وزیر خارجه انگلیس در تهران به دنبال چیست؟

جامعه ایرانی- نصرت‌الله تاجیک گفت: برای تداوم یک بازی برد-برد با انگلیس که متأسفانه روابط دوجانبه این دو کشور دارای ثبات نبوده، طرف ایرانی نیز درزمینهٔ تقویت نگاه انسان دوستانه به  مسئله خانم زاغری در قوه قضائیه کشور تلاش کند تا از ظرفیت‌های حقوق کنسولی استفاده شود.

در شرایطی که تحریم‌های آمریکا علیه ایران با خروج ریاست جمهوری این کشور از توافق هسته‌ای (برجام) نزدیک به دو هفته آغازشده است، امروز جرمی هانت، وزیر امور خارجه انگلیس در رأس یک هیئت سیاسی به تهران می‌آید تا با وزیر امور خارجه کشورمان و دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و گفت‌وگو داشته باشد.

این سفر در حالی صورت می‌گیرد که اتحادیه اروپا از سازوکاری صحبت به میان آورده بود که بر اساس آن مبادلات مالی ایران با کشورهای اروپایی با یورو صورت گیرد تا دلار از چرخه مبادلات خارج شود، اما هیچ‌یک از کشورهای اروپایی هنوز حاضر به پذیرش میزبانی این سازوکار نشده‌اند و در کنار این مسئله به‌زودی بریتانیا از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد.

بنابراین وزیر خارجه انگلیس در این سفر حامل پیامی خواهد بود که نه‌تنها به آینده برجام ارتباط پیدا می‌کند، بلکه در روابط بین دو کشور تأثیر می‌گذارد.

نصرت‌الله تاجیک، سفیر پیشین ایران در اردن و کارشناس مسائل بین‌الملل درباره پیام وزیر امور خارجه انگلیس برای مقامات ایرانی در گفت‌وگو با جامعه ایرانی گفت: آن‌گونه که اعلام‌شده وزیر خارجه انگلیس پس از سفر به عربستان و امارات به ایران می‌آید، بنابراین به نظر می‌رسد در صورت وقوع سفر چهارچوب آن بیشتر مربوط به مسائل یمن خواهد بود.

وی در ادامه اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران علاقه‌مند است که مسائل یمن را با یک نگرش انسان دوستانه هر چه زودتر سروسامان دهد و آلام و رنجی که مردم این کشور متحمل شدند را از بین ببرد، بر همین اساس مدتی پیش در تعاملات سیاسی خود با جامعه بین‌المللی اقداماتی را با دولت انگلیس به دلیل نقش او در خاورمیانه و حرکت‌های سیاستمداران این کشور انجام داد که سعودی‌ها به آن تمکین نکردند.

این دیپلمات سابق کشورمان در این خصوص اظهار داشت: ائتلاف عربستان ممکن است با بمباران پیروزی نسبی به دست آورد ولی از این مسئله دستاورد سیاسی به همراه نخواهد داشت و ایران تأکید دارد که قضیه یمن را بدون جنگ و خونریزی و از طریق سیاسی حل کند. زیرا بحران یمن راه‌حل نظامی ندارد. ولی سعودی‌ها از انگلیس خواسته بودند تا چند مدتی به آن‌ها فرصت داده شود تا بتوانند با گرفتن نقاط استراتژیک یمن ازجمله بندر حدیده با دست بالا با انصار الله به مذاکره بنشینند تا امتیازات بیشتری از آن‌ها بگیرند! ولی اولتیماتوم اخیر انگلیس و آمریکا به سعودی به دلیل بالا رفتن حجم خسارات انسانی که پای این دو کشور که تأمین‌کننده تسلیحات عربستان هستند فشار را بر سعودی‌ها افزایش داده است. البته فشار اصلی از سوی افکار عمومی دنیا بر عربستان و همچنین حامیانش است که اقدام به بمباران مناطق مسکونی و کشتار غیرنظامیان کرده است!

