اروپا چه برنامه‌ای برای دور زدن تحریم‌ها علیه ایران دارد؟

جامعه ایرانی– در میان سایر راه‌حل‌ها، اروپائیان به طراحی راه جدیدی برای نقل و انتقالات الکترونیکی پول که خارج از نفوذ آمریکا است، فکر می‌کنند.

به گزارش جامعه ایرانی به نقل از ان بی سی نیوز، متحدان آمریکا در اروپا در حال طراحی راه‌هایی برای عبور از تحریم‌های دونالد ترامپ علیه ایران هستند و درعین‌حال تلاش می‌کنند که توافق هسته‌ای را بدون حضور آمریکا زنده نگه دارند.

درحالی‌که دور دوم تحریم‌های آمریکا در ماه نوامبر اجرایی می‌شود، مقامات اروپایی روی طرح‌های مقابله با کمپین «فشار حداکثری» ترامپ کار می‌کنند تا بتوانند تا جای ممکن تجارت با ایران را حفظ کنند. هدف آن‌ها ترغیب ایران به ماندن در توافق هسته‌ای برای چند سال دیگر –شاید آن‌قدری که ترامپ جای خود را به رئیس‌جمهور جدیدی بدهد که دوباره به توافق بپیوندد-  است.

مقامات اروپایی به ان بی سی نیوز گفتند، در میان راهکارهای مبتکرانه‌ای که در بروکسل و سایر پایتخت‌های اروپایی مطرح می‌شود، می‌توان به راه‌اندازی یک جایگزین –رها از نفوذ آمریکا- برای سیستم الکترونیکی فعلی اشاره کرد که انتقال پول از جایی به‌جای دیگر را انجام دهد. و ازآنجایی‌که بانک‌های مالی باید انجام نقل و انتقالات با ایران را متوقف کنند یا با جریمه‌های آمریکا روبرو شوند، کشورهای اروپایی استفاده از بانک‌های مرکزی خود برای انتقال پول به ایران را مدنظر قرار داده‌اند، و امیدوارند که ترامپ آن‌قدرها پیش نرود که بخواهد بانک مرکزی کشورهای متحد خود را تحریم کند.

دولت ترامپ در تلاش برای خنثی کردن اقدامات اروپائیان است و تهدید کرده هر کسی که از قوانین آمریکا پیروی نکند را تحریم خواهد کرد. شرکت‌های خارجی در این میان گرفتار شده‌اند چون باید بین استهزاء دولت ترامپ یا دولت خودشان، یکی را انتخاب کنند.

طی چند هفته اخیر، دیپلمات‌های آمریکا در اروپا به شرکت‌های محلی که با ایران دادوستد دارند کمک می‌کنند که بازارها و فرصت‌های تجاری جدیدی را برای جبران خسارت شان بیابند. سرویس تجاری آمریکا –دیپلمات‌هایی که خارج از کشور برای وزارت بازرگانی کار می‌کنند- سمینارهایی را در کشورهای مختلف برگزار می‌کند و با رایزنی با گروه‌های تجاری به دنبال یافتن راه‌هایی برای کمک به شرکت‌های کوچک و متوسط جهت یافتن جایگزین برای ایران است.

بااین‌حال برخی اقتصاددانان بر این باورند که استفاده بیش‌ازاندازه از تحریم‌ها، به‌خصوص زمانی که سایر کشورها با آن مخالف هستند، باعث می‌شود که سایرین به سمت توسعه راه‌حل‌هایی بروند که در نهایت سلطه اقتصادی آمریکا را بر هم می‌زند. نگرانی‌ها این است که سایر قدرت‌های اقتصادی مانند چین خود را به‌عنوان جایگزین‌هایی جذابی معرفی کنند که شرکت‌های بین‌المللی می‌توانند بدون آنکه مورد امر و نهی قرار بگیرند در آن‌ها فعالیت کنند.

مقامات اروپایی می‌گویند ایران گفته علیرغم خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در این توافق می‌ماند، به شرطی که از مزایای اقتصادی کافی منتفع شود تا ماندنش ارزش داشته باشد. هفته گذشته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که بر توافق هسته‌ای نیز نظارت دارد اعلام کرد که ایران هنوز علیرغم خروج آمریکا به تعهدات خود در برجام پایبند است.

در چنین شرایطی اروپاییان توجه خود را بر شرکت‌های کوچک و متوسط متمرکز کرده‌اند که در ایران فعال بوده‌اند اما در آمریکا تجارتی ندارند و به همین دلیل تمایل بیشتری به پذیرش ریسک تجارت با ایران دارند. این معاملات تجاری اما باید از طریق بانک‌های اروپایی انجام شود و بانک‌های مرکزی که مدنظر اروپایی‌ها هستند ممکن است ناقض همان تحریم‌های اعمال شده بر بانک‌های تجاری باشند و مورد تنبیه ترامپ قرار بگیرند. اما تصور این کشورها این است که ترامپ با توجه به پیامدهای اقتصادی چشمگیر چنین اقدامی، بانک‌های مرکزی متحدان خود را تحریم نخواهد کرد. بااین‌حال تندروهای ایران می‌گویند اگر رئیس‌جمهوری باشد که بخواهد چنین خطری کند، آن ترامپ است.

یکی دیگر از راه‌حل‌های اروپا در کنار راه‌اندازی یک سیستم مشابه سوئیفت، استفاده از بانک سرمایه‌گذاری اروپایی برای پرداخت وام به پروژه‌های فعال اروپایی در ایران بود که به دلیل خطر تحریم‌ها مورد مخالفت اعضا قرار گرفت.

اتحادیه اروپا طی تابستان سال جاری همچنین قانونی که در دهه ۱۹۹۰ میلادی برای حمایت از تجار اروپایی در برابر ممنوعیت‌های اروپا در کوبا تصویب شده بود را فعال کرد. این قانون شرکت‌های اروپایی را از پایبندی به تحریم‌های آمریکا منع کرده و آن‌هایی که متعهد بمانند را تهدید به تنبیه می‌کند.

در این شرایط شرکت‌های اروپایی که با ایران تجارت می‌کنند باید تصمیم بگیرند: یا با متوقف کردن تجارت با ایران، قانون اتحادیه اروپا را زیر پا بگذارند، یا با ادامه آن قانون آمریکا را نقض کنند.