جامعه ایرانی– دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا طی هفته جاری در سنگاپور تحت فشار سیاسی شدیدی خواهد بود تا اطمینان حاصل کند که هرگونه توافقی با کرهشمالی محکمتر از توافقی است که باراک اوباما با ایران نهایی کرد. شاید مقایسه این دو شرایط با هم گمراهکننده باشد.
به گزارش جامعه ایرانی به نقل از بلومبرگ، کارشناسان خلع سلاح هستهای و دیپلماتهای سابق معتقدند که جغرافیا و تاریخ باعث میشود این دو مذاکره اساسا متفاوت باشند. همسایگان کره شمالی سالها است که با زرادخانه هستهای این کشور کنار آمدهاند. ایران اما در همسایگی دولتهایی ضعیف و شکست خورده با تاریخ و مرزهایی شکننده و همچنین در نزدیکی اسرائیل قرار گرفته و این مسئله ریسک اینکه حتی دورنمای یک ایران مسلح به تسلیحات هستهای میتواند محرک جنگ باشد را افزایش میدهد.
مارک فیتزپاتریک، دیپلمات سابق آمریکایی که هم در کرهجنوبی و هم به عنوان معاون وزیر امور خارجه در امور عدم اشاعه تسلیحات هستهای خدمت کرده، گفت: «مسئله فقط جغرافیا و همسایگان هستند.» او در حال حاضر رئیس دفتر موسسه بین المللی مطالعات راهبردی آمریکا است.
فیتزپاتریک هفته گذشته طی مصاحبهای در سنگاپور گفت: «توافق اولیه این است که متحد اصلی آمریکا در منطقه یعنی اسرائیل نمیتواند و نمیخواهد یک ایران هستهای را بپذیرد. اسرائیل بسیار خرسند خواهد شد اگر آمریکا به ایران حمله کند.»
در مقابل، کرهشمالی نخستین بمب خود را در سال ۲۰۰۶ آزمایش کرد. آنچه باعث برگزاری نشست ترامپ-کیم در سنگاپور طی هفته جاری (روز سه شنبه) شده، فرار هستهای پیونگ یانگ بیش از یک دهه پیش نیست، بلکه آزمایشهای موشکهای بالستیک قاره پیمای سال گذشته است که برد آن تا خاک آمریکا میرسد.
کریستوفر هیل، دیپلمات سابق که هیات نمایندگی آمریکا در مذاکره با کرهشمالی را در سال ۲۰۰۵ ریاست میکرد، گفت: «این مسئله باعث نشده که کره شمالی به تهدید بزرگتر و فوریتری برای آمریکا تبدیل شود. پیونگ یانگ برخلاف ایران در حال حاضر سلاح هستهای دارد و این سلاح به سمت ما هدف گرفته شده است. به نظرم این سلاح برای جدا کردن ما از منطقه طراحی شده است.»
هیل تردید دارد که ترامپ قادر باشد به «خلع سلاح کامل، قابل تایید و غیرقابل بازگشت» کرهشمالی که وعدهاش را هم داده، دست پیدا کند و نگران است که رئیس جمهور آمریکا امتیازهای زیادی در سنگاپور بدهد. هیل معتقد است که اگر نشست ترامپ-کیم به درستی اداره نشود میتواند خطر ایجاد تنش میان واشنگتن و برخی از متحدان نزدیکش را به دنبال داشته باشد.
سناتورهای دموکرات نیز هفته گذشته در نامهای به ترامپ خواستار آن شدند که وی به چیزی کمتر از خلع سلاح هستهای کامل کرهشمالی رضایت ندهد. ترامپ ماه گذشته از برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام که با ایران نهایی شده بود، خارج شد و اعلام کرد که برجام آنقدر ضعیف است که «بدترین توافق تاریخ» محسوب میشود.
به عقیده هیل غیرمحتمل است که رئیس جمهور آمریکا بتواند به توافقی دست یابد که سطح بازرسی های سرزدهای که ایران در سال ۲۰۱۵ پذیرفت را پوشش دهد یا کرهشمالی را مانند ایران ترغیب به انتقال حجم بالایی از مواد شکافتنی خود کند.