جامعه ایرانی– علیرغم تبادلات تند و تیز کلمات میان روسای جمهور ایران و آمریکا در سازمان ملل، صورت گرفتن مذاکرات جدید میان دو کشور با توجه به شدت گرفتن تحریمها، اصلا بعید به نظر نمیرسد.
به گزارش جامعه ایرانی به نقل از شورای روابط خارجی آمریکا، به نظر میرسید درگیری لفظی میان سران ایران و ایالاتمتحده در مجمع عمومی سازمان ملل طی هفته جاری هرگونه احتمال گشایش دیپلماتی میان دو طرف را از بین برده است. اما با اجرایی شدن دور دیگری از تحریمهای آمریکا طی ماه آینده، تهران ممکن است مذاکره مجدد با واشنگتن را بهترین راه رو به جلو ببیند.
مجمع عمومی سازمان ملل: او گفت، او گفت
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در سخنرانی مجمع عمومی خود بار دیگر مدعی شد که ایران پیشتاز صادرات تروریسم است و تاکید کرد که جمهوری اسلامی از میلیاردها دلار آزاد شده به واسطه توافق هستهای استفاده کرده تا «موشکهای قادر به حمل کلاهک هستهای بسازد، و فشارهای داخلی، تروریسم مالی و کشتار در سوریه و یمن را افزایش دهد.» او متعهد شد که تحریمها را بیش از پیش سخت خواهد کرد.
حسن روحانی، رئیسجمهور ایران نیز به نوبه خود آمریکا را متهم کرد که توافق هستهای را رها کرده و تحریمهایش نوعی «تروریسم اقتصادی» محسوب میشود. روحانی رهبری آمریکا را به دلیل اینکه «تفکراتش یادآور تفکرات نازیها است» محکوم کرد.
فشار تحریمها
گزارشهایی وجود دارد که نشان میدهد تصمیم دولت ترامپ برای خروج از توافق هستهای، موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) باعث انزوای وی در سازمان ملل شد. با این حال، اعمال مجدد تحریمها تاثیراتی در کاهش فعالیتهای بازرگانی ایران داشته است. بسیاری از شرکتهای جهانی علیرغم تردید دولتهایشان، به این تحریمها پایبند بودهاند و باورشان به اینکه انجام تجارت با ایران به خطر از دست دادن دسترسی به بزرگترین بازار جهان نمیارزد را نشان دادهاند.
این در حالی است که روحانی با یک اقتصاد در حال سقوط و نارضایتیهای عمومی روبرو است. ایده اصلی او مبنی بر اینکه توافق هستهای او را قادر به احیای اقتصاد و جذب سرمایهگذاری خارجی میکند، کلا از بین رفته است.
بازگشت به دیپلماسی؟
شورای روابط خارجی آمریکا در ادامه این گزارش مدعی شد: صرف نظر از لفاظیهای صورت گرفته در سازمان ملل، روحانی در تلاش برای یافتن راهی است تا مذاکرات با ایالاتمتحده را از سر بگیرد. او درک میکند که بهترین راه برای ایران جهت مقابله با تکانه تحریمها احیا کردن مسیر دیپلماتیک است. در واقع بسیاری در داخل ایران متعجب هستند که چرا دولتشان مذاکرات را پیگیری نمیکند، اگر این مذاکرات میتواند منجر به نوعی رهایی از ضربه تحریمها شود.
این وظیفهای سخت خواهد بود چراکه روحانی نیز با پیششرطهای خود محدود شده است. بر اساس اظهارنظرهای وی و سایر مقامات ایرانی، جمهوری اسلامی احتمالا بر بازگشت آمریکا به توافق هستهای و همچنین پایبندی به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که برجام را تایید کرده تاکید خواهد کرد. روحانی در سخنرانی مجمع عمومی خود گفت: «قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل یک تکه کاغذ نیست. ما شما را دعوت میکنیم به بازگشت به قطعنامه این شورا.»
گام بعدی چیست؟
در روزهای آتی، تنش میان آمریکا و ایران احتمالا بیش از پیش تشدید خواهد شد. تحریمهای آمریکا قرار است پنجم نوامبر بار دیگر اعمال شود که تمرکزش هم بر منابع اصلی درآمدی ایران یعنی بخش نفت است که بخش عمده پول ایران در بانکهای خارجی را مسدود خواهد کرد. این مسئله باعث افزایش فشارها بر روحانی خواهد شد.
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا در ماه می تاکید کرد که فعلا تیم ترامپ امیدوار است چنین فشارهایی ایران را به میز مذاکراتی با شرایط آمریکا بازگرداند.