راهکار از بین بردن مدرک‌گرایی اصلاح آموزش عالی است

جامعه ایرانی– کاظمی پور جامعه‌شناس گفت: درست شدن آموزش عالی منوط به این است که بر اساس توانمندی افراد را استخدام کنیم و و شایسته سالاری داشته باشیم و عمده آفتی که در جامعه وجود دارد بخش دولتی است.

امروز مدرک گرایی به عنوان یک آفت به جان جامعه افتاده است و حتی بعضا در بسیاری از مواقع به دلیل بالا بردن سطح انتظارات فرد باعث افزایش آمار بیکاری می‌شود چرا که فرد حاضر نیست به هر شغلی تن دهد.

ازطرف دیگر یکی از دلایلی که مافیای کنکور اجازه نمی‌دهد که کنکور حذف شود و آزمون‌های سراسری هماهنگ برگزار شود و یا بعضا کتب کمک آموزشی مختص کنکور را منتشر می‌کند؛ این است که جامعه همچنان تشنه مدرک‌گرایی است.

با مدرک‌گرایی عملا فارغ‌التحصیل بی سوادی وارد بازار کار می‌شود که خیلی سریع نیز از آن بازار کنار گذاشته می‌شوند. اینکه تب مدرک‌گرایی کماکان در کشور وجود دارد موضوعی است که نیاز به شناخت و مطالعات گسترده و کارشناسی در کشور دارد و باید جلوی حرکت جامعه به سمت مدرک‌گرایی گرفته شود تا بیش از این کشور متحمل هزینه‌های اضافی برای تولید نیروی کار ناکارآمد نشود.

دکتر شهلا کاظمی‎پور جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با جامعه ایرانی تقاضای افراد را عامل سوءاستفاده مراکز و کلاس‌های کنکور دانست و گفت: کلاس‌های کنکور و علاقه افراد به ادامه تحصیل است که نمی‌گذارد، کنکور برداشته شود و فلسفه وجودی کنکور به خاطر تقاضای ورود به رشته‌های برتر دانشگاهی است.

وقتی تقاضا برای رشته‌ای زیاد شود چاره‌ای جز برگزاری کنکور نیست

این استاد دانشگاه ادامه داد: هر دانش‌آموزی که می‌خواهد وارد دانشگاه شود به او گفته می‌شود کنکور نیست. در رشته‌های برتر رقابتی پذیر مانند پزشکی و یا الکترونیک و… ناگزیر به برگزاری کنکور هستیم یعنی حتی آن دانش آموز ضعیفی که در دبیرستان‌ها مشغول به تحصیل است (البته کسی خود را ضعیف نمی‌داند ) می‌گوید در وهله اول می‌خواهم وارد پزشکی و یا زیرمجموعه‌های آن شوم؛ در نتیجه تقاضای داوطلبان برای ورود به این رشته‌ها آنقدر زیاد می‌شود که چاره‌ای جز برگزاری کنکور نیست.

وی تاکید کرد: حال برای ورود به رشته‌های برتر یا از طریق معدل باید گزینش انجام شود یا از طریق برگزار کردن کنکور سراسری تا برجسته‌ها انتخاب شوند و به تحصیل در این رشته‌ها مشغول شوند ولی در رشته‌های دیگر که کنکور نیست و مسلما داوطلب خود را دارد و آن‌ها می‌توانند به راحتی در آن رشته‌های دیگر تحصیل کنند.

این جامعه شناس گفت: بنابراین این کلاس‌های کنکور به خاطر همین رشته‌های محدودی است که وجود دارد در اکثر کشورهای دیگر وضع نیز به همین منوال است البته ممکن است در آن کشورها کنکور وجود نداشته باشد و بیشتر از طریق پذیرش گزینش ها انجام شود و سابقه یا رزومه‌های تحصیلی و علاقه‌مندی در نظر می‌گیرند و مصاحبه‌های متعدد انجام می‌دهند تا فرد در رشته‌های برتر انتخاب می‌شود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در کشورهای دیگر نیز اگر رشته‌های معمولی باشد، دواطلبان خیلی ساده می‌توانند، ثبت نام کنند که امروز جامعه ما نیز به سمت این نگاه در حال حرکت است و رشته‌های بسیار زیادی وجود دارد که متقاضی به راحتی می‌تواند در آن ثبت نام کند و خیلی از دانشگاه‌های غیرانتفاعی و علمی کاربردی هستند که بدون کنکور ثبت نام می‌کنند و داوطلبی که علاقه‌مند به ادامه تحصیل می تواند رشته‌ مورد نظر را انتخاب کند.

ادامه تحصیل و آموزش‌عالی رابطه تنگاتنگی با شاخص‌های توسعه دارند

کاظمی پور گفت: ادامه تحصیل و آموزش‌عالی رابطه تنگاتنگی با شاخص‌های توسعه دارند. هر کشوری که توسعه یافته است سهم تحصیلکرده‌های آموزش عالی آن کشور نیز بالا است. مشکلی که در کشور وجود دارد این است که فرد وقتی مدرک لیسانس را گرفت سطح توقع و انتظار خود را بالا می‌برد.

