دستاورد سفر روحانی به سوئیس و اتریش چه بود؟

جامعه ایرانی_ مهدی مطهر نیا، کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: انجام سفرهای روحانی به سوئیس و اتریش در اتمسفر حاکم ناشی از تلاش‌های آمریکا تا حدود زیادی قابل‌قبول تلقی می‌شود و حداقل نفعی که این مسافرت‌ها دارد جلوگیری از انزوا سیاسی ایران است.

سفر حسن روحانی به سوئیس و اتریش از روز گذشته آغازشده است. وی دیروز پس از گذشت دو سال از دعوت رئیس‌جمهور کشور سوئیس به آن پاسخ مثبت داد و به این کشور سفر کرد و قرار است امروز به اتریش وارد شود.

دیدار و مذاکره با رئیس‌جمهور سوئیس، دیدار با ایرانیان مقیم و امضای اسناد همکاری در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی از مهم‌ترین برنامه حسن روحانی برای سفر به کشور سوئیس اعلام‌شده است.

تارنما خبری و اطلاع‌رسانی سوئیس اینفو درباره این سفر نوشته است که «در سفر رسمی حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران به سوئیس و اتریش درباره توافق هسته‌ای ایران و برخی مسائل مربوط به خاورمیانه مذاکره می‌شود.» رئیس‌جمهور سوئیس نیز در حساب کاربری خود در توییتر به فارسی نوشته است: «درصدد گفت‌وگو درباره روابط دوجانبه و راه‌های تقویت آن و نیز مسائل منطقه‌ای و منع گسترش (تسلیحات کشتارجمعی) در این برهه مهم هستیم.»

حسن روحانی نیز در کشور سوئیس گفته است: «منطق ایران تغییر نکرده، یک‌طرف بی‌منطق از برجام خارج‌شده که هدفش فشار به ملت ایران است.»

سفر رئیس‌جمهور ایران به دو کشور سوئیس و اتریش در حالی صورت می‌گیرد که رئیس‌جمهور فعلی کشور سوئیس، رئیس‌جمهور دعوت‌کننده نیست، در اتریش هم وزیر امور خارجه پیشین این کشور در حال حاضر صدراعظم این کشور محسوب می‌شود و آمریکا هم از توافق‌نامه هسته‌ای خارج‌شده است. بر این اساس در چنین شرایطی که کمتر شرکت اروپایی حاضر به سرشاخ شدن با آمریکا تا در ایران سرمایه گذاری کند، بعید به نظر می رسد که مقامات اروپایی هم بتوانند از بعد اقتصادی کمکی به زنده نگاه داشتن جسم بی جان برجام کنند.

بنابراین طبیعی است کشورهای ایران، سوئیس و اتریش در انتظار دستاورد اقتصادی یا سیاسی مهمی از این سفر نیستند، هدف مشترکشان البته با منافع متفاوت احتمالاً تنها یک ژست سیاسی در برابر آمریکا است.

مهدی مطهر نیا، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با جامعه ایرانی در رابطه با سفر رئیس‌جمهور به سوئیس و اتریش گفت: سفر رئیس‌جمهور در وضعیت کنونی به کشورهای اروپایی با توجه به موضع‌گیری ترامپ در برابر برجام و شدت گرفتن انزوا سیاسی ایران ازنظر بین‌المللی از اهمیت برخوردار می‌شود.

وی در ادامه اضافه کرد: دولت باید در وضعیت کنونی زمینه‌های گریز از این بافت موقعیتی را فراهم کند. سفر به سوئیس که به‌اصطلاح می‌توانیم آن را پایتخت اقتصاد سالم جهان بدانیم و به اتریش که در حوزه دیپلماسی دارای جایگاه ویژه‌ای در ادبیات روابط بین‌الملل است، به پیروی از این جایگاه‌ها در اتحادیه اروپا و نگاه افکار عمومی در سطح نخبگان و توده‌ها از اهمیت برخوردار می‌شود و تا حدودی می‌تواند در سطوح گوناگون زبرین و زیرین مثبت تلقی شود.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه اظهار داشت: علاوه بر مسئله مورداشاره باید پذیرفت که سوئیس حافظ منافع ایالت متحده آمریکا در ایران است و سفر رئیس‌جمهور ایران به سوئیس و گفت‌وگو با سران این کشور می‌تواند حامل پیام خاصی از منظر دیپلماتیک هم باشد که نقل‌قول‌های گوناگون و گفت‌وگوهای مختلف می‌تواند زمینه پرور ایجاد یک عرصه مناسب برای حرکت دیپلماتیک جدیدی در حوزه عملکرد دستگاه دیپلماسی ایران محسوب شود و سابقه دیپلماتیک حسن روحانی به‌عنوآن‌یک شخص و شیخ دیپلمات موردتوجه قرارمی دهد.

