سماور از جمله وسایلی است که در خانۀ بیشتر مردم ایران وجود دارد. امروزه تنوع زیادی در جنس، نوع و مدل سماورها وجود دارد که مردم با توجه به سلیقه و بودجۀ خود یکی از آنها را انتخاب کرده و خریداری میکنند. سماور علاوه بر اینکه از وسایل مورد نیاز برای تهیۀ چای است، بهعنوان یک وسیلۀ دکوراتیو و تزیینی نیز مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از سماورها دارای جلوه و زیبایی بینظیری هستند که استفاده از آنها بهعنوان یک وسیلۀ دکوراتیو حتی بدون استفاده برای تهیۀ چای توجیه منطقی دارد. ما در فروشگاه شیک هنر امکان خرید سماور برنجی اصل و شیک را برای شما فراهم کرده ایم ، اما پس از خرید بایستی در نگهداری ار آن هم کوشا باشید تا همواره جلوه مناسبی داشته باشد.
پیدایش سماور
سماور یکی از وسایل قدیمی است که اولین بار در کشور روسیه برای آماده کردن نوشیدنی چای، ساخته و پرداخته شد. با وارد شدن چای به سایر کشورهای جهان، نیاز به سماور نیز در میان مردم افزایش پیدا کرد. به همین جهت کشور روسیه شروع به گسترش کارخانه و کارگاههای ساخت سماور کرد. سماور تبدیل به یک کالای صادراتی با درخواست زیاد شد.
ورود سماور به ایران
اولین بار سماور در زمان نادرشاه افشار به ایران وارد شد. در دورۀ سلطنت ناصرالدین شاه قاجار استفاده از چای در میان مردم ایران رواج پیدا کرد. به همین جهت امیرکبیر از صنعتگران ایرانی درخواست کرد تا خود شروع به ساخت سماور کنند تا ایران از واردات این کالا بی نیاز گردد.
سماورهای اولیه بیشتر از جنس برنج بودند. آلیاژ برنج بهعلت شکلپذیری مناسب و دارا بودن قابلیت چکشخواری به اولین مادۀ مناسب برای ساخت سماور تبدیل شد. امروزه با گسترش تکنولوژی امکان ساخت سماور با استفاده از سایر فلزات و آلیاژها نیز ممکن شده است و میزان تنوع در سماورها بالا رفته است. اما هیچکدام از سماورها بهخوبی سماورهای برنجی نیستند.
علت محبوبیت سماورهای برنجی چیست؟
سماورهای برنجی علاوه بر داشتن تنوع در شکل، نوع و کاربرد خود، دارای خواص بینظیری برای سلامتی انسان هستند. با استفاده از سماورهای برنجی برای تهیۀ چای، میزانی از روی و مس در آب آزاد میشود. این روی و مس آزاد شده، با نوشیدن چای در بدن افراد جذب شده و به پیشگیری و درمان بیماریهای مختلف ناشی از کمبود روی و مس در بدن کمک بسیاری میکند.
علاوه بر آن سماورهای برنجی دارای انواع مختلفی از جمله ساده و کار شده هستند که زیبایی منحصربهفردی را به محیط مورد استفاده میبخشند. سماور های برنجی دارای طیف رنگی از قرمز تا طلایی درخشان هستند. رنگ آنها متناسب با میزان فلزات روی و مس مورد استفاده در ساخت آلیاژ برنج است. بدیهی است که هر چه میزان مس آلیاژ برنج بیشتر باشد رنگ سماور به قرمز نزدیکتر و در صورت کمتر بودن فلز مس، رنگ آن طلایی درخشان خواهد شد.
نگهداری از سماور برنجی
سماورهای برنجی نیاز به مراقبت و نگهداری مخصوص دارند تا زیبایی خود را از دست ندهند. با گذشت زمان، گردو غبار، چربی و آلودگیهای محیطی روی سماور برنجی جذب شده و ظاهر آن را کدر میکنند. در صورت تمیز نشدن و یا عدم مراقبت صحیح از سماورهای برنجی، ممکن است به آنها آسیب وارد شده و یا دچار پوسیدگی شوند.
برای نگهداری صحیح از سماور برنجی خود به نکات زیر توجه کنید.
