حملات پانیک چیست و چگونه درمان می شود؟

بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) ، اختلال پانیک نوعی اختلال اضطراب است که با حملات پانیک شدید، مکرر و غیر منتظره مشخص می شود. در این مطلب درباره درمان حملات پانیک صحبت می کنیم.

ترس و اضطراب می تواند واکنش های طبیعی نسبت به موقعیت های خاص و وقایع استرس زا باشد. حملات پانیک با این ترس و اضطراب طبیعی متفاوت است زیرا غالباً بسیار شدید بوده و ممکن است به نظر برسد که از حالت عادی خارج است.

فرد مبتلا به اختلال پانیک ممکن است علائمی مانند احساس وحشت شدید، تنفس سریع و ضربان قلب سریع را تجربه کند. افراد مبتلا به اختلال پانیک ممکن است این حملات را به طورغیرمنتظره و بدون دلیل مشخصی تجربه کنند ، وقوع این حملات همچنین می تواند در نتیجه ی نوعی رویداد یا موقعیت تحریک کننده باشد.

انستیتوی ملی بهداشت روان (NIMH) گزارش می دهد که تقریباً ۲.۷٪ از جمعیت بزرگسال ایالات متحده هر ساله دچار حملات پانیک می شوند. تقریباً ۴۴.۸٪ از این افراد مواردی از اختلال را تجربه می کنند که جزو دسته ی “شدید” این نوع حملات طبقه بندی می شوند.

علائم حملات پانیک

طبق انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا ، تقریباً شش میلیون بزرگسال آمریکایی در هر سال علائم اختلال پانیک را تجربه می کنند. اگر چه این اختلال می تواند در هر مرحله از زندگی ایجاد شود، علائم اغلب در اواخر بلوغ یا اوایل بزرگسالی بروز کرده و زنان دو برابر مردان دچار این اختلال می شوند.

بسیاری از افراد مبتلا به اختلال پانیک اتک ، احساس می کنند که دچار حمله قلبی یا در آستانه مرگ هستند و برخی یا همه ی علائم زیر را تجربه می کنند:

• درد قفسه سینه
• سرگیجه
• احساس وحشت شدید که به طور ناگهانی و بدون هشدار رخ می دهد
• بی حسی دست و پا
• تپش قلب
• تنفس سریع و پی در پی
• تعریق
• لرزیدن
• ضعف

اختلال پانیک اتک می تواند منجر به بروز مشکلات جدی در عملکرد روزمره فرد شده و کنار آمدن با شرایط عادی و روزمره ای که ممکن است احساس وحشت و اضطراب را تحریک کنند ، را برای فرد دشوار میکند.

تشخیص اختلال پانیک

مطابق  DSM-5، برای تشخیص اختلال پانیک ، فرد باید حملات هراس مکرر و غالباً غیرمنتظره ای را تجربه کند. بعلاوه، در طول یک ماه (زمانی که فرد بیمار گزارش میکند که در معرض حمله پانیک است) می بایست حداقل یک یا چند حمله رخ داده باشد.

ارائه دهنده خدمات بهداشتی (روانپزشک) همچنین باید سایر علل احتمالی بروز علائم فرد را رد کند، به عبارت دیگر حمله های مذکور نباید به دلیل اختلالات یا شرایط فیزیولوژی خاصی پیش آمده باشد، این شرایط شامل:

• اثرات مستقیم فیزیولوژیکی یک ماده (مانند استفاده از دارو یا مواد مخدر) یا یک بیماری عمومی پزشکی
• یک اختلال روانی دیگر، از جمله ترس اجتماعی یا هراسهای خاص دیگر، وسواس فکری-عملی ، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یا اختلال اضطراب جدایی

رفتارهای اجتنابی و پانیک اتک

از آنجا که اختلال پانیک اتک غالباً منجر به اجتناب فرد از موقعیت ها یا اشیا خاصی می شود، می تواند به ایجاد هراس نیز منجر شود. به عنوان مثال ، فردی که مبتلا به اختلال پانیک است ممکن است برای جلوگیری از حمله یا از دست دادن کنترل خود در جمع ، از خارج شدن از خانه اجتناب کند.