وی ضمن انتقاد از نام گذاری آموزش داشگاهی به آموزش عالی، گفت:چرا اسم این مجموعه را آموزش عالی گذاشتیم خب مسلما شخص می‌گوید خب من تحصیلات عالیه دارم بنابراین پس نباید فروشنده مغازه شود یا فلان کار یدی را انتخاب کند. مشکلی که وجود دارد این است که در کشورهای دیگر ممکن است یک تحصیلکرده نقاش ساختمان و یا فروشنده شود.

امیدواریم روزی فرا رسد که آحاد جامعه مدارک لیسانس به بالا داشته باشند

کاظمی پور مطرح کرد:امیدواریم روزی فرا رسد که آحاد جامعه مدارک لیسانس به بالا داشته باشند بالاخره همان طور که در گذشته همه تلاش می‌کردند آدم‌های بی سواد با سواد شوند و متاسفانه هنوز بی سوادی در جامعه وجود دارد که به عنوان یک نقطه ضعف محسوب می‌شود ولی در کشورهای توسعه یافته آن را از بین بردند و ملاکشان را فقط با سوادی در نظر نگرفتند و با سرعت به سمت جلو در حرکت هستند.امروز یونسکو نیز ملاک با سوادی خود را تغییر داده است و فردی که بتواند تغییر ایجاد کند را به عنوان با سواد محسوب کرده است.تغییر ایجاد کردن مستلزم داشتن اشراف بر زمینه‌های علمی و آگاهی‌ داشتن نسبت به جهان اطراف است که تنها با تحصیلات بالاتر اتفاق خواهد افتاد.

این جامعه شناس افزود: مدرک‌گرایی که امروز در جامعه وجود دارد یعنی درس نخواندن و اخذ مدرک. هیچ‌کسی منکر این نیست که شخصی که وارد دانشگاه می‌شود باید مدرک بگیرد ولی امروز از تحصیل در دانشگاه فقط خودنمایی آن را کسب کردیم و بدون سواد می‌خواهیم فقط خودنمایی کنیم که بیکاری تحصیل کرده‌های دانشگاهی نیز به همین خاطر است.

نظام آموزشی کشور مبتنی بر محفوظات فرد است

کاظمی پور گفت: نظام آموزشی کشور که همان آموزش و پرورش و آموزش عالی است مبتنی بر محفوظات است که فشار زیادی بر روی جوانان می‌آورد چرا که امتحاناتی که در کشور گرفته می‌شود مبتنی بر محفوظات فرد است که متاسفانه شاهد این موضوع هستیم که افراد بدون علمی تحویل جامعه داده می‌شوند.

این جامعه شناس مطرح کرد: اگر می‌خواهیم آموزش و پرورش خوبی داشته باشیم باید آموزش عالی اصلاح شود چرا؟ به خاطر اینکه فارغ التحصیلان آموزش عالی در آموزش و پروش تدریس می‌کنند و اگر تحصیل‌کرده آموزش عالی توانمند داشته باشیم بالطبع آموزش و پروش توانمند هم خواهیم داشت ولی متاسفانه آموزش عالی کشور بیشتر مبتنی بر محفوظات است و آنچه که باید دانشجو را توانمند سازد مغفول مانده است.

راهکار از بین بردن مدرک‌گرایی اصلاح آموزش عالی کشور  است

این استاد دانشگاه اضافه کرد: اساس ورود به دانشگاه کنکور است و کنکور هم مبتنی بر محفوظات است بارها و بارها اشاره کردیم که باید کنکور سوالات تشریحی داشته باشد ولی مسئولین سنجش در جواب می‌گویند: نمی‌توانیم این همه برگه سوال تشریحی را تصحیح نماییم. راهکار از بین بردن مدرک‌گرایی این است که آموزش عالی کشور اصلاح شود.

وی مطرح کرد: درست شدن آموزش عالی منوط به این است که بر اساس توانمندی افراد را استخدام کنیم و و شایسته سالاری داشته باشیم و عمده آفتی که در جامعه وجود دارد بخش دولتی است. استخدام بخش‌های دولتی بر اساس شایسته سالاری نیست ولی بخش خصوصی این طور نیست چرا که ملاک بازدهی بالای افراد است.

کاظمی پور جامعه‌شناس در پایان گفت: اساسا خصوصی سازی راه حل اصلی است که می‌تواند تمامی مشکلات کشور را برطرف کند چرا که بخش خصوصی فرد توانمند را استخدام می‌کند و همین موضوع باعث میشود که دانشجویان رغبت بیشتری برای کسب علم داشته باشند در نتیجه علم گرایی جای خود را به مدرک گرایی خواهد داد.