دولت به مثابه اپوزوسیون در ماجرای امتناع پتروشیمی‌ها از واریز ارز

جامعه ایرانی – رضا حمزه لو، فعال اقتصادی گفت: متأسفانه مسئولان نظام بیشتر تهدید می‌کنند تا عمل؛ ضمن اینکه داستان شرکت‌های خصولتی که تحت نظارت غیرمستقیم دولت است غیرقابل‌باور است. دولت که نباید از خود انتقاد کند و نبایستی در موضع اپوزیسیون خود قرار گیرد و خود فریاد بر سر شرکت‌های دولتی و خصولتی بزند که چرا پولشان را برنمی‌گردانند.

در سخنرانی چندی پیش رئیس‌جمهوری نکات بسیار زیادی برای چرایی مشکلات اقتصادی و نوسانات ارزی مطرح شد. حسن روحانی تاکید کرد: چالش اقتصادی اخیر به خاطر عدم عرضه ارز پتروشیمی‌هاست و بیشتر مشکلات اقتصادی کشور ریشه داخلی دارد یعنی صادرکنندگان دولتی و خصولتی باید ارز صادراتی خود را در اختیار سامانه نیما قرار دهند؛ که یا نمی‌دهند و یا دیرتر می‌دهند و معمولاً هم تفکر آن‌ها این است که ارز خود را وارد بازار نکنند چراکه سود بیشتری برای مجموعه خود به دست بیاورند و در پایان پاداش بیشتری دریافت کنند.

اینکه بالاترین مسئول اجرایی کشور مشکل بازار ارز را پتروشیمی‌هایی می‌داند که مدیران آن را خود انتخاب می‌کنند صورت‌مسئله را پیچیده‌تر می‌کند و ازیک‌طرف تناقض‌های بسیاری را آشکار می‌کند.

رضا حمزه لو فعال اقتصادی در گفت‌وگو با جامعه ایرانی ضمن تائید سخنان ریاست جمهوری گفت: آقای روحانی این موضوع را خیلی دیر بیان کردند و این موضوع را باید چند ماه پیش مطرح می‌کردند و تأخیر در اعلام این قضایا داشتند.

نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار خارج‌شده ببینید این پول‌ها کجاست؟

حمزه‌لو اضافه کرد: قانونی که متعلق به حدود شش ماه پیش است این نکته را در خود داشت، کسی که ارز را آورده  ۴۲۰۰ تومان باید تحویل دهد و هرکس ندهد خلاف قانون عمل کرده و قاچاق ارز محسوب می‌شود. در ابتدا قوانین کشور این بود وقتی فردی صادرات می‌کند ۶ ماه فرصت دارد ارز دریافتی خود را  برگرداند بازهم چند ماه پیش آقای جهانگیری بخشنامه کردند که این زمان به دو ماه کاهش پیداکرده است. حالا اینکه این دو ماه درست است و یا غلط‌ کاری به این موضوع نداریم ولی بالاخره بخشنامه شده است. بپرسید از آن موقع تا به امروز چند میلیارد دلار کالا از کشور خارج‌شده و چقدر از ارز آن برگشته است؟ نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار خارج‌شده ببینید این پول‌ها کجاست؟

حمزه لو فعال اقتصادی افزود: بالاخره این ارزی را که حاصل‌شده طبق قانون کشور باید بازگردانند؛ اما متأسفانه ارز را در خارج از کشور به نرخ آزاد تبدیل می‌کنند اصلاً انگار که کسی اینجا بالای سر قضیه نیست. به نظر بنده آقای روحانی در اعلام این قضیه تأخیر هم دارد.

این فعال اقتصادی مطرح کرد: این قضیه چند ماه است که در حال وقوع است باید رانت‌های به وجود آمده از آن را بررسی کرد. این کار خیلی ساده است نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بر اساس ارز دولتی ۴۲۰۰ تومان محاسبه می‌شود حتی با بخشنامه‌های کنونی این واحدها اجازه عرضه در سامانه نیما دارند که در خود این سامانه نرخ ارز حدود ۸۰۰۰ تومان است؛ این‌یک رانت است بااین‌وجود تمام عایدات خود را هم به این سامانه ارائه نمی‌دهند و بخشی از این ارز را به بازار و سامانه نیما تزریق می‌کنند.

