معرفی انواع بلاک چین

اگر ارز‌های دیجیتال را بشناسید و در حوزه خریدوفروش آن‌ها تجربه داشته باشید، بایستی با اصطلاح بلاک چین آشنا باشید. بیت‌کوین بر پایه فناوری Blockchain کار می‌کند که سال‌ها قبل از رمز ارز‌ها و ارز‌های دیجیتال ارائه شد. بیت‌کوین این فناوری را به جهان معرفی کرد و افراد زیادی را با ویژگی‌های کاربردی آن آشنا کرد. ارز دیجیتال تنها یکی از کاربرد‌های بی‌شمار انواع شبکه‌های این فناوری است. امکان بهره‌مندی از بلاک چین در زمینه‌های مختلف به دلیل تنوع در کارایی وجود دارد که افراد و سازمان‌ها باتوجه‌به نیاز خود می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.

بلاک چین چیست؟

سیستمی که اطلاعات و گزارش‌ها در آن ذخیره شده و میان تمام افرادی که در این شبکه عضو هستند، به اشتراک گذاشته می‌شود. درواقع، وقتی از بلاکچین صحبت می‌کنیم، منظور اطلاعات دیجیتالی یا بلاک است که در یک دیتابیس یا chain ذخیره می‌شوند. امکان ذخیره داده‌ها با اطمینان از امنیت، شفافیت و غیر‌متمرکز بودن آن‌ها وجود دارد. به همین دلیل پس از ثبت اطلاعات تغییر آن‌ها تقریبا غیر‌ممکن می‌شود؛ این مورد نشان‌دهنده امنیت بالا است.

به دلیل ویژگی شفافیت، هر‌کس می‌تواند اطلاعات را به‌راحتی مشاهده کند. غیر‌متمرکز بودن هم موجب می‌شود که هیچ واحدی مانند دولت یا شخص خاصی نتواند بر آن نظارت و کنترل داشته باشد. با گذشت زمان و استفاده از این فناوری در زمینه‌های مختلف، صاحبان کسب‌و‌کار‌های گوناگون به فکر استفاده از آن افتادند. این افراد به‌منظور توسعه و گسترش کسب‌و‌کار خود از آن بهره می‌برند. دلیل این انتخاب، پردازش با قدرت بسیار بالا‌تر و جلوگیری از کلاهبرداری‌های رایج با استفاده از سیستم رمزنگاری شده است.

با انجام هر‌گونه تراکنش یا معامله یک block به این سیستم اضافه می‌شود. برای مثال: به هنگام واریز مقداری اتریوم برای شخصی دیگر یک block جدید در اکوسیستم اتریوم به وجود می‌آید. پس از این مرحله تراکنش شما در مرحله تأیید قرار می‌گیرد که توسط ماینر‌ها انجام می‌شود. پس از درخواست افراد برای انجام معامله، صحت آن تایید و مشخصات مربوط به آن در یک بلاک ذخیره می‌شود. سپس یک کد هش که فقط مخصوص این معامله است به block اختصاص می‌یابد.

جزءهایی که هر بلوک توسط آن‌ها تشکیل می‌شود

1. اطلاعاتی مانند داده‌های تراکنش، زمان و میزان پولی که برای خرید یک کالا از یک فروشگاه اینترنتی پرداخت می‌کنید، ذخیره می‌شوند. برخی از فروشگاه‌ها از این تکنولوژی برای ثبت داده‌ها استفاده می‌کنند.
2. بلوک‌های بلاکچین مشخصات افراد درگیر تراکنش، مانند نام کاربری را هم ثبت می‌کند. البته به‌جای نام یا نام شرکت از نام کاربری استفاده می‌شود که نام کاربری در‌واقع امضای دیجیتالی است که برای ثبت‌نام شما استفاده می‌شود.

مشخصاتی که موجب می‌شود افراد از یکدیگر متمایز شوند، هم ثبت می‌شوند. برای مثال: نام افراد که می‌توان با استفاده از آن افراد را از همدیگر تشخیص داد. هر بلوک از یک کد منحصربه‌فرد به نام هش برخوردار است که از طریق آن block‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند. هش در‌واقع یک کد رمزنگاری شده است که با استفاده از الگوریتم‌های خاصی ایجاد می‌شود.

انواع بلاک چین

در طی سال‌های اخیر Blockchain از نظر ساختار، پیکر‌بندی و زمینه‌های دیگر پیشرفت کرده و تکامل‌یافته است. محتوای ذخیره‌شده در بلاک‌ها و فعالیت کاربران بر اساس نوع تجارت و پیکر‌بندی قابل‌کنترل و طبقه‌بندی است. به‌طورکلی این فناوری به چهار نوع تقسیم می‌شود که دو مورد از رایج‌ترین آن‌ها، انواع عمومی و خصوصی هستند؛ دو نوع دیگر آن کنسرسیوم و هیبرید هستند که از آن‌ها برای کاربرد‌های مختلفی استفاده می‌شود.

نوع عمومی

در نوع عمومی تمام افراد امکان دسترسی به آن را دارند. افراد می‌توانند به‌راحتی عضو شوند و هیچ محدودیتی در ثبت‌نام وجود ندارد. همچنین امکان دسترسی و بررسی اطلاعات بلاکچین عمومی توسط هر شخصی وجود دارد. کاربران می‌توانند کامپیوتر‌های خود را به شبکه آن متصل کنند؛ پس از آن هر موقع که یک block جدید ایجاد شود، کامپیوتر‌ها یک نسخه که به‌صورت خودکار به‌روز‌رسانی می‌شود را دریافت می‌کنند.

