تحولات و حوادث شهر عدن در جنوب یمن٬ درگیریهای پنهانی میان عربستان و امارات را علنی کرد. در خلال سالهای اخیر٬ ابوظبی برعکس ریاض٬ تحرکات مستقیمی انجام داده است. اقدام اخیر امارات در همین راستا سرمایهگذاری در ترکیه باوجود اختلافات سیاسی قابلتوجه میان آنکارا و ریاض و ابوظبی بود.
اما تحرکات یکجانبه امارات تاکنون با هیچ واکنش و پاسخ روشنی از سوی عربستان مواجه نشده است. درحالیکه همه شواهد نشان میدهد که روابط میان این دوکشور در همه سطوح جهانی بهویژه در درگیریهای خاورمیانه تفکیکناپذیر است٬ عربستان این اقدامات امارات را تا این زمان نادیده گرفته است.
اما از جمله مصادیق اختلاف میان عربستان و امارات٬ به ویژه اقداماتی که ابوظبی ضد ریاض انجام میدهد عبارتند از:
۱-سرمایهگذاری امارات در ترکیه.
در ۲۰ سپتامبر جاری٬ گروه بیرق امارات اعلام کرد که قصد دارد تا در زمینه انرژی تجدیدپذیر به ارزش بیش از ۳ میلیارددلار در ترکیه سرمایهگذاری کند.
در ۲۸ ژوئن گذشته ، هیئت تنظیم و نظارت بر بانکداری ترکیه با درخواست بانک ملی امارات-دبی برای خرید بیشتر سهام بانک دنیز ترکیه موافقت کرد.این هیئت طی بیانیهای اعلام کرد که با درخواست این بانک اماراتی به منظور خرید ۸۵. ۹۹درصد از سهام بانک دنیز به قیمت ۲.۷۷ میلیارد دلار موافقت کرده است.
این اقدام کاملا در جهت مخالف تحرکات عربستان ضد ترکیه بود؛ آن هم زمانی که روابط میان این دو کشور به دلایل مختلف به ویژه پرونده ترور خاشقجی کاملا پرتنش و بحرانی شده و فعالان عربستانی و اماراتی و نیز رسانه های وابسته به آنها٬ کمپینهایی ضد گردشگری و سرمایه گذاری در ترکیه به راه انداخته بودند.
۲- اقدامات امارات در عربستان ضد یمن
روزنامه نیویورک تایمز اعلام کرد که اماراتیها به منظور کاهش اختلافنظرهایشان با عربستان٬ از علنی کردن خروج نیروها و تجهیزات خود از یمن خودداری میکردند؛ اما دیپلماتهای غربی اعلام کردند که سعودیها با این تصمیم امارات کاملا ناامید شدهاند.
در ظاهر به نظر میرسد که عربستان و امارات همپیمان هستند؛ اما در واقع رابطهای که میان آنهاست چیزی بیشتر از یک همپیمانی فرصتطلبانه نیست که اختلافات عمیق دو کشور و مخالفت برنامههای آنها در بیش از یک پرونده به ویژه یمن را به خوبی نشان میدهد.
در این شرایط٬ ریاض خود را در برابر هرگونه تحرک امارات در یمن ناتوان و درمانده میبیند؛ همانطور که هواپیماهای اماراتی اقدام به بمباران نیروهای یمنی تحت حمایت عربستان کرد و سعودیها نتوانستند کاری انجام دهند.
۳-سوءاستفاده امارات از بحران روابط میان عربستان و کانادا
در اوایل ژوئن سال ۲۰۱۸ وزارت خارجه عربستان طی بیانیهای اعلام کرد که این کشور همه معاملات تجاری و سرمایهگذاریهای میان خود و کانادا را به دلیل مداخلات سیاسی کانادا در عربستان مسدود کرده است. لازم به ذکر است که این تصمیم پس از درخواست کانادا از عربستان مبنی بر آزادی فعالان بازداشت شده اتخاذ شد.
در ۱۱ آگوست ۲۰۱۸ یک پایگاه رسانهای متخصص در انتشار رازهای دولت ابوظبی٬ افشاگری کرد که امارات از بحران ایجادشده میان عربستان و کانادا در جهت منافع خوداستفاده میکند.
درهمین راستا پس از گذشت کمتر از دوماه از قطع روابط میان عربستان و کانادا٬ روابط میان امارات و کانادا مستحکمتر شد. مارک گانو وزیر حمل و نقل کانادا در ۳۰ آگوست ۲۰۱۸ از امضای توافقنامه حمل و نقل هوایی گسترده میان دوکشور خبر داد. وی همچنین اشاره کرد که این امر به تسهیل گردشگری٬ حمل و نقل و تجارت میان امارات و کانادا کمک میکند.
۴-ازسرگیری روابط امارات با سوریه
با وجود اینکه ریاض دائما درحال جنگ با نظام بشار اسد بوده و از مخالفان دولت سوریه حمایت میکند؛ امارات با بازگشایی سفارت خود در دمشق٬ گامی در جهت مخالفت سیاسی با عربستان برداشته است. لازم به ذکر است که امارات متحده عربی در ۲۷ دسامبر گذشته پس از ۷ سال٬ سفارت خود را در دمشق باز کرد.
وزارتخارجه و همکاری بینالمللی امارات طی صدور بیانیهای اعلام کرد که این اقدام نشاندهنده اصرار دولت امارات متحده عربی بر بازگرداندن روابط میان دو کشور به مسیر طبیعی خود است؛ بهگونهای که نقش کشورهای عربی را در حمایت از استقلال و حاکمیت جمهوری عربی سوریه و بازگشت تمامیت ارضی و صلح منطقهای آن و نیز جلوگیری از مداخلات خطرناک منطقهای در امور سوریه تقویت کند.
۵-مواضع متناقض امارات با عربستان
سلطان طیار دیپلمات سابق سعودی٬ تناقضات میان مواضع عربستان و همپیمان خود یعنی امارات را در بحرانهایی که ریاض به آن دچار شده افشا کرد.
محمود علوش محقق امور منطقهای و بینالمللی نیز تاکید میکند که امارات در دوره اخیر شروع به اتخاذ موضع مخالف با سعودیها در خصوص مسئله یمن کرده و تلاش میکند تا چهره خود را به عنوان طرفی که خواهان پایان دادن به جنگ یمن است معرفی کند.
وی ادامه داد که در زمانی که امارات در ایفای نقش بزرگ و موثر خود در منطقه موفق بوده و توانسته از جایگاه عربستان در سطح منطقه و جهان اسلام استفاده کند؛ ریاض مجبور شده تا به دلیل الزامات ائتلاف متجاوز خود ضد یمن٬ مخالف روند و ملاحظات تاریخی عربستان عمل کند.
علوش معتقد است که روابط عربستان و امارات در سایه بحبوحه امنیتی و استراتژیکی عربستان که پس از موردهدف قرار گرفتن تاسیسات نفتی سعودیها از سوی یمنیها حاصل شده٬ به یک نقطه عطف بحرانی رسیده است.