در فضای توزیع رانت شفافیت معنا ندارد

امروز در صبحانه کاری کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی و عضو شورای پول و اعتبار در جمع مدیران بازار سرمایه ایران حضور یافت و درباره موضوعات مختلف از جمله سیاست های پولی و مالی صحبت هایی کرد.

عباس آخوندی با اشاره به ریسک های موجود در بازار سرمایه خطاب به مدیران این بازار گفت: کار شما مدیریت ریسک است و کارتان پر از ریسک؛ در بحث کلان اصلی ترین مسئله ما در وضعیت موجود وضعیت عدم قطعیت است.

ملتهب بودن شرایط اقتصاد ایران را تهدید می‌کند

وی ادامه داد: ملتهب بودن شرایط موضوعی است که اقتصاد ایران را به شدت مورد تهدید قرار داده است. اصلی ترین موضوعی که بشود روی آن متمرکز شد کاهش ریسک ها و مدیریت ریسک و افزایش امید به آینده است. در فضای عدم قطعیت امید به شدت آسیب می‌بیند و در اقتصاد اثرات منفی دارد.

آخوندی افزود: در حال حاضر عدم قطعیتی که در بازار وجود دارد ریشه در ساختار اقتصاد ایران دارد. مسایل ساختاری اقتصاد ایران بسیار جدی و پیچیده است، چه سیستم های پولی و بانکی را در نظر بگیریم چه در مورد عدم تخصیص بهینه نگاه کنیم مشکلات ساختاری داریم و سیاست گذار به خاطر پیامدهایی که اصلاحات ساختاری دارد حاضر به اصلاح ساختار نیست. سیاست گذار نه فقط در این دولت بلکه در سه دهه گذشته تمایلی به اصلاح ساختاری نداشته است.

وضعیت سیاسی حال حاضر عدم قطعیت را افزایش داده است

عضو شورای پول و اعتبار اضافه کرد: وضعیت سیاسی حال حاضر عدم قطعیت را افزایش داده است، در چنین شرایطی دولت چه می تواند کند و سیاست گذار چه می تواند انجام دهد. در حوزه سیاست گذار خارجی یک نکته مهم وجود دارد که باید به آن توجه شود و آن اتفاقی است که از نظر رویکرد اقتصادی در جنگ ترامپ اتفاق افتاده است. در گذشته آمریکا خود را نگهبان بازار آزاد می دانست این گروهی که الان آمده اند اعتقادی به بازار آزاد در سطح جهان ندارند.

وی اضافه کرد: آمریکا یک بار هم گفته است که می خواهد از سازمان تجارت جهانی خارج شود و اعتقادی به بازار آزاد ندارد و این موضوع نظم جهان را عوض می کند و نظم جدیدی را ایجاد می کند که فقط به نفع امریکا است و به هیچ قدرت سیاسی دیگری بها نمیدهد.

آخوندی اصافه کرد: اگر شما صحبت های موگرینی را بشنوید کم در مورد اقتصاد صحبت میکند، شما رفتار ترامپ با جی هفت را دیده‌اید این مفهموم از لحاظ سیاسی یک علامتی به ما می دهد و آن اینکه ما در این مقطع باید بیشترین ارتباط با اروپا را داشته باشیم، البته نه به خاطر اینکه اروپا به فکر ماست، هیچ کشوری به فکر ما نیست هر کس به فکر منافع خودش است مهم این است که ما هم منافع مشترک را تشخیص دهیم و در این راستا پیش رویم اتفاقاتی که رخ داد هیچ کدام هدف اقتصادی نبود و اکثر آن ها هدف امنیتی بود و اروپا نگران امنیت خود است.

وی ادامه داد: بنگاه های بزرگ اروپا منافع زیادی در آمریکا دارند و در نتیجه ریسک رویارویی با آمریکا را نمیپذیرند و قطعا یکی یکی از ایران می روند و اروپا به خاطر مسایل امنیتی باید با ایران همکاری کند.

وی افزود: مهم است که ما در ایران بتوانیم با اروپا پروژه‌ها و سرمایه گذاری های مشترک داشته باشیم در پروژه‌ها باید همه چیز شفاف باشد باید بسیار بسیار شفاف با اتحادیه اروپا پروژه های مشخصی را تعریف کرد و این کار راداریم در وزارت خانه انجام می‌دهیم.