ابتدایی‌ترین و رایج‌ترین کاربرد آن، استخراج و تبادل ارز‌های دیجیتال است. بیت‌کوین، لایت‌کوین و اتریوم از نمونه‌های نوع خصوصی به شمار می‌روند. اگر کاربران قوانین را رعایت کنند می‌توانند از بیشترین میزان امنیت این شبکه برخوردار شوند. در صورت بی‌توجهی به پروتکل‌های امنیتی ریسک و خطر هر‌گونه اتفاق و دزدی افزایش خواهد یافت. این شبکه قابل‌اعتماد است؛ زیرا نیازی نیست تا افراد شخصا نود‌ها را بشناسند و نود‌ها قبلا توسط این شبکه مورد تایید قرار گرفته‌اند.

نوع خصوصی

در این نوع، تمام داده‌ها محدودیت دسترسی دارند؛ به‌عبارت‌دیگر برای دسترسی به آن‌ها باید رمز عبور یا تأییدیه داشته باشید. برای مثال: بلاکچین شرکتی، از نوع خصوصی آن است که برای دستیابی به اطلاعاتی مانند دستمزد کارمندان، نیاز به تأیید دارد. فقط افراد مجاز می‌توانند به میزان امنیت، اختیارات و مجوز‌ها دسترسی داشته باشند و بر آن‌ها نظارت کنند. دو نوع خصوصی و عمومی از نظر کاربرد مشابه هستند؛ اما خصوصی در محدوده کوچک‌تری وجود دارد.

تراکنش‌ها در این مورد با سرعت بالایی ثبت می‌شوند و محدودیتی مربوط به حجم بلاک‌ها وجود ندارد. انعطاف‌پذیری بالای آن می‌تواند موجب افزایش مقیاس‌پذیری شبکه شود. همچنین امکان دست‌کاری و تغییر داده‌ها وجود ندارد که باعث افزایش امنیت می‌شود. مقیاس‌پذیری این شبکه بسیار بالا است. برای مثال: اگر سازمانی نیازمند یک blockchain با ۲۰ نود باشد، تولید آن کار راحتی است. حتی پس از تولید امکان ایجاد نود‌های جدید در صورت نیاز وجود دارد و امری ساده است.

نوع کنسرسیوم

نوع کنسرسیوم یک بلاکچین نیمه‌متمرکز است؛ یعنی می‌تواند تحت کنترل چند سازمان یا شرکت باشد. این نوع زمانی مورد اهمیت و توجه قرار می‌گیرد که چند شرکت یا سازمان قصد همکاری و شراکت با یکدیگر را داشته باشند. در این زمان به دلیل اینکه افراد مختلفی باید به اطلاعات دسترسی داشته باشند، بهترین گزینه کنسرسیوم است. امکان ایجاد فضایی دوستانه و اشتراک‌گذاری اطلاعات با ایمنی کامل وجود دارد. در حالت کلی بیش از یک سازمان به‌عنوان نود عمل کرده و تبادل اطلاعات را انجام می‌دهد.

نوع هیبرید

ترکیب نوع خصوصی و عمومی، نوع هیبرید را به وجود می‌آورد. به دلیل اینکه دو نوع با یکدیگر ترکیب شده‌اند و نوع جدیدی را ایجاد کرده‌اند، مزایا به بیشترین مقدار افزایش و معایب به کمترین مقدار کاهش‌یافته است. ورود و عضویت برای همه افراد آزاد نیست و مسئول کنترل‌کننده باید دررابطه‌با این موضوع تصمیم بگیرد.

همچنین میزان فعالیت کاربران توسط این شخص تعیین می‌شود. به‌عبارت‌دیگر تمام تصمیمات بر عهده کنترل‌کننده است. با وجود اینکه برخی از داده‌ها فقط در اختیار برخی از کاربران قرار می‌گیرد، اما بسیاری از آن‌ها هم برای همه افراد قابل‌مشاهده است؛ این مورد نشان‌دهنده شفافیت در تمام انواع آن است.

هیبرید به‌قدری انعطاف‌پذیر است که کاربران می‌توانند به‌راحتی به یک بلاکچین خصوصی دارای چند blockchain عمومی بپیوندند. اغلب، تراکنش درون شبکه خصوصی هیبرید تأیید می‌شود و کاربران قادر به ارسال و پخش تراکنش در بخش عمومی برای گرفتن تایید هستند.

کاربرد فناوری بلاک چین در آینده

این فناوری از پتانسیل زیادی در زمینه‌های مختلف برخوردار است. قابلیت‌ها و امکانات آن به‌صورت مداوم در حال افزایش هستند. به دلیل اینکه امکان استفاده از بلاک چین در صنایع مختلف وجود دارد، می‌توان آینده‌ای کاربردی را برای آن پیش‌بینی کرد. با توسعه و گسترش این فناوری، نحوه زندگی و کار مردم جهان به‌طور اساسی تغییر خواهد کرد.

عملکرد موفق در بازار ارز‌های دیجیتال یکی از دلایل به‌کار‌گیری آن در صنایع مختلف است. انتظار می‌رود که در زمینه‌های مختلف از جمله اینترنت اشیا، تجزیه و تحلیل، بررسی و کنترل داده‌ها، قانون‌گذاری و اجرای آن، امور مالی و بازار‌های اقتصادی مختلف مورد‌استفاده قرار گیرد. از این‌رو توصیه می‌شود تا دانش خود را در این زمینه افزایش دهید.