منابع کشور باید به‌شدت کنترل شود

حمزه لو از ضرورت نظارت بر بازار ارز سخن به میان آورد و گفت: امروز نیازمند این هستیم که منابع کشور به‌شدت کنترل شود بایستی یک نظام منسجم متمرکزی روی تقاضای ارزی نظارت داشته باشد این موضوع فقط شامل حال ایران نمی‌شود این روزها همه فکر می‌کنند جمهوری اسلامی به دلیل مسائل اطرافش به این اوضاع رسیده است البته این‌که کشور مسائل مضاعف هم دارد یک حقیقت است.

وی افزود: اما واقعیت این است که تمام کشورهای دنیا بدون استثناء به‌جز کشورهایی که ارز آن‌ها ارز بین‌المللی است همه همین نظارت رادارند و دولت‌های آن‌ها بر روی ورود و خروج ارز خارجی‌شان نظارت می‌کنند. آن کشورهایی که واحد پولشان قابل‌تبدیل در تمام دنیا نیست مثل هند که واحد پولش روپیه است نیز بر ورود و خروج ارزش نظارت می‌کند؛ هند که تحریم نیست. در هند نمی‌توان دلار را از کشور خارج کرد و هر کاری که دلتان می‌خواهد انجام دهید. در کشور چین که دومین اقتصاد بزرگ دنیاست؛ هرکسی که صادرات انجام می‌دهد دلاری را که دریافت می‌کند برای خودش نیست. این نظارت‌ها به تحریم ارتباط ندارد. تحریم فقط فعالیت ما را بیشتر می‌کند باید تمرکز و نظارتمان مضاعف شود وگرنه تحریم‌ها در اساس قضیه ارتباطی به نظارت ندارد.

حمزه لو تأکید کرد: وقتی‌که اقتصادهای بزرگ دنیا را به‌غیراز آن‌هایی که واحد پولشان بین‌المللی است بررسی کنیم متوجه این نکته خواهیم شد که هیچ‌کدام از این کشورها اجازه ندارند ارز را از کشور خارج کنند؛ مانند برزیل که واحد پول آن رئایز است آیا امروز کسی در دنیا از این واحد پول استفاده می‌کند؟ بااینکه برزیل به‌عنوان یکی از اقتصادهای بزرگ جهان محسوب می‌شود و یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان جهان است ولی خروج ارز کاملاً تحت کنترل است.

متأسفانه مسئولان نظام بیشتر تهدید می‌کنند تا عمل

حمزه لو ضمن انتقاد از سیاست‌های مسئولین در برخورد با مشکلات کشور افزود: متأسفانه مسئولان نظام بیشتر تهدید می‌کنند تا عمل؛ ضمن اینکه داستان شرکت‌های خصولتی که تحت نظارت غیرمستقیم دولت است غیرقابل‌باور است. دولت که نباید از خود انتقاد کند و نبایستی در موضع اپوزیسیون خود قرار گیرد و خود فریاد بر سر شرکت‌های دولتی و خصولتی بزند که چرا پولشان را برنمی‌گردانند.

وی اضافه کرد: بالاخره نمی‌توان هم پست و مسئولیت داشته باشیم و هم معترض و اپوزیسیون باشیم نهایتاً می‌توانیم یکی از این دو مورد را داشته باشیم. مگر کاری دارد به وزیر رفاه بگویند هرکدام از مدیران عامل شرکت‌های وابسته شما در صنعت پتروشیمی در شستا یا در صندوق بازنشستگی کشوری به قانون عمل نکردند از سمتشان برکنار کنید آیا این کار سختی است؟