تاجیک دراین‌باره ابراز کرد: غیر از یمن مباحث دیگری هم بین دو وزیر خارجه مطرح خواهد شد. امید است که با یک واقع‌بینی هر دو کشور دغدغه‌های یکدیگر را درک کنند. به‌طور مثال طرف ایرانی به دنبال مطالبات مالی خود از انگلیس و همچنین نحوه همکاری انگلیس در مقابل یکه‌تازی ترامپ و اقدامات ضد بشردوستانه او خواهد بود. اقداماتی در ارتباط با تحریم‌های ایران که غذا و دارو حتی درصورتی‌که نام آن‌ها در لیست تحریم‌ها هم نباشد را نیزدربرمی‌گیرد. در این زمینه نحوه حضور بیشتر انگلیس در سازوکار (SPV  (Special Program Vehicle است. طرف انگلیسی نیز مسئله خانم زاغری را مطرح و خواهان آزادی وی خواهد شد. به نظر من بد نیست درصورتی‌که انگلیس به دغدغه‌های ایران توجه نماید، برای تداوم یک بازی برد-برد با انگلیس که متأسفانه روابط دوجانبه این دو کشور دارای ثبات نبوده، طرف ایرانی نیز درزمینهٔ تقویت نگاه انسان دوستانه به این مسئله در قوه قضائیه کشور تلاش کند تا از ظرفیت‌های حقوق کنسولی استفاده شود.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه افزود: انگلیس و به‌خصوص ترزا می علیرغم مشکلاتی که به دنبال دارد به دلیل مسائل برگزیت و اتفاقاتی که در حزب محافظه‌کار روی‌داده است، شاید آن قدرت ایفاگری نقش اساسی و راهبردی را نتواند داشته باشد، ولی انگلیسی‌ها به لحاظ سوابق استعماری و حضوری در کشورهای خاورمیانه دارای نقشی هستند که ما می‌توانیم دغدغه‌های خود را با آن‌ها در میان گذاشته و حل کنیم، بنابراین بهتر آن است تا آنچه را که می‌توان در این مقطع دریک معادله برد- برد حل کرد به آینده موکول نکنیم.

وی درباره اثر سفر وزیر خارجه انگلیس به ایران بر سازوکار اتحادیه اروپا بر کاهش تأثیر تحریم‌های آمریکا علیه ایران تصریح کرد: تابه‌حال هیچ‌یک از سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس میزبانی سازوکار طراحی‌شده را نپذیرفتند، ولی همان‌طور که اشاره شد درصورتی‌که دو طرف انگلیسی و ایرانی به نیازهای یکدیگر توجه کنند، انگلیس ظرفیت تأثیرگذاری را دارد زیرا یکی از محورهای بازارهای مالی جهان محسوب می‌شود و دارای توانایی ایفا نقش بیشتری در کانال مالی موردبحث است.

سفیر پیشین ایران در اردن دراین‌باره که کشور انگلیس می‌تواند بر ترغیب دیگر کشورهای اروپایی نقش داشته باشد، توضیح داد: شاید به دلیل مشکلاتی که دولت این کشور دارد، نتوان آن کشور قدرتمند را ترسیم کرد و انتظار داشت مسائل موردنظر دو طرف حل شود. چه‌بسا طراحی سفر در یک موقعیت دیگر و مخصوصاً” زمانی که مشکلات داخلی‌اش حل‌شده باشد تا رمقی برای نقش‌آفرینی داشته باشد، انتظار همراهی انگلیس با خواسته‌های ما بیشتر بود و یا هرگونه تعامل مثبت ما درزمینهٔ خواست‌های طرف انگلیسی را می‌شد با اقدامات مثبت و بهتری از سوی انگلیس‌ها انتظار داشت، اما کلاً” انگلیس درصورتی‌که قدرت تأمین نیازهای ما را به‌صورت محوری نداشته باشد توان لابی‌گری را خواهد داشت و این نیاز به اراده بیشتری از سوی انگلیس است.