سیاست ترامپ ایران را به سمت چین سوق می‌دهد

جامعه ایرانی– روز گذشته حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران راهی چین شد تا در نشست سازمان همکاری شانگهای شرکت کند. آیا چین و ایران در سایه فشارهای ترامپ که منجر به خروج آمریکا از توافق هسته ای شد، روابط خود را تقویت خواهند کرد؟

به گزارش جامعه ایرانی به نقل از دویچه وله، سازمان همکاری شانگهای، یک بلوک امنیتی منطقه‌ای به رهبری روسیه و چین، طی روزهای شنبه و یکشنبه هجدهمین گردهمایی خود را در چین برگزار می‌کند. ایران در حال حاضر یکی از اعضای ناظر در این سازمان محسوب می‌شود اما مدت‌ها است که به دنبال عضویت کامل است.

این گردهمایی به ریاست شی چین پینگ، رئیس‌جمهور چین برگزار می‌شود و شرکت‌کنندگان مسائل امنیتی و تجاری بین‌المللی را موردبحث و بررسی قرار می‌دهند،  احتمالاً توافق هسته ای ایران در صدر دستور کار این گردهمایی قرار دارد. طی ماه می دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که ایالات‌متحده از این توافق خارج خواهد شد.

چین به همراه اتحادیه اروپا و روسیه نیز از امضاکنندگان این توافق با ایران هستند. به گفته کری براون، استاد مطالعات چین در کینگ کالج لندن، چینی‌ها حمایت مشتاقانه‌ای از این توافق داشته‌اند.

براون به دویچه وله گفت: «در سال ۲۰۱۵ زمانی که این توافق به امضا رسید، چین از طرف‌های پیشرو بود و این نخستین مشارکت بین‌المللی محسوب می‌شد که چین در آن حضور داشت. این امر همچنین دارای اهمیتی نمادین است، چراکه این نخستین بار است که چین در یک توافق چندجانبه شرکت کرده است؛ بنابراین به عقیده من چینی‌ها از خروج ترامپ بسیار مأیوس شدند و آن را به‌منزله اقدامی در جهت برباد دادن تلاش‌های دیپلماتیک دانستند.» براون بر این باور است که چینی‌ها در نشست شانگهای در مورد تعهداتشان به توافق هسته ای به ایران اطمینان دوباره خواهند داد.

مزایای روابط ایران-چین

برنت برگر، از اعضای ارشد شورای امور خارجه آلمان به دویچه وله گفت که چین می‌تواند از خروج آمریکا از توافق ایران مزایایی را متوجه خود کند. برگر در ادامه افزود: «با خروج آمریکا، چین متوجه طیفی از مزایا شده است. درگذشته تهران فناوری‌های اروپایی را به چینی ترجیح داده است. بااین‌حال، شرکت‌های اروپایی به دلیل بی‌اعتمادی از سیاست‌های آمریکا، از بستن قرارداد با ایران امتناع کرده‌اند. حال این بی‌اعتمادی‌ها از بین رفته است.»

ایران و چین در حال حاضر دارای روابط مستحکمی هستند، چراکه چین بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران محسوب می‌شود. طرح کمربند و جاده که پروژه‌ای بلندپروازانه از سوی شی است و هدفش مرتبط کردن چین با سایر نقاط آسیا و اروپا از طریق سرمایه‌گذاری‌های چند میلیارد دلاری در بخش ساخت‌وساز است، نیز نقش مهمی در تقویت مشارکت اقتصادی دو کشور ایفا می‌کند.

علاوه بر این ایران و چین می‌توانند با ارز یوان چین تجارت کنند و این مسئله به معنای رهایی از کنترل آمریکا که به‌واسطه معاملات با دلار اعمال می‌شود، خواهد بود. کنفرانس شانگهای فرصتی است برای تهران و پکن که روابط اقتصادی خود را تعمیق کرده و از مزایای متقابل منحصربه‌فرد روابطشان بهره ببرند.

گرچه هنوز هم تحلیل‌گرانی مانند بروان معتقدند که گرم گرفتن بیش‌ازاندازه تهران و پکن هنوز محتمل نیست. آن‌ها بر این باورند که چین نمی‌خواهد که با نزدیک شدن زیاد به ایران، روابط اقتصادی و سیاسی خود با آمریکا را به خطر بی اندازد. براون دراین‌باره گفت: «چین یک بازیگر محتاط است و بالاخره مجبور است که روابط خود با آمریکا را حفظ کند و به خاطر ایران آن را به خطر نخواهد انداخت. روابط این کشور با آمریکا بسیار مهم‌تر است.»