جامعه ایرانی– تولیدکنندگان نفت احتمالاً آنقدرها هم ظرفیت مازاد ندارند که بتواند تأثیر تحریمها بر صنعت نفت ایران را جبران کنند.
به گزارش جامعه ایرانی به نقل از بلومبرگ، زمستان در راه است و بازار نفت روزهای سختی در پیش دارد.
صادرات نفت ایران از ماه آوریل که دونالد ترامپ اعلام کرد آمریکا از توافق هستهای ۲۰۱۵ خارج میشود و تحریمها بار دیگر اعمال خواهند شد، تقریباً به یکسوم کاهش یافته است. حجم صادرات این کشور در ماه اوت به کمتر از دو میلیون بشکه در روز رسید و این روند در نیمه نخست ماه سپتامبر بدتر شد تا جریان ذخیرهسازی نفت در تانکرهای شناور در کنار ساحل آغاز شود.
بر اساس محاسبات روی کاغذ، ظرفیت مازاد کافی در میان سایر تولیدکنندگان اوپک و روسیه برای جبران افت عرضه نفت ایرانی وجود دارد –اما آنچه روی کاغذ است و آنچه طی ماه آینده و ماههای پسازآن به مرحله تولید میرسد، ضرورتاً یکی نیستند.
به تمامی این مسائل افزایش فصلی مصرف نفت و پتانسیل کاهش تولیدات در سایر نقاط جهان را هم اضافه کنید تا ببینید که ممکن است عرضه طی چند هفته، به شدت از تقاضا عقب بماند. همین نکات کافی است تا قیمت نفت را به سمت بالا سوق دهد.
ظرفیت مازاد در میان اعضای اوپک همین حالا هم به کمتر از دو میلیون بشکه در روز کاهش یافته است. آن کشورهایی که میتوانستند مازاد خود را افزایش دهند، در ماه ژوئن دست به افزایش تولید زدند تا اهداف تولیدی خود را محقق کنند.
از نظر تئوریک عربستان میتواند تولیدات خود را بلافاصله به ۱۱ و نیم میلیون بشکه در روز افزایش دهد –این همان نکتهای است که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در آوریل ۲۰۱۶ به بلومبرگ گفت. اما این کشور هرگز نیاز نداشته که سطح تولید خود را به ۱۱ و نیم میلیون بشکه برساند و تواناییاش برای انجام این کار هرگز مورد آزمایش قرار نگرفته است. رسیدن به این سطح مسلماً نیازمند چندین ماه زمان و حفاریهای قابلتوجه است.
تعداد دکلهای حفاری نفت در عربستان از ماه آوریل رو به افزایش بوده اما هنوز به سطحی که در بهار سال ۲۰۱۷ بود –زمانی که تمرکز این پادشاهی بر کاهش و نه افزایش تولیدات بود- نرسیده است. آمریتا سن و میشل میدان از مرکز مشاوره انرژی اسپکتس مستقر در لندن معتقدند حتی اگر این پادشاهی گسترش میدان نفتی خریص با ظرفیت ۰.۳ میلیون بشکه نفت در روز را آغاز کرده باشد، روند رسیدنش به این سطوح بسیار کند خواهد بود.
پس از جلسه ماه ژوئن میان اعضای اوپک و دوستانش صحبتهایی درباره آغاز دوباره تولید در میدانهای منطقه بیطرف میان عربستان و کویت مطرح شد اما فعالیت چندانی در این زمینه صورت نگرفته است. هیچ انتظاری از آغاز تولیدات در این میدانها پیش از سه ماهه نخست سال آینده نداشته باشید.
از سوی دیگر روسیه از ماه می تولیدات خود را تقریباً ۲۵۰ هزار بشکه در روز افزایش داده است. الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه هفت گذشته به بلومبرگ گفت که این کشور میتواند ۳۰۰ هزار بشکه دیگر به تولیدات خود اضافه کند. اما چنین تصمیمی نخواهد گرفت تا اواخر ماه جاری با متحدان اوپکی خود در الجزیره دیدار کند.
تا آن زمان به سه ماهه چهارم سال نزدیک شدهایم و این همان زمانی است که شرایط سخت خواهد شد. بر اساس برآورد انرژی اسپکتس تا آن زمان جهان بهطور روزانه به ۳۳ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت اوپک نیاز دارد. اوپک در حال حاضر ۳۲ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز نفت تولید میکند و این در حالی است که عراق، نیجریه و لیبی همگی در عین وخامت شرایط امنیتی بالاترین سطح تولید چند سال اخیر را دارند.
اگر توقف اخیر عرضه در هر یک از کشورهای آفریقایی تکرار شود یا ناآرامی در دومین شهر بزرگ عراق به نزدیکی میادین نفتی سرایت کند، کمبود نفت به راحتی به روزانه یکمیلیون بشکه میرسد. افت مداوم در تولیدات ونزوئلا هم که تصویر بزرگتر بازار را بدتر میکند.
نگرانیها درباره چشمانداز اقتصادهای در حال توسعه را کنار بگذاریم هم تأثیر جنگ تجاری ترامپ که دورنمای تقاضای نفت را تیره میکند، باقی است. با وجود آنکه این نگرانیها وجود دارند، تا سال آینده خودشان را نشان نخواهند داد.
مسئله حساستر این واقعیت است که صادرات ایران سریعتر از آنچه اکثر تحلیل گران پیشبینی کرده بودند، رو به کاهش است. یک توقف عرضه کافی است تا قیمت نفت برنت را برای نخستین بار از سال ۲۰۱۴ تاکنون، سریعاً به بالای ۸۰ دلار در هر بشکه برساند.
به نظر میرسد این زمستان حرارت زیادی در انتظار بازارهای نفتی باشد.