علل پانیک اتک

اگرچه دلایل بروز اختلال پانیک هنوز به روشنی مشخص نشده است، اما بسیاری از کارشناسان بهداشت روان معتقدند که ترکیبی از عوامل محیطی، بیولوژیکی و روانشناختی در این اختلال نقش مهمی دارند:

• سن: اختلال پانیک به طور معمول در سنین ۱۸ تا ۳۵ سالگی ایجاد می شود
• جنسیت: طبق گفته انستیتوی ملی بهداشت روان ، زنان بیش از دو برابر مردان در معرض خطر ابتلا به اختلال پانیک قرار دارند
• ژنتیک: اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده بیولوژیکی شما اختلال پانیک داشته باشد، احتمال ابتلا به این بیماری در شما بسیار بیشترمی شود. اگرچه تا نیمی یا بیشتر از افراد مبتلا به اختلال پانیک خویشاوند نزدیک با این بیماری ندارند.
• تروما: تجربه یک واقعه آسیب زا ، مانند مورد سوء آزار فیزیکی یا جنسی قرار گرفتن، می تواند خطر ابتلا به پانیک اتک را نیز افزایش دهد.

انواع حملات پانیک

حملات پانیک دو نوع اصلی دارد: غیر منتظره و قابل پیش بینی. افراد مبتلا به اختلال پانیک به طور معمول حملات پانیک غیر منتظره ای را تجربه می کنند ، اما برخی از آنها هر دو نوع را تجربه می کنند.

حملات پانیک غیرمنتظره بدون هیچ نشانه خارجی و داخلی و به طور ناگهانی رخ می دهد. به عبارت دیگر، در زمانهایی که به ظاهر کاملا احساس آرامش می کنید به یک باره و بی هیچ دلیل خاصی بروز می کنند.

حملات پانیک قابل پیش بینی زمانی اتفاق می افتد که شخص در معرض موقعیتی قرارمی گیرد که برای او دلهره آور است. به عنوان مثال ، حمله پانیک هنگام برخاستن هواپیما.

درمان حملات پانیک

اختلال پانیک ، مانند سایر اختلالات اضطرابی ، اغلب با روان درمانی ، دارو (داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد اضطراب) یا ترکیبی از هر دو درمان می شود.

روان درمانی اختلال پانیک

روان درمانی برای اختلال پانیک اتک می تواند شامل چندین رویکرد مختلف باشد ، از جمله:

• درمان شناختی-رفتاری (CBT) می تواند به افراد مبتلا به اختلال پانیک اتک کمک کند تا روش های جدیدی از تفکر و واکنش به موقعیت های تحریک کننده اضطراب را بیاموزند. به عنوان بخشی از فرایند CBT ، درمانگران به مراجعان کمک می کنند تا الگوهای منفی یا غیرمفید فکری را شناسایی و به چالش بکشند و روشهای تفکر واقع بینانه و مفیدتری را جایگزین این افکار کنند.
• درمان مواجهه ای که شامل مواجهه تدریجی افراد مبتلا به اختلال پانیک اتک با اشیا و موقعیت هایی است که باعث ایجاد واکنش ترس در فرد می شود.
• درمان سایکودینامیک متمرکز بر هراس (PFPP) که هدف آن کشف درگیری ها و تجربیات اساسی است که ممکن است بر تشدید هراس و اضطراب فرد تأثیر بگذارد.
• یک دکتر روانشناس خوب ابتدا مشکل شما را به دقت بررسی می کند و بر اساس آن تصمیم میگیرد که از کدام روش درمانی برای اختلال شما استفاده کند. به همین دلیل در انتخاب دکتر روانشناس خود دقت کنید. چون ممکن است پس از سال ها روان درمانی یا مشاوره هنوز مشکل شما بدون حل باقی مانده باشد. در سال های اخیر مشاوره آنلاین هم جزو روش های مورد استفاده برای درمان حملات پانیک هستند.

درمان دارویی اختلال پانیک

داروها برای حملات پانیک به دو دسته تقسیم می شوند: داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب

مهارکننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRIs) متداول ترین داروهای ضد افسردگی هستند که برای پانیک اتک استفاده می شود ، از جمله:

پاکسیل (پاروکستین)

پروزاک (فلوکستین)

سلکسا (سیتالوپرام)

زولوفت (سرترالین)

بنزودیازپینها نیز از دسته داروهای ضد اضطراب هستند که به طور معمول برای این اختلال تجویز می شود و می توانند به به کاهش شدت حملات پانیک کمک کند ، از جمله:

آتیوان (لورازپام)

کلونوپین (کلونازپام)

والیوم (دیازپام)

زاناکس (آلپرازولام)

برای گرفتن کمک از دکتر روانشناس اقدام کنید

برای بسیاری از افراد، تابو و ترس تحقیر مرتبط با اختلال پانیک می تواند مانع از رفتن به دنبال  درمان شود. با این حال ، دریافت تشخیص و درمان مناسب و داشتن یک سیستم پشتیبانی خوب از دوستان و خانواده می تواند به شما کمک کند علائم خود را مدیریت کرده و بهترین احساس را داشته باشید.