تمیز کردن سماور برنجی
اولین نکته برای نگهداری از سماور برنجی، تمیز کردن مرتب آن است. این مورد ربطی به استفاده یا عدم استفاده از سماور ندارد. سماورهای برنجی حتی در صورت دکوراتیو بودن، بدون استفاده برای تهیۀ چای نیز با گذشت زمان دچار تغییررنگ و کدر شدن میشوند. نیاز است تا بهصورت دورهای سماور برنجی را با استفاده از مواد مناسب تمیز کرده و برق بیندازید.
توجه داشته باشید که استفاده از مواد نامناسب میتواند به سماور های برنجی آسیب وارد کند.
استفادۀ صحیح از سماور
با توجه به این موضوع که سماورهای برنجی انواع متلفی دارند، باید از آنها بهصورت صحیح استفاده شود تا آسیبی به سماور وارد نگردد. برای مثال سماورهای برنجی در انواع ذغالی، نفتی، گازی و برقی تولید میشوند. استفاده از سوخت نامناسب بدون توجه به نوع سماور میتواند موجب آسیب به سماور شود.
برای سماورهای ذغالی باید ابتدا ذغال را آتش زده و هنگامی که کاملا آتش گرفته و گداخته شده است آن را درون سماور برنجی قرار دهید. استفاده از ذغال پیش از این مرحله میتواند به سماور آسیب بزند.
قرار دادن سماور در مکان مناسب
قرار گیری سماور در مکان مناسب یکی از راههای نگهداری صحیح از آن است. بهتر است سماور های برنجی را در محیطی خشک و دور از نور خورشید نگهداری کنید. وجود گرد و خاک زیاد و آلودگیهای محیطی نیز میتواند موجب آسیب به سماور در طولانی مدت و همچنین نیاز به شستشو و پاکسازی در زمانهای کوتاهتر شود.
استفاده از مواد مناسب برای تمیز کردن سماور برنجی
پیشتر بیان شد که یکی از راههای مراقبت از سماور برنجی تمیز کردن و شستشوی آن در فواصل زمانی معین است. اگر این کار با استفاده از مواد نامناسب انجام شود، میتواند برای سلامت آن مضر باشد و در طولانی مدت موجب ایجاد پوسیدگی در سماور گردد. در ادامه مواد مناسب برای تمیز کردن سماور برنجی را معرفی میکنیم.
استفاده از آب لیمو بههمراه نمک
برای تمیز شدن سماور های برنجی و زدودن جرمهای آن میتوان از آب لیمو بههمراه نمک استفاده کرد. در ابتدا سطح خارجی سماور را بهخوبی با آب لیمو آغشته کرده و سپس روی آن نمک ریخته و با استفاده از یک پارچۀ تمیز سطح سماور برنجی را بهخوبی ماساژ دهید. در ادامه بدنۀ سماور را خشک کرده و در صورت لزوم با آب بشویید.
استفاده از مایع ظرفشویی
با استفاده از آب گرم و مقداری مایع ظرفشویی، سماور برنجی را بهخوبی بشویید. همچنین میتوان از اسپری مخلوط آب و مایع ظرفشویی نیز روی سطح سماور برنجی استفاده و آن را تمیز کرد.
استفاده از ماست
با استفاده از ماست سطح سماور برنجی را بهخوبی بپوشانید و اجازه دهید ماست روی آن خشک شود. سپس ماست خشکشده را با آب شسته و سماور را خشک کنید.
استفاده از سس کچاپ
سس کچاپ را با مقداری آب رقیق کرده و سپس این مخلوط را روی سطح سماور برنجی قرار دهید. پس از گذشت یک ساعت، سماور را با آب بشویید.
استفاده از جوش شیرین
با استفاده از مخلوط جوش شیرین بههمراه نمک و آبلیمو یک خمیر با غلظت مناسب تهیه کرده و این خمیر را روی سطح سماور برنجی قرار دهید. پس از گذشت ۳۰ دقیقه، با استفاده از یک برس یا دستمال این خمیر را روی سماور برنجی کشیده تا سطح آن بهخوبی تمیز و براق شود. سپس سطح تمیز شده بهخوبی با آب بشویید.