جامعه ایرانی- فرجی راد گفت: مقایسه سازوکاری که در رابطه با کانال مالی مطرح‌شده بود با چند ماه گذشته پیشروی کند آن را نشان می‌دهد و شاید نسبت به قبل امیدها برای اجرایی شدن یک‌راه درست برای ایران کمتر شده است.
توافق بر سر ایجاد یک کانال ویژه مالی برای تسهیل مبادلات تجاری میان ایران و اتحادیه اروپا به‌ویژه برای فروش نفت و دور زدن تحریم‌های آمریکا در شهریورماه میان نمایندگان بریتانیا، آلمان و فرانسه با ایران امضا شد. چین و روسیه هم اعلام کرده‌اند که از ایجاد این کانال ویژه حمایت می‌کنند.
چهارشنبه گذشته فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در اظهاراتی تصریح کرد که «اتحادیه اروپا برجام را نه به دلیل منافع خود که به دلیل مسائل امنیتی حفظ خواهد کرد.»
اما باوجوداین تأکید طرح جدید اتحادیه اروپا برای ادامه تجارت با ایران که برخلاف تحریم‌های آمریکا انجام می‌شود، بسیار کند پیش می‌رود و هنوز هیچ‌یک از کشورهای اتحادیه اروپا میزبانی اجرای آن را نپذیرفته است.
جین آسلبورن، وزیر خارجه لوکزامبورگ برای پذیرش میزبانی کانال مالی اتحادیه اروپا گفته است: «کشورهای اروپایی قصد دارند این کشور را به پذیرش میزبانی کانال مال طراحی‌شده برای تبادلات بین ایران و اتحادیه اروپا وادارند، تاکنون درخواستی رسمی از سوی بروکسل انجام نگرفته و این کشور نیز با آن موافقت نکرده است.»
وزارت خارجه اتریش هم اعلام کرده است «دولت کشورش باوجود تحریم‌های آمریکا، با میزبانی نظام ویژه پرداخت که برای کمک به کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای تجارت با ایران طراحی‌شده، مخالفت کرده است.»
بلژیک هم ازجمله کشورهایی است که با میزبانی نهاد مبادلات میان ایران و اروپا موافق نیست.
عبدالرضا فرجی راد، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با جامعه ایرانی درباره عدم اعلام آمادگی کشورهای اروپایی برای میزبانی کانال مالی موردبحث گفت: قدری باید در اصل این قضیه بیشتر فکر شود. هنوز معلوم نیست که این حرکت اروپا و سازوکاری که وعده آن را داده بودند، عملی شود همچنین از میزان تمایل اروپایی‌ها برای انجام پیشنهاد خود اطلاع دقیقی وجود ندارد.
وی در ادامه اضافه کرد: پذیرش این مسئله که پایگاهی جهت سازوکار پیشنهاد اروپایی‌ها شوند برای برخی از کشورها سخت است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه ابراز کرد: اروپایی‌ها ازیک‌طرف به‌ویژه با سفر برایان هوک (رئیس گروه اقدام علیه ایران در وزارت خارجه آمریکا) به اروپا و صحبت با مقامات بعضی از کشورها و مقامات سوئیفت برای اینکه به‌هیچ‌وجه ظرفیتی را برای ایران باز نکنند، تحت‌فشار قرارگرفته‌اند که این مسئله در مصاحبه‌ها همراه با تهدید بوده است از طرف دیگر باوجودآنکه اروپایی‌ها از برجام حمایت سیاسی به عمل آوردند و با خروج آمریکا از آن دست به مخالفت زدند و امتیازی هم به‌طور موقت برای خرید نفت به ۸ کشور داده‌شده است، اما با بررسی روند کار نسبت به سال گذشته شاید به این نتیجه رسیده اند که در بنا نهادن کانال مالی تعجیل به خرج ندهند.
فرجی راد در این خصوص یادآور شد: علاوه بر مسئله فوق باید این نکته را هم مدنظر قرارداد که در درون اتحادیه اروپا دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد. اروپا شرقی با توجه به اهمیت برچام مسائل امنیتی در رابطه با روسیه درصدد ناراضی کردن آمریکا نیست، اما اروپا غربی دراین‌باره جدی‌تر به نظر می‌رسد و در این شرایط سازوکار اتحادیه اروپا از اروپای غربی هم کوشاتر است، بدین معنا بخشی که خانم موگرینی در اختیار دارد تمایل بیشتری برای شکل گرفتن این سازوکار از خود نشان می‌دهد و کمتر دست به سیاسی‌کاری می‌زند، این در حالی است که سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان دارای ملاحظاتی (موشکی و…) هستند.
وی در ادامه اضافه کرد: مسائل مورداشاره اختلافاتی است که در درون اروپا وجود دارد. مقایسه سازوکاری که مطرح‌شده بود با چند ماه گذشته پیشروی کند آن را نشان می‌دهد و شاید نسبت به قبل امیدها برای در اختیار قرار دادن یک‌راه درست به ایران کمتر شده است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل دراین‌باره که با منتفی شدن کانال مالی از سوی اروپایی‌ها سود حفظ برجام برای ایران چیست، توضیح داد: تصمیم مسئولان براین مبنا است که تا چه اندازه خود می‌توانند سازوکارهایی ایجاد کنند تا اقتصاد کشور دریکی دو سال باقی‌مانده به انتخابات آمریکا اداره شود. درصورتی‌که این کار را از طریق بورس نفت یا مبادلات پایاپای با همسایگان (عراق، ترکیه، روسیه، افغانستان، پاکستان و …) انجام دهند و خرید نفت توسط ۸ کشور تداوم داشته باشد، عجله‌ای بابت خروج از برجام نباید داشت زیرا این‌گونه بهانه‌ای دست طرف مقابل خواهند داد تا جای آمریکایی‌ها برای قرار گرفتن در یک انزوای سیاسی را بگیرند.
فرجی راد در این رابطه بیان کرد: ایران در حال حاضر برگ برنده را در اختیار دارد، مگر اینکه آمریکایی‌ها همان‌طور که شعار می‌دهند در آینده نزدیک تحریم‌های دیگری را هم تحمیل کنند که درنتیجه آن به‌عنوان نمونه هواپیما ایران اجازه پرواز نداشته باشد یا کشتیرانی به‌طور کامل تعطیل شود و حالت فلج‌کننده‌ای به وجود آید که در این شرایط ممکن است تصمیماتی گرفته شود.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: