بار دیگر میهمان سفرهای با رنگ و بوی خدایی شدهایم و پنجرههای آسمان به روی روزهداران گشوده شده است؛ بهار قرآن دلها را بانشاط کرده و شوق بندگی سراسر وجود عاشقان درگاه الهی را فراگرفته است.
مردم شهر در تکاپوی بهره گرفتن از ماه میهمانی خدا، غبار گناه را از دلهای خود میزدایند و با قلبهای روشن و دستهای مناجات رو بهسوی درگاه الهی دارند.
رمضان امسال لرستانیها کمی متفاوتتر شده است؛ هنوز نیروهای جهادی و مردمی در مناطق سیلزده حضور دارند و همراه مردم سحر را با عطر دعا و مناجات برکت میدهند و با خدمت به مردم روز خود را به افطار گره میزنند.
سفرههای افطار سیلزدگان شاید پر بار از غذاهای رنگارنگ هر سال نباشد اما زیباتر از همیشه سرشار از عشق خالصانه مردم به این ماه پربرکت و میهمانی الهی شده است.
بسیاری از مردم، هموطنان سیلزده خود را فراموش نکردهاند و امسال سفره افطار و سحر خود را کوچکتر کردهاند تا سفره مردم سیلزده رونق بگیرد و ماه رمضان رنگ و بوی نوعدوستی را به خود بگیرد. برخی گروهها نیز در تکاپوی برپا کردن سفرههای افطاری در مناطق سیلزده هستند و برخی دیگر با جمعآوری کمکهای مردمی بستههای غذایی را به دست افراد میرسانند.
درعینحال گروههایی دیگر در اراضی کشاورزی و باغات خسارتدیده مردم سیلزده حضور یافتهاند تا کسبوکار آنها را دوباره رونق دهند و در جهادی پربرکت سهیم باشند.
جاری شدن سنت «کاسمسا» در لرستان
اما ماه رمضان در گوشه گوشه لرستان مملو از آدابورسومی است که البته امروزه تنها در برخی از روستاهای استان برگزار میشوند و تنها یادگاری است شیرین بهجامانده از روزهایی که گویا فاصله زمینیان باخدا تنها چند قدم بوده است.
یکی از آداب کهن لرستان که هنوز نیز در برخی نقاط استان اجرا میشود سنت «کاسمسا» است، مطابق این سنت هر خانوادهای مقداری از غذای افطار خود را برای همسایگان میبرد و همسایه نیز مقداری از غذای افطار خود را در ظرف غذایی که با آن برایش غذا آوردهاند میریزد و پس میفرستد.
اجرای این رسم ضمن تقویت روابط بین همسایگان و فامیل باعث خبر گرفتن از احوال و وضعیت معیشتی خانوادهها از یکدیگر میشود و بهخصوص باعث شناسایی خانوادههای کمبضاعت خواهد شد.
خودنمایی شیرینیهای محلی در سفرههای افطار و سحر
در لرستان بازار شیرینیهای محلی در ماه مبارک رمضان بسیار داغ است، در اغلب شهرها و روستاهای لرستان شیرینیهای متعددی بر سر سفره افطاری قرار میگیرد.
برخی از بانوان روستاهای استان بهرسم دیرین خود سفره افطار خانواده را با شیرینیهای محلی و بومی آذین میبندند.
این شیرینیها با توجه به فصلی که رمضان در آن قرار میگیرد و نوع مهیاکردن آن متنوع هستند، اگر ماه مبارک رمضان در فصل بهار و تابستان باشد معمولاً با شیرینیها و نانهای محلی مانند «چزنک (معادل لکی: چُرَک و رین)»، «برساق» و «ساکی پز» سفرههای افطار آراسته میشوند و اگر این ماه مبارک در فصل زمستان باشد نانشیرینی «گرده» روی سفره افطار قرار میگیرد.
«چزنک» و «ساکی پز» را روی ساج (تابه) درست میکنند و به همین دلیل در فصل تابستان و بهار پخته میشود چون در این فصل زنان لر در فضای آزاد اقدام به درست کردن غذا و نان میکنند.
سفره افطار ماه رمضان مردم لرستان از غذاهای محلی سبک نیز خالی نیست، سوپ «کشکینه» ازجمله غذاهای مقوی است که در فصول مختلف بهویژه زمستان مورداستفاده قرار میگیرد.
