یار قالیباف رفت، حامی لاریجانی آمد!/ معنای تغییرات در تیم رسانه‌ای دولت چیست؟

به گزارش جامعه ایرانی؛بعد از مدت‌ها رئیس جمهور ایران بار دیگر بین اصحاب رسانه می‌آید. چهارده سال است که از برگزاری منظم و مشخص نشست‌های خبری روسای جمهور خبری نیست. نه دولت احمدی نژاد و نه دولت روحانی که اصولگرا‌ها به طعنه، آن را دولت امنیتی‌ها می‌خوانند، ارتباط نزدیک و دائمی با رسانه‌ها نداشته‌اند. حتی چند ماه و وقتی اوضاع اقتصادی کشور بحرانی شده بود، نوبخت که در برابر پرسش‌های متعدد خبرنگاران پاسخی نداشت، استعفا کرد و دولت سخنگو نداشت. برخی کارشناسان معتقدند تزلزل دولت در اطلاع رسانی و ایجاد امنیت روانی جامعه بود که باعث شد بحران‌های اقتصادی یکی پس از دیگری به وجود آید و قیمت دلار و سکه سر به فلک بگذارد.

اما حالا که رئیس جمهور نشست خبری برگزار می‌کند، اتفاقی دیگر رخ داده است. یک روز مانده به نشست خبری رئیس جمهور، پرویز اسماعیلی که از خبرگزاری مهر به دولت رفته، از معاون اطلاع رسانی دفتر رئیس جمهور کنار گذاشته شد و علیرضا معزی که سابقه فعالیت در خبرآنلاین را داشت، جایگزین او شد.

اسماعیلی در صفحه توییترش نوشت «‏۲ هزار روز مسئولیت سنگین معاونت ارتباطات دفتر ‎رئیس‌جمهور سر آمد. سعی کردم امانت‌دار خوبی برای نظام، ‎ایران و اعتمادِ منتخبِ ملت، به یک عضو جامعه روزنامه‌نگاری باشم. ضمن تشکر از دکتر ‎روحانی، و البته دکتر واعظی و دکتر نهاوندیان، برای دوست گرامی، جناب آقای معزی آرزوی موفقیت دارم»

تغییرات در تیم رسانه‌ای دولت در حالی اتفاق افتاده که علی ربیعی توانسته بر کرسی خالی مانده سخنگوی دولت بنشیند و طبیعی بود هنگامی که در این پست جا بیفتد، مهره‌های نزدیک به خود را بچیند. با این فرض باید گفت اولین تغییر ربیعی، کنار گذاشتن پرویز اسماعیلی است که با فشار نهاوندیان به دولت وارد شده بود. با این حال علیرضا معزی نیز گزینه مورد تایید ربیعی به شمار نمی‌رود؛ چه آنکه اصلاح طلبان معتقدند نه اسماعیلی و نه معزی، هیچکدام دل در گرو اصلاح‌طلبان و جریان نزدیک به دولت ندارند؛ یکی به قالیباف نزدیک است و دیگری به جریان لاریجانی.

روزنامه آفتاب یزد درباره دیدگاه‌های اسماعیلی خاطره‌ای از حسین دهباشی سازنده فیلم مستند انتخاباتی رئیس جمهور درسال ۹۲ را نقل کرده است: «سیدعلی میرفتاح مدیر بخشِ رسانه‌های نوشتاری ستاد اطلاع‌رسانی روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری پیشنهاد کرد که اسم دومین فیلم تبلیغاتی مستندی را که برای تلویزیون می‌ساختم بگذاریم (من سرهنگ نیستم!) برگرفته از ضدحمله طوفانی روحانی در جواب قالیباف در خلال آخرین منظره تلویزیونی کاندیداها. اما هنوز کار تدوین تمام نشده بود که توصیه‌های مخالف با این ایده شروع‌ شد. از جمله تماس‌های نعمت‌زاده رئیس ستادِ انتخاباتی که خبر می‌داد، اسم و حتی پلان‌هایی از کار ما لو رفته و بدتر آنکه پرویزِ اسماعیلی در تدارک مستندی انتقام‌جویانه است با عنوانِ وهن‌آمیزِ (من خائن نیستم!) حق انتخابی در کار نبود. با بی‌میلی قبول کردم که اسمِ مُستند دوّم عوض‌شود!»

در جلسه‌ای که اخیر ادمین‌های کانال‌های تلگرامی با شورای اطلاع رسانی دولت، یکی از مدیران کانال‌های تلگرامی در حضور ربیعی، حملات تندی به علیرضا معزی کرد و گفت او از رانتی که در اختیار داشته برای حمایت از رسانه‌های نزدیک به خود استفاده کرده است. اطلاعات رویداد۲۴ نشان می‌دهد در آن جلسه معزی پاسخ داده در واکنش به این اتهامات استعفا می‌کند. گویا در آن جلسه ربیعی دفاعی از معزی [که برای اصلاح طلبان نماد مهره‌های لاریجانی در دولت هستند] نکرده بود. با این حال معزی ماندگار شد و روز گذشته پستی بالاتر گرفت. اما این به آن معنا نیست که اصلاح طلبان دولت در فکر تغییر این گزینه‌ها نباشند؛ چه آنکه خود علی ربیعی سابقه رسانه‌ای مشخصی دارد و سال‌ها در خبرگزاری ایسنا و روزنامه کار و کارگر حضور داشته است. حضور او در خبرگزاری ایسنا مصادف با تغییرات عمده‌ای بود که سال‌ها بعد تاثیر خود را نشان داد و با این سابقه، ربیعی حتما بر ارکان رسانه‌ای دولت تغییراتی که می‌خواهد را اعمال می‌کند.

