم شده است. در رشته‌های گروه پزشکی و دندانپزشکی به دلیل اینکه رشته‌های پرطرفدار از سویی انتخاب اول سهمیه‌ای‌ها نیز هست و از طرفی سهمیه مانند مناطق محروم و… نیز وجود دارد، عرصه برای پذیرش داوطلبان آزاد بسیار تنگ شده است و عملاً باوجود تلاش بسیار امکان پذیرش در میان این گروه کاهش می‌یابد.»

او ادامه می‌دهد: «همین قانون و شیوه پذیرش، چنانچه برای آزمون دوره‌های تخصص پزشکی (دستیاری) اعمال شود، با توجه به وجود سایر سهمیه‌ها، عملاً سهمیه داوطلبان آزاد بدون سهمیه، فقط حدود ۳۰ درصد خواهد شد؛ یعنی این حجم داوطلب تنها می‌توانند برای ۳۰ درصد از کرسی‌های دوره‌های تخصص پزشکی و دندانپزشکی تلاش کنند و این موضوع ازنظر ما عادلانه نیست.»

در کنار این اعتراضات که از هفته گذشته به صورت تجمع در مقابل دانشگاه های علوم پزشکی آغاز شد و اکنون دامنه آن به وزارت بهداشت و وزارت علوم رسیده است، هشتگ #نه_به_سهمیه نیز در روزهای اخیر به یکی از هشتگ های داغ شبکه های اجتماعی به ویژه توییتر تبدیل شده بود و کاربران این فضای مجازی انتقادات خود را نسبت به اعمال این سهمیه که عملا شانس ورود افراد کارآمد را به دانشگاه محدود می کند، ابراز کردند.

دریکی از توییت ها با هشتک نه به سهمیه آمده است:« در آزمون تخصص امسال از هر سه نفر یک نفر با سهمیه پذیرش می شود چه کسی پاسخگوی خطاهای پزشکی در آینده شغی افراد خواهد بود؟»

چالش بار علمی متخصصان آینده

برخی معتقدند اعمال این سهمیه‌ها به در صورت اجرای این قانون در آینده به‌طوری چشم‌گیر است که به‌زودی شاهد خواهیم بود که از هر ۱۰ متخصص پزشکی فارغ‌التحصیل از ایران، فقط سه نفر بدون سهمیه تخصص گرفته‌اند و سایرین از انواع و اقسام سهمیه‌ها استفاده کرده‌اند. این موضوع گذشته بر موردی که اعتراض داوطلبان دوره دستیاری را در پی داشته، چالش دیگری نیز به همراه دارد و آن چالش پایین آمدن سطح علمی دانشجویان در دوره‌های تخصص است. موضوعی که بسیاری از اساتید آن را چالش امروز دانشگاه‌های کشور می‌دانند.

بر اساس همین قانون جدید، نمره مورد نیاز سهمیه‌ای‌ها می‌تواند تنها،۷۰ درصد نمره داوطلبان عادی باشد؛ یعنی به همین نسبت سطح سواد این افراد نیز کمتر است. درواقع این موضوع به‌طور مستند و عینی نشان از سطح علمی کمتر این فارغ‌التحصیلان دارد. این در حالی است که با توجه به حساسیت رشته پزشکی، اجرای این قانون جدید سهمیه‌ها در پذیرش دانشجوی عمومی و تخصص پزشکی، علاوه بر حذف نخبگان از چرخه تحصیلات عالی پزشکی، فاجعه‌ای جبران‌ناپذیر و هولناک برای آینده سلامت ندرمان جامعه ایرانی خواهد بود.