«کشکینه» خشک را زنان روستا از ماهها قبل در فصلهای بهار و تابستان با گندم نیمه آرد شده و دوغ درست میکنند و به شکل دایره درمیآورند و سپس آن را جلوی آفتاب میگذارند تا خشک شود و برای فصل زمستان به همراه ادویهجات، پیاز و روغن در آب جوش حل کرده و بهعنوان یک سوپ سبک و مقوی استفاده میکنند.
پیچیدن آوای مؤذن در سحرگاهان
مردم روستاهای اطراف سلسله و دلفان درگذشته برای دیدن ماه مجمع محلی تشکیل میدادند، مجمع محلی رؤیت هلال ماه مجمعی بود متشکل از بزرگان و علمای محلی که برای رؤیت هلال ماه به اطراف روستا میرفتند و در جایی که آسمان صاف بود سعی در رؤیت هلال ماه داشتند.
روستاهای لرستان عموماً مؤذن مخصوص داشتهاند، مؤذن هر روستا با توجه به تجربه دیرینه خود در سحرها و غروبهای رمضان با صدای رسا بانگ اذان را از بالای پشتبام روستا به همه مناطق روستا میرسانده است.
در بعضی دیگر از روستاها مؤذن از روی خواندن خروس زمان اذان را تخمین میزده است که این نوع خواندن خروس به «خروس اول» مشهور بوده است.
از دیگر راههای بیدار کردن مردم در سحرهای ماه رمضان رفتن مؤذن یا یکی از اهالی روستا به درب خانه مردم و زدن در خانهها برای بیدار کردن مردم است که خانوادهها نیز به نشانه تشکر از فردی آنها را بیدار کرده است از غذای سحر خود مقداری به او میدادند.
از برساق تا زولبیا
لرستانیها سحر را با غذاهای ساده به اذان صبح میرسانند و در طول روز غیرت دینی و فرهنگ ایلی، اجازه روزهخواری را از کسانی میگیرد که به هر دلیلی از عهده روزه گرفتن برنمیآیند.
مغازههای حلیمپزی در لرستان با شروع رمضان دایر میشوند تا هم غذای سحری و هم افطاری روزهداران را تهیه کنند. اگر ماه روزه را در خیابانهای شهرهای لرستان قدم بزنی با حلیمپزهایی روبهرو میشوی که در طول شبانهروز چوب مخصوص حلیمپزی را در دیگ بزرگ خود میچرخانند تا افطاری و سحری روزهداران را آماده کنند.
معمولاً در لرستان افطاریها با آب داغ و بامیه و زولبیا آغاز میشود اما بر برخی سفرهها هنوز دانههای درشت و خوشمزه «برساق» خودنمایی میکند.
برساق از شیرینیهای ویژه تاریخ لرستان است که از آرد، شیر، شکر و برخی افزودنیها از گیاهان بومی و طبیعی درست میشود و سهم بزرگی از سفره افطاری مردم این دیار دارد.
لرستانیها معمولاً نماز پنجگانه خود را در مسجد و شانهبهشانه جماعت میخوانند و کوچههای بامدادی این استان پراست از دستههای مردمی که لب از خوردن و آشامیدن بسته و قدمها را شتاب داده تا پیش از صدای اذان خود را به صفهای جماعت مساجد برسانند.
بازار شهرهای این استان هنگام غروب، جلوهای دیدنی به خود میگیرد. بهگونهای که خیابانهای اصلی نمایشگاهی برای عرضه مواد مصرفی افطاری است.
از خرما و شیرینی گرفته تا میوههای مختلف، فروشندهها منتظرند تا مردم از مساجد بیرون آمده تا با دستههای خریدار مواجه شوند.
اجرای طرح «عملیات مشترک رمضان ۱۴۴۰»
حجتالاسلام سعید مهدوی امین در سخنانی با اشاره به اجرای طرح «عملیات مشترک رمضان ۱۴۴۰» در لرستان، اظهار داشت: این طرح با همکاری بین دستگاههای دینی و فرهنگی و همچنین گروههای جهادی و تشکلهای مردمی اجرا میشود.
وی با بیان اینکه استارت این طرح در شهرستان بروجرد با برگزاری کارگاه آموزشی صورت گرفته است، افزود: محتوای این کارگاه آموزشی بیانیه گام دوم انقلاب است.
مدیرکل تبلیغات اسلامی لرستان با تأکید بر اینکه یکی از فرازهای هفتگانه بیانیه گام دوم انقلاب بحث معنویت و اخلاق است، عنوان کرد: ماه رمضان نیز ماه معنویت و اخلاق است و امیدواریم با اجرای این طرح بتوانیم در این زمینه گامی برداریم.
