چند درصد از سالمندان زیر خط فقر زندگی می‌کنند؟

سالمند آزاری به معنای رفتاری است که از فرد یا افراد مراقبت‌کننده از سالمند سرمی‌زند و باعث آسیب و کاهش کیفیت زندگی او می‌شود. براساس آمار اورژانس اجتماعی کشور این پدیده ۲ درصد از کل خشونت‌های خانگی کشور را تشکیل می‌دهد؛ موضوعی که در نبود قوانین حمایت کننده از سالمندان و فقدان برنامه‌ریزی‌های کارشناسانه برای ارتقاء کیفیت زندگی آنان می‌تواند لحظه به لحظه به آمار افراد مشمول این آزار‌ها اضافه و امنیت خاطر افراد را نسبت به داشتن زندگی طبیعی و سالم در دوران سالمندی مخدوش کند.

دکتر محسن سلمان نژاد به رویداد۲۴ می‌گوید: ارائه آمار دقیق از پدیده سالمند‌ آزاری امکان‌پذیر نیست زیرا، از نظر علمی سالمند آزاری موضوعی است که بخش زیادی از آن پنهان بوده و قابل طرح به صورت درصد نیست.

او با تقسیم کردن سالمند آزاری به دو گروه سالمند آزاری پنهان و سالمند آزاری آشکار ادامه می‌دهد: مشکل اصلی آن است که اغلب سالمندان خشونت نسبت به خود را بیان نمی‌کنند به دلیل اینکه نمی‌خواهند آبرو، خانواده و مراقبان خود را از دست بدهند.

رئیس سابق دبیرخانه شورای ملی سالمندان با بیان اینکه ۲۵ تا ۳۰ درصد سالمندان کشور زیر خط فقر مطلق زندگی می‌کنند، اظهار می‌کند: سالمند آزاری در جامعه ما پدیده‌ای بسیار جدی و شایع بوده و بیشترین درصد آن مربوط به خانواده‌هایی است که از نظر اقتصادی و اجتماعی ضعیف هستند، اما سالمند آزاری در طبقات مرفه نیز وجود دارد به عنوان مثال سالمندان متمکن از نظر مالی و اخلاقی مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند.

او با اشاره به حمایت بهزیستی و کمیته امداد از سالمندان فقیر اظهار می‌کند: این حمایت‌ها به هیچ عنوان کافی نیست، اما موضوع مهم‌تر کمبود قوانین در حوزه سالمندی است به نحوی که سهم قوانین در حوزه سالمندی از کل قوانین کشور یک درصد است این درحالی است که سالمندان ۹ درصد جامعه ما را تشکیل می‌دهند و فاجعه را ۳ دهه آینده که سالمندان ۳۰ درصد جامعه را تشکیل خواهند داد درک می‌کنیم.

سلمان‌نژاد خاطرنشان می‌کند: مستقیم‌ترین نوع سالمند آزاری وقتی است که سالمند از سوی خانواده یا مراقب مورد ضرب و جرح قرار گیرد، اما بی‌توجهی، عدم مراقبت مناسب مانند ندادن دارو به سالمند، عدم مشورت با سالمندان و سوءاستفاده مالی از آن‌ها نیز انواع دیگر سالمند آزاری هستند.

این کارشناس اجتماعی با بیان اینکه فقر و مکنت دو روی سکه سالمند آزاری هستند، توضیح می‌دهد: در موارد بسیاری فرد سالمندی که وابسته به خانواده و اطرافیان است مورد بی‌احترامی قرار می‌گیرد، همچنین در موارد بسیاری سالمندان از خانواده طرد شده و به مراکز نگهداری از سالمندان سپرده می‌شوند که به آن‌ها سالمندان مجهول می‌گویند. درخانه سالمندان جنوب تهران تعداد سالمندان مجهول زیاد است این سالمندان سرپرست ندارند درحالیکه وقتی تحقیق می‌کنیم مشاهده می‌شود که آن‌ها دارای فرزند و خانواده هستند، اما کسی سراغ آن‌ها را نمی‌گیرد این افراد معمولا از خانواده طرد شده‌اند و بسیاری از آن‌ها توسط شهرداری به بهزیستی معرفی می‌شوند.

او عنوان می‌کند: سالمندانی که تحت پوشش بهزیستی بوده و در خانه سالمندان روزگار می‌گذرانند حدود ۱۵ هزار نفر هستند که زیر یک دهم درصد از سالمندان کشور را تشکیل می‌دهند که سالمندان رها شده نیز در همین گروه جای دارند.

سلمان‌نژاد وجود سالمندان در کشور را موضوعی تاسف‌آور توصیف کرده و می‌گوید: تعداد زنان سالمند تنها ۴ برابر سالمندان مرد تنهاست و این فاجعه است، زیرا بسیاری از این زنان منابع درآمدی نداشته و بیش از مردان مستعد ابتلا به بیماری‌هایی مانند افسردگی یا بیماری‌های استخوانی هستند و اگر دولت هم به آن‌ها توجه نکند مرتکب سالمند آزاری شده است. تنهایی سالمندان نه تنها معضلی اجتماعی که معضلی بهداشتی است و سالمند زن اگر تنها باشد بیشتر در معرض سوء استفاده قرار می‌گیرد.

منبع: رویداد۲۴