مطهر نیا دراین‌باره تأکید کرد: با توجه به این معیارها می‌توان مطرح کرد که این سفر در بافت موقعیتی کنونی می‌تواند حامل پیام‌های مثبتی باشد. همچنین با توجه به تلاش‌های فراوانی که در باب انزوای سیاسی ایران انجام می‌گیرد و در تاریخ دیپلماسی جهان کم‌سابقه است باید گفت که انجام آن‌یک گام قابل‌قبول تلقی خواهد شد.

وی درباره دستاوردهای سفر حسن روحانی به سوئیس با توجه به تغییر ریاست جمهوری آن کشور خروج آمریکا از توافق هسته‌ای توضیح داد: باید پذیرفت که هنوز سوئیس حافظ منافع آمریکا در ایران به‌حساب می‌آید و با تغییر موقعیت، این بافت موضوعی تحول پیدا نکرده است. ایران می‌تواند به‌طور رسمی‌تر پیام‌های آشکار و پنهان خود را از طریق سوئیس به ایالت متحده آمریکا منتقل سازد. باوجود بسته شدن راه‌های ارتباطی با کاخ سفید می‌توانیم سفر رئیس‌جمهور به سوئیس که بعد از گذشت دو سال از دعوت آن انجام‌شده را یک فرصت برای دولت و حکومت در ایران بدانیم.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه افزود: امکان ندارد رئیس‌جمهور یک کشور و دستگاه دیپلماسی آن به کشور مهمی مانند سوئیس در بافت موقعیتی کنونی مسافرت کند و مطرح کنیم که سفر فوق برمبنا دعوتی بوده که دو سال پیش به انجام رسیده است. این پرسش پیش می‌آید که در دو سال گذشته به کدام دلیل این دعوت لبیک گفته نشده بود آن‌هم پس از سفر روحانی به کشورهای آسیایی شرقی من‌جمله چین و پاسخ‌هایی که چینی‌ها به درخواست ایران داشتند؟

مطهر نیا درباره توقع از کشور سوئیس بابت حمایت اقتصادی یا سیاسی تصریح کرد: توقع حمایت از کشورهای اروپایی در برابر فشارهای بسیار کشنده ایالات‌متحده آمریکا، فزاینده محسوب می‌شود. کشورهای اروپایی در اقتصاد جهانی مستعید شده‌اند و اقتصاد جهانی اساساً در دست ایالت متحده آمریکا قرار دارد و دارای انواع اهرم‌های فشار در این زمینه است؛ بنابراین با توجه به این معانی شاید همکاری‌های معدود و تنفس گاه‌های معناداری در این زمینه شکل گیرد، اما در کل نمی‌توان به حمایت‌های بیشتر نه‌تنها سوئیس بلکه دیگر کشورهای اروپایی از منظر اقتصادی تکیه کرد.

وی درباره سفر به اتریش نیز اظهار داشت: قدر مسلم ایران در فشارهای بسیار کشنده دیپلماتیک و سیاسی در فشار تحریم‌های اقتصادی بالایی قرار دارد که دکترین ایالات‌متحده آمریکا محدود کردن همکاری‌های بین‌المللی با انزوا فلج‌کننده است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل اضافه کرد: انجام این سفرها در اتمسفر حاکم ناشی از تلاش‌های آمریکا تا حدود زیادی قابل‌قبول تلقی می‌شود و حداقل نفعی که این مسافرت‌ها دارد جلوگیری از انزوا سیاسی ایران است