جامعه ایرانی– دولت ترامپ امیدوار است تحریمهای گستردهای که علیه صنایع نفت، کشتیرانی و بانکداری ایران وضع شده، اقتصاد این کشور را فلج و جمهوری اسلامی را وادار به مذاکره برای یک توافق هستهای جدید کند.
به گزارش جامعه ایرانی به نقل از رادیوی سراسری «ان پی آر» آمریکا، اما تحلیل گران تأکید میکنند باوجودآنکه چنین تنبیههای اقتصادی میتواند متقاعدکننده باشد، راههایی هم برای دور زدن آنها وجود دارد.
دان واگر، کارشناس تحریمهای جهانی در شرکت مشاوره لکسی نکسی دراینباره گفت: «همواره فعالیتهای آشکار و پنهانی برای کار روی تحریمها، دور زدن یا سر باز زدن از آنها وجود دارد. این مسئلهای است که مدت بسیار طولانی صورت گرفته است.»
ایران طی سالیان تحریمهای جهانی را تحمل کرد، تا سال ۲۰۱۶ که آمریکا و سایر قدرتهای جهانی در ازای عمال برخی محدودیتهای بر برنامه هستهای تهران، بخشی از تحریمهای اقتصادی علیه این کشور لغو شد. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در ماه می بهصورت یکجانبه از این توافق چندجانبه خارج شد و تحریمهای آمریکا علیه ایران را بازگرداند.
واگر میگوید بسیاری از تکنیکهای دور زدن تحریمها برای پولشویی هم مورد استفاده قرار میگیرد، از جمله استفاده از شرکتهای کاغذی (شرکتهایی که تنها روی کاغذ وجود دارند)، شرکتهای حملونقل و باربری یا سایر واسطهها برای پنهان کردن مبدأ یا مقصد کالاها. او به اقدامات ایران برای تهیه قطعات و اجزای هواپیما اشاره میکند.
وی در ادامه اضافه کرد: «شبکه گسترده یا از افراد وجود دارند که به شرکتی که قطعات هواپیما، اجزای موتور و قطعات دنده فرود را ارائه میکنند، میروند و با خرید این کالاها اعلام میکنند که هزینه و نقلوانتقال آنها توسط شخصی که در کشور غیرتحریمی باشد، صورت میگیرد. بعد زمانی که کالاها به آن کشور منتقل شدند، به ایران انتقال مییابند.»
این اقدام در مورد تحریمهای نفتی کمی سختتر است چراکه نفت باید توسط تانکرهای بزرگ روی آبهای آزاد حمل شود. اما ایران در دور قبلی تحریمهای بینالمللی توانست راههایی را برای اجرایی کردن این برنامه بیابد.
پیتر هارل، عضو ارشد اجرایی مرکز امنیت نوین آمریکا که در دوره ریاست جمهوری اوباما در وزارت خارجه روی تحریمها کار میکرد، میگوید امروزه با کمک ماهوارهها ردیابی تانکرهای نفتی ایران آسانتر شده است.
ایران پیش از خروج آمریکا از توافق هستهای روزانه میانگین دو و نیم میلیون بشکه نفت صادر میکرد، رقمی که به گفته مقامات آمریکایی به حدود نصف کاهش یافته است.
دولت ترامپ میخواهد صادرات نفت ایران –موتور حیاتی اقتصاد این کشور و منبع درآمد آن- به صفر برسد و میگوید هر کشور یا شرکتی که به تجارت با ایران ادامه دهد را تنبیه خواهد کرد.
سایر طرفهای توافق هستهای ایران از جمله چین، روسیه، آلمان، فرانسه و انگلیس و بسیاری از کشورهای دیگر خواهان تداوم این توافق هستند. اوایل ماه جاری میلادی، آمریکا معافیتهای موقتی را برای چین، هند، ایتالیا، یونان، ژاپن، کره جنوبی، تایوان و ترکیه قائل شد تا این کشورها بتوانند به مدت شش ماه بدون هیچ پیامدی نفت ایران را خریداری کنند.
هارل میگوید کشورهای تشنه نفت این تمایل را دارند که با خطر تحریمهایی که دسترسی آنها به بازارهای آمریکا را کاهش میدهند، روبرو شوند. او معتقد است این کشور میتوانند از شرکتها یا بانکهای کوچک برای انجام معاملات مالی با ایران استفاده کنند.