احتمالا روحانی نیز به تغییرات تیم رسانه‌ای خود علاقمند باشد، گفته می‌شود روحانی از تیم اطلاع رسانی دولت انتظار دارد با شگردهای مختلف، رسانه‌های منتقد را کنترل کند و افرادی در این گروه قرار گیرند که به این راهبرد اعتقاد داشته باشند؛ چه آنکه او حتی انتقادهای تلخی از صالحی وزیر ارشاد در هیات دولت داشته که چرا رسانه‌های اصلاح طلب این چنین تند به او می‌تازند.

هرچند ربیعی تمایل بسیار به تغییرات رسانه‌ای دارد، اما در سوی دیگر ماجرا، محمد باقر نوبخت و محمود واعظی ایستاده‌اند که عمده تغییرات دولت در اختیار آنهاست. محمود واعظی تا کنون برای نزدیک‌تر کردن روحانی به روحانیون محافظه کار و دیگر نهادهای اصولگرا تمام تلاش خود را کرده و عمده انتصابات او برای حفظ همین حلقه ارتباطی بوده است. برای حفظ این حلقه هم انتصابات بزرگ (تغییر وزرا و استانداران) و هم انتصابات کوچک‌تر (شورای اطلاع رسانی و پست‌های پایین‌تر در نهاد ریاست جمهوری) تاثیرگذارند.

ارتباط شورای اطلاع رسانی دولت با رسانه‌ها، موجب شده همیشه تحولات آن نهاد توجه ویژه خبرنگاران باشد؛ چه زمانی که معزی پست گرفت و از دلایل آقازادگی در انتصاب او نوشتند [معزی فرزند آیت الله معزی است] و چه زمانی که پرویز اسماعیلی در این مسئولیت قرار گرفت و رسانه‌ها تصویر او را در کنار محمود احمدی نژاد و محمدباقر قالیباف منتشر کردند و گفتند که او در خبرگزاری مهر، سمپات قالیباف بوده است.

به گزارش رویداد۲۴ وقتی معزی به مسئولیت شورای اطلاع رسانی دفتر رئیس جمهور منصوب شد، عمده انتقادها از معزی این بود که او اساسا راهبردهای رسانه‌ای را نمی‌شناسد. این انتقاد خیلی زود خود را نشان داد و معزی برکنار شد. عجیب اینکه پس از ۵ سال برای بار دیگر معزی همان مسئولیت قبلی را پس گرفته است. سوالی که پیش می‌آید، اینکه اگر معزی کارآمد بود، چرا کنار گذاشته شد؟ اگر ناکارآمد بود، چرا برگردانده شد؟ احتمالا باید پاسخ گفت که توان علمی و شناخت راهبردهای رسانه‌ای او تغییری نکرده، اما قدرت جریان نزدیک به لاریجانی حتما تغییر کرده است!

با حضور معزی، فعلا اسماعیلی حکم مشاوره گرفته است؛ حکمی که احتمالا خودش بهتر می‌داند جز حقوق ماهانه، کارکرد دیگری برایش نخواهد داشت. البته اسماعیلی از مدت‌ها پیش به این تغییرات فکر کرده بود؛ آن زمان که به حلقه ظریف در دولت نزدیک می‌شد.

برخی رسانه‌ها گمانه زنی کردند که اسماعیلی قرار است در یکی از کشورها سفیر شود [یکی از روسیه نام برده بود، یکی از کرواسی]؛ این ادعایی دور از واقعیت بود و بعید است وزارت خارجه به چنین تصمیمی تن دهد؛ حتی اگر واعظی پشت آن باشد. اما اگر گزینه سفارت، گزینه دور از دسترسی است، فعلا رایزن فرهنگی برای شروع بد به نظر نمی‌رسد.

با دورتر شدن اسماعیلی از دولت، علیرضا معزی نیز نیروهای نزدیک خود را راحت‌تر از قبل به دولت خواهد آورد؛ همچنانکه زمانی اعضای شورای اطلاع رسانی دولت را خبرنگاران خبرآنلاین تشکیل می‌دادند!

اولین تجربه معزی برگزاری نشست خبری رئیس جمهور است. کسی تصویر معزی را نخواهد دید، اما اثربخشی او در روز‌های آینده تصویر خود را نشان خواهد داد. او با برند نزدیک‌ترین رسانه به لاریجانی، شناخته می‌شود و شاید انتصاب او، پیام آشکار جریان اعتدال برای انتخابات پیش رو به هر دو جناح اصولگرا و اصلاح طلب باشد.