آقای روحانی ۹۹ درصد به سیستم خصوصی‌سازی کشور ایراد می‌گرفتند

حمزه لو گفت: این موضوع واقعاً کجا قابل‌پذیرش است و چه کسی به این حرف‌ها گوش می‌دهد. آقای روحانی ۹۹ درصد به سیستم خصوصی‌سازی کشور ایراد می‌گرفتند که این خصوصی‌سازی واقعی نبوده و همه خصولتی شدند و یکی از شعارهای انتخاباتی ایشان نیز این بوده که بخش خصوصی واقعاً درگیر ماجرا نشده است و تمامی شرکت‌های دولتی را به خصولتی ها واگذار کردند. آقای روحانی سخن اشتباهی به زبان نیاوردند ولی سخن این است خصولتی ها مال چه کسانی هستند؟ تمامی هلدینگ های بزرگ پتروشیمی کشور عملاً به‌طور غیرمستقیم تحت نظارت دولت است. با این حساب همه مدیران واحدهای خصولتی را مسئولین دولت انتصاب می‌کنند. پس چرا ارز خارج کرده از کشور را برنمی‌گردانند.

این فعال اقتصادی افزود: به‌جای اینکه جمعی را به‌عنوان معترض تهدید کنند باید اقدام عملی انجام دهند؛ دولت نمی‌تواند خودش را تهدید کند این قضیه منطقی نیست. این قضیه که بیان می‌کنند در ظاهر بخش خصوصی مخاطب است ولی در باطن برای خودشان دارند خط‌ونشان می‌کشند. چطور می‌شود در صنعت پتروشیمی کشور به این سادگی نابسامانی داشته باشیم؟

وی مطرح کرد: وقتی پتروشیمی‌ها می‌گویند که هشتاد درصد ارز را ما وارد سامانه نیما کردیم این حرف درست است ولی آن ارزی که واردشده کل حجم صادراتشان نیست و تنها بخشی از آن است علت هم این است که حدود همین درصد صادرات غیرنفتی ما پتروشیمی و میعانات است این چیز عجیبی نیست مثل این است که بگوییم دو ضربدر دو می‌شود چهار و از آن دفاع کنیم. مهم این است که آیا تمام ارز صادراتی خود را واریز کرده‌اند؟

حمزه لو خاطرنشان کرد: باید گمرکات کشور بررسی شود آمار ثبتی در سایت گمرک کاملاً روشن است. پتروشیمی‌ها بگویند در این ۵ ماهه چند میلیون تن صادر کردند؛ حال هر چیزی که تا پایان خرداد یا ۱۵ روز اول تیرماه صادرشده از سایت گمرک تعیین و مشخص شود که ارز حاصله واریزشده است یا خیر.

راهکار خروج از بحران ارزی عزم است

حمزه لو با ارائه راهکار برای برون‌رفت از وضعیت موجود گفت: راهکار خروج از بحران ارزی عزم است بایستی اول نیت انجام این کار را داشته باشیم آیه شریفه سوره سبا می‌فرماید «تقوموا لله مثنی و فرادی ثم تتفکروا» یعنی اول عزم و قیام کنید که این کار را می‌خواهید انجام دهید بعد دونفری و یا دسته‌جمعی تفکر و حرکت کنید.

وی در پایان گفت: ابتدا عزم است و راهکار اجرایی آن مشخص است. عزم ما این باشد که از صادر کردن بخشنامه‌های متناقض بعضاً در یک روز و بعضاً در یک هفته که همدیگر را نقض می‌کنند خودداری کنیم عزممان این باشد که می‌خواهیم تمامی این پول‌ها را برگردانیم اگر این عزم را صاحبان صنایع اعم از بخش خصوصی و غیره احساس کنند خودشان زودتر از همه برمی‌گردند و درآمدشان را واریز می‌کنند. کما اینکه روز بعد از سخنرانی رئیس‌جمهور در نشست شهید رجایی واریزی ارز به سامانه نیما توسط پتروشیمی به‌شدت جهش پیدا کرد و ۲۲۰ میلیون یورو ظرف یک روز به سامانه نیما واریز شد. این پول که یک‌شبه به وجود نیامده است. صادرات به این طریق نیست که یک‌شبه اتفاق رخ دهد این پول در حساب‌های خارج از کشورشان بوده و وقتی‌که ملاحظه کردند که قرار است عزمی ایجاد شود فردا صبح آن روز ۲۲۰ میلیون یورو به سامانه واریز شد.