آخوندی افزود: یک راهکار این است که ما در همچنین شرایطی که در جنگ اقتصادی هستیم سیاست های جنگی را انتخاب کنیم، ولی آیا قاعده جنگ نرم و سخت، یکی است؟ من در اینکه ما در فرایند جنگ نرم هستیم هیچ تردیدی ندارم در چنین شرایطی دفاع از حقوق مالکیت از هر وقتی واجب تر است این بحث کلیدی است که از اوایل دهه ۵۰ مطرح است هر وقت ما با یک مسیله ای مواجه می شویم می گوییم چون در شرایط تنگنا هستیم باید تمام قواعد جاری را کنار بگذاریم و سراغ اقدامات فوری برویم و من فکر می کنم این موضوعی است که در ایران حل و فصل نشده و لاینحل باقی مانده همه در این زمینه باید ورود کنیم.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: قطعا عده ای منافع شان این است که از این قواعد عدول کنیم و یک عده همیشه از عدول از ضوابط استقبال می کنند و استدلال های مختلف از جمله استدلال های مقدس معابانه می آوردند ولی عدول از قواعد آسیب های سختی می تواند داشته باشد.

وی گفت: وقتی قاعده را بر هم میزنید، رانت به وجود میآید در این زمان اگر بگوییم محض رضای خدا از رانت استفاده نکنید خیلی انتظار بی موردی است چون اساسا نباید رانت ایجاد کنیم در فضای رانتی فضا آلوده است و اینکه انتظار داشته باشیم شفافیت وجود داشته باشد انتظار بی موردی است. اصلی ترین کاری که باید انجام شود این است که پای یک سری اصول بیاستیم و بگوییم از این اصول تخطی نمی کنیم که اصلی ترین آن قانون است. عدول از قانون یعنی عدم قطعیت و موضوع دوم پایداری به اصول بازار و بعدی پایداری به حقوق مالکیت است. در بازار بی قاعده دیگر شفافیت چه معنی ای می دهد؟ در فضای توزیع رانت شفافیت بی معنی است.

آخوندی افزود: اما چه باید کرد، وقتی اصول را بپذیریم، اصلاحات ساختاری را باید شروع کنیم الان بیش از هر زمانی وقت اصلاح ساختار است و بیش از هر زمانی می‌توان درباره بازار پول و سرمایه اظهار نظر درستی کرد. به جای اینکه بانک مرکزی بگوید اضافه برداشت را قانونی یا تمدید می کنم باید بگوید هیچ اضافه برداشتی حتی یک ریال را به رسمیت نمیشناسم و باید همه آن مبالغ به دولت بازگردانده شود. الان وقت سیاست گذاری درست ارزی است. قطعا همه می دانیم وقتی قیمتی درستکاری می شود نمیشود تخصیص بهینه صورت گیرد.

بدون اصلاح ساختاری امکان ایجاد سرمایه اجتماعی وجود ندارد

وی گفت: بدون اصلاح ساختاری امکان ایجاد سرمایه اجتماعی وجود ندارد در کشوری که هر روز صبح تا شب خبرهای منفی وجود دارد بر افکار افراد چه میگذرد؟ رانت یک بار در خودرو یک بار در موبایل یک بار در کالای اساسی انجام می شود و هر کس زودتر اعلام کرد قهرمان می‌شود.

وزیر راه و شهرسازی در خصوص سیاست‌های سرمایه‌گذاری و اجاره گفت: به خاطر موضوعات تورمی ما اجاره داری حرفه‌ای در ایران نداریم و اجاره‌داری شخصی است. ما بنگاه‌های بزرگ اجاره‌داری در ایران نداریم. قانون عمدتا به نفع اجاره داری حرفه‌ایست بنگاه هایی که اجاره داری حرفه‌ای می کنند اگر هزار واحد هم داشته باشند از معافیت مالیاتی برخوردار می شوند و باید برود به سمتی که در اجاره داری حرفه ای هیچ مالیاتی اخذ نشود.

وی تصریح کرد: در ایران طول دوره اجاره کوتاه است، ولی در کشور های دیگر چند سال است ما هم باید به آن سمت برویم. اگر قرار باشد مستاجر فقط سالی یک بار جای خود را عوض کند خود هزینه سنگینی است. ما داریم سعی می کنیم مدت اجاره افزایش یابد. باید طوری باشد که مستاجر بتواند یک بار مدت اجاره را تمدید کند.

آخوندی افزود: در ایران تنها دستگاه مالیات بگیرمان سازمان امور مالیاتی است و دولت مرکزی، معمولا هر چه مالیات برای زمین و ساختمان گذاشته شده با شکست مواجه شده. مامور دریافت مالیات باید دولت محلی باشد.