گام دوم ایران در کاهش تعهدات برجامی ۱۶ تیرماه به صورت رسمی اعلام شد. در حالی که تهران در گام نخست، میزان ذخایر اورانیوم غنی شده خود را از مرز مشخص در توافق یعنی ۳۰۰ کیلوگرم عبور داده بود، در گام دوم بر غنای آن (۳.۶۷ درصد) نیز افزود.
عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان در نشست خبری عنوان کرد در گام دوم نسبت به تعهد خود در میزان درصد و غلظت غنی سازی اعلام عدم پایبندی می‌کنیم.
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز در این نشست به جزئیات عبور ایران از سطح غنی سازی ۳.۶۷ درصد اشاره داشت و عنوان کرد که میزان ذخیره سازی اورانیوم با توجه به گام اول روبه افزایش است و سرعت آن نیز بیشتر می‌شود. این اقدام ایران به سرعت به تیتر خبری رسانه های مختلف دنیا تبدیل شد و مقام های مختلف کشورها نیز به آن واکنش نشان دادند که در ادامه برخی از آنها را می خوانید :
در سریع ترین واکنش ها شبکه تلویزیونی سی ان ان در بازتاب گام جدید ایران در ارتباط با کاهش تعهدات برجامی گزارش داد: پیام مهمی که از این نشست از سوی تهران دریافت می شود، باز بودن مسیر دیپلماسی است.
سپس نماینده روسیه در آژانس بین المللی انرژی اتمی موضوع گیری کرد و اظهار داشت که مسکو اقدامات جدید برجامی ایران را درک می کند.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نیز تصمیم ایران برای اجرای گام دوم کاهش تعهدات برجامی را محکوم کرد اما در بیانیه کاخ الیزه تاکید شده که این مسئله باعث فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت خودکار تحریم‌ها نمی‌شود.
به علاوه مکرون گام دوم برجامی ایران در رسانه های فرانسه نیز بازتاب قابل توجهی داشت و این رسانه ها این اقدام را باعث افزایش تنش های هسته ای عنوان کردند.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز که همواره موضع گیری های تندی علیه ایران دارد مدعی شد که ایران با این اقدام تعهد خود ذیل قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر اینکه اورانیوم را بالاتر از یک حد تعیین شده غنی‌سازی نکند، نقض خواهد کرد.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از کاهش تعهدات برجامی ایران ابراز نگرانی کرد و آن را تضعیف کننده برجام خواند.
همچنین مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا در صفحه توئیترش نیز نوشت:اقدام جدید ایران برای توسعه برنامه هسته‌ای خود به انزوای بیشتر و تحریم‌های بیشتر علیه این رژیم منجر خواهد شد.
در همین راستا دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا هم به یک توئیت کوتاه بسنده کرد و نوشت: بهتر است که ایران مراقب باشد. ایران در حال مرتکب شدن چیزهای بدی است. وی همچنین تاکید کرد که ایران هیچ گاه یک سلاح هسته‌ای نخواهد داشت.
ابراز نگرانی جرمی هانت وزیر خارجه انگلیس و صحبت های تهدیدآمیزش از دیگر واکنش ها به گام دوم برجامی ایران بود. وی مدعی شد: ما همراه با شرکای فرانسوی و آلمانی بر این باوریم مهم‌ترین اولویت این است که ایران فاقد تسلیحات هسته‌ای باشد. از نظر ما، اینکه ایران به تسلیحات هسته‌ای دست پیدا کند، برای خاورمیانه بسیار خطرناک‌تر است.
در ادامه اتحادیه اروپا نیز در بیانیه ای عنوان کرد: از ایران می‌خواهیم تا غنی‌سازی جدید خود را تعلیق کرده و خود را با الزامات برجام منطبق کند.
این بیانیه با واکنش سخنگوی وزارت خارجه کشورمان مواجه شد.سیدعباس موسوی گفت: ایران حق دارد نسبت به بی‌عملی اروپا واکنش نشان دهد و این واکنش هم منطقی، حقوقی و براساس مواد ۲۶ و ۳۶ برجام بوده است. ما آنها را با توجه به بی عملی‌شان را در جایگاهی نمی‌دانیم که واکنش نشان دهند.
در ادامه سلسه واکنش ها موضع آلمان متفاوت بود به طوری که سخنگوی وزارت خارجه این کشور عنوان کرد که برلین منتظر گزارش آژانس برای راستی آزمایی موضوع می ماند. که در همین حال گزارش آژانس نیز منتشر شد و یک سخنگوی این سازمان عبور ایران از سطح غنی‌سازی ۳.۶۷ درصدی ایران را تایید کرد. همچنین یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با انتشار گزارشی غنی سازی فراتر از۳.۶۷ درصدی را در ایران تایید کرد و اعلام کرد که برابر اعلام اپراتور کارخانه غنی سازی سوخت، این غنا ۴.۵ درصد است.
در ادامه چین هم نسبت به اقدام ایران موضع گیری کرد و سخنگوی وزارت خارجه این کشور با ابراز تاسف از اقدام برجامی ایران عنوان داشت که این موضوع باید از طریق دیپلماتیک حل شود.
اما نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در موضع گیری متفاوتی تصریح کرد که این اورانیوم با غنای پایین هیچ ارتباطی با تسلیحات اتمی ندارد. هر یک از اعضای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌توانند اورانیوم با این میزان غنی‌سازی شده را بدون محدودیت ذخیره سازی کنند.
اما در ادامه فرافکنی ها و جنگ روانی آمریکا علیه ایران نماینده این کشور در سازمان های بین المللی دو روز قبل از اعلام رسمی گام دومی برجامی ایران خواستار نشست اضطراری شورای حکام برای برنامه هسته ای ایران شد که در نهایت مورد موافقت قرار گرفت.
از همین روی همان گونه که قابل پیش بینی بود نشست شورای حکام شکست سیاسی دیگری را برای کاخ سفید رقم زد و این جلسه بار دیگر انزوای آمریکا را در عرصه بین المللی به خوبی نشان داد. اتحادیه اروپا روز چهارشنبه در نشست اضطراری شورای حکام ضمن ابراز تاسف عمیق از خروج آمریکا از برجام، این توافق را ابزار کلیدی معماری عدم اشاعه سلاح هسته ای جهانی و دستاورد دیپلماسی چند جانبه گرایی توصیف کرد که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت به تصویب رسیده است.
سفیر و نماینده کشورمان در آژانس انرژی اتمی در اینباره عنوان کرد: این نشست، هیچگونه خروجی نیز به دنبال نداشت. در حالی که عموماً نشست های شورای حکام درخصوص بررسی گزارشات راستی‌آزمایی اجرای برجام همراه با جمع‌بندی رئیس شورای حکام از خلاصه اظهارات ارائه شده همراه می باشند، اما این نشست حتی فاقد این جمع‌بندی نیز بود.
با اعلام گام دوم ایران در برجام، مقام های کشورمان تصریح کرده اند که در صورت سیاست های منفعلانه اروپا و عدم انجام اقدامی موثر در زمینه سازو کار مالی گام های سوم و چهارم نیز مدنظر است که با توجه فرصت دوباره ۶۰ روزه ایران به اروپا، باید منتظر ماند و دید که مسیر نهایی به کدام سمت ختم خواهد شد.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفتوگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: