جامعه ایرانی– عمان مدتها است که به دلیل دیپلماسی متمرکز بر صلح و تمایل به بیطرفی و میانجیگری لقب «سوئیس خاورمیانه» را از آن خود کرده است. علیرغم اینکه عمان از نظر ژئوپلیتیک با درگیری و ناآرامیهای سیاسی احاطه شده، توانسته برای دههها از این مشکلات منطقهای جدا بماند، و اغلب بهعنوان میانجی میان کشورهای درگیر عمل کرده است.
به گزارش جامعه ایرانی به نقل از اویل پرایس، مسقط همچنین سعی کرده که طی سالیان طولانی روابط حسنه خود را هم با ایران و هم با آمریکا حفظ کند. شاه عمان در دهه ۱۹۷۰ جذب ایران شد، زمانی که به کمک ایران توانست شورش ظفار را متوقف کند. درعینحال، عمان از طریق توافقنامههای تجارت آزاد، همکاریهای ضدتروریستی و اقدامات دیپلماتیک و نظامی آمریکا همچنین توانست برای دههها روابطی خوب با ایالاتمتحده داشته باشد.
حال، برای نخستین بار طی سالهای اخیر، سیاست بیطرفی عمان بهواسطه افزایش فشارها بر ایران از سوی آمریکا، امارات و عربستان به چالش کشیده شده است. از مرکز این دو راهی خط لوله گاز طبیعی پیشنهادی میان ایران و عمان میگذرد.
پس از بیش از یک دهه، چراغ سبز خط لوله گازی ایران-عمان سال گذشته روشن شد و یک کمیته مشترک در ماه جولای برای نهایی کردن این توافق تشکیل شد. این پروژه هنگفت انرژی و مهندسی حدود ۱.۲ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت و روزانه ۲۸ میلیون متر مکعب گاز طبیعی ایران را از بندر جنوبی کوه مبارک به بندر صحار در عمان منتقل خواهد کرد. کوه مبارک در نزدیکی تنگه هرمز در دریای عمان قرار گرفته و همین مسئله آن را به منطقهای مهم تبدیل کرده است. ۳۰ درصد نفت و گاز جهان روزانه از این تنگه عبور میکند.
انتظار میرود ایران طی سالهای آتی حجم گستردهای از خطوط لوله را در سراسر خاورمیانه احداث کند. عراق از نظر برنامهریزی برای احداث خطوط لوله پس از ایران قرار دارد. ترکیه نیز جایگاه سوم را به خود اختصاص داده است.
اما تمامی این برنامهریزیها در آیندهای نزدیک بهواسطه تحریمهای سنگین امریکا علیه بخش نفت ایران به چالش کشیده خواهد شد. دولت ترامپ اعلام کرده که تحریمهای بخش نفت ایران را باز خواهد گرداند. تنشها میان ایران و آمریکا از زمان تهدیدهای ترامپ به خروج از توافق هستهای ۲۰۱۵ شدت گرفت.
حال مسقط در دو راهی قرار گرفته است، عمان نیز مانند سایر کشورها نمیخواهد یکی از این دو پایگاه قدرت سیاسی و اقتصادی را انتخاب کند. اگر دولت ترامپ به گفته خود عمل کند و تحریمها علیه ایران ماه آینده عملی شود، مشکلات جدی برای پایداری خط لوله گاز ایران-عمان به وجود خواهد آمد. تنگه هرمز مدتها است که محل مناقشه ایران و آمریکا بوده است. در ماه اوت هر دو کشور بهطور همزمان مدعی شدند که کنترل کامل بر نفت و گازی که از این تنگه عبور میکند را در اختیار دارند و آمریکا تهدید کرد که اگر ایران اقدامی برای اختلال در رفتوآمد کشتیها داشته باشد، این کشور پاسخ خواهد داد.
علیرغم وجود این آبهای سیاسی و تردیدهای اقتصادی، عمان بهصورت علنی اعلام کرده که قصد دارد به این پروژه گازی ادامه دهد اما هیچ تردیدی وجود ندارد که ادامه این پروژه با موانعی بیش از گذشته پیگیری خواهد شد.