حجتالاسلام مهدوی امین با تأکید بر اینکه بحث معنویت و اخلاق منطبق بر قرآن است و رمضان نیز ماه قرآن است، ادامه داد: امیدواریم با توجه به مباحث اخلاقی و معنویت گامی در راستای پیشبرد اهداف انقلاب برداریم.
افزایش ظرفیت مبلغان اعزامی به مناطق سیل زده
وی با اشاره به اجرای طرح «عملیات مشترک رمضان ۱۴۴۰» در لرستان، تصریح کرد: در قالب این طرح، کارگاه آموزشی برای همه گروهها، روحانیون مستقر، روحانیون طرح هجرت، ائمه جماعات مساجد، ادارات، اقشار تأثیرگذار و اساتید گفتمان برگزار میشود.
مدیرکل تبلیغات اسلامی لرستان گفت: با توجه به وقوع سیلاب امسال، تقاضا کردیم که تعداد مبلغین دو برابر ظرفیت سال گذشته باشد، لذا هزار و ۷۵ نفر مبلغ از خارج استان درخواست کردهایم، همچنین یک ظرفیت حدود ۶۰۰ نفری نیز در استان داریم.
حجتالاسلام مهدوی امین خاطرنشان کرد: برنامههای ویژهای با حضور مبلغان در مناطق سیلزده لرستان، طی ایام ماه مبارک رمضان اجرا میشود.
جلسات تفسیر قرآن پای ثابت برنامههای رمضانی مردم خرم آباد
اما در مرکز لرستان سالهاست که جلسات تفسیر قرآن آیتالله میرعمادی نماینده ولیفقیه در لرستان پا گرفته و محفلی برای حضور همه اقشار مردم است؛ تا مردم از فرصت ماه مبارک رمضان که بهار قرآن است نهایت استفاده را در راستای آشنایی با مفاهیم الهی قرآن کریم ببرند.
جلسات تفسیر قرآن آیتالله سید احمد میرعمادی امسال و برای دوازدهمین سال پیاپی با محوریت سوره احزاب در مسجد بعثت خرمآباد و با حضور پرشور نوجوانان و جوانان برگزار میشود.
نماینده ولیفقیه در لرستان و امامجمعه خرمآباد ضمن تبریک حلول ماه مبارک رمضان اظهار داشت: خداوند متعال فرمود «ما قرآن را در ماه رمضان برای شما نازل کردیم»؛ این ماه، ماه روزه و قرآن است. بهترین فرصت برای خودسازی است.
آیتالله میرعمادی بابیان اینکه این ماه آنقدر لیاقت و شایستگی دارد که کتاب آسمانی قرآن در آن جایداده شده، قرآنی که کتاب نور است؛ تصریح کرد: قرآن کتاب هدایت است، قرآن کتابی ارزشمند است که آیات آن راهگشای بشر در زندگی دنیوی و اخروی است.
در ماه مبارک رمضان به فکر سیل زدگان باشیم
وی با تأکید بر اینکه قرآن تعیینکننده سعادت انسانها در دنیا و آخرت است، افزود: کتاب قرآن به پیامبر نازلشده برای اینکه سبک زندگی انسانها را مشخص کند و ازاینرو در ماه رمضان برترین عبادت تلاوت قرآن است.
نماینده ولیفقیه در لرستان و امامجمعه خرمآباد با تأکید بر اینکه ماه رمضان بهترین فرصت برای فهم و عمل به قرآن است، گفت: مقدمه فهم و عمل به قرآن تلاوت قرآن است و ماه رمضان بهار قرآن است.
افطارهای ساده به دور از تجمل برگزار کنیم و بخشی از افطار را برای سیل زدگان قرار دهیم
آیتالله میرعمادی در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر اینکه در این ماه مبارک به فکر محرومین و نیازمندان باشیم مخصوصاً امسال که در استان هم استانیهای عزیز ما سیلزده هستند و در چادرها زندگی میکنند و در هوای گرم پلدختر و معمولان میخواهند روزهدار باشند آنهم با شرایط سختی که دارند، افزود: افطارهای ساده بهدوراز تجمل برگزار کنیم. بخشی از افطار را برای سیلزدگان قرار دهیم و قطعاً رضای خدای متعال در این است.
بههرروی ماه خدایی دیگری از راه رسید و مردم مشتاق لرستان عاشقانه آغوش روح گشودهاند تا یک ماه دیگر از سال را مهمان سفره روحانی خدا باشند.