چرا دلهره آور؟ برای مشخص‌شدن ریز جزئیات آمار سینمای ایران در سال ۹۸، آن را در بخش‌های مجزا مورد بررسی قرار می دهیم. با این توضیح که مبنای محاسبه در هر یک از این جمع‌بندی‌ها، فروش مکانیزه سینماهای تمام کشور است و سینماهایی در کشور وجود دارد که زیر نظر این سیستم نبوده که با درنظر نگرفتن آنها خدشه‌ای جدی به این آمار وارد نمی‌شود.
به روایت آمار
سینمای ایران در سال ۹۸ با یک اکران نوروزی نسبتا عجیب آغاز به کار کرد. فیلم شایسته «غلامرضا تختی» به کارگردانی بهرام توکلی در گیشه شکست خورد و چراهای بسیاری را با خود به همراه آورد که البته از مهمترین شان می توان به زمان‌بندی نامناسب نمایش فیلم‌ها و موقعیت راهبردی غلط اکران نوروزی اشاره کرد. موردی که شاید اگر جدی گرفته می‌شد کار به اینجا نمی رسید.
امروز می توان گفت که سینما بی جان است. از مجموع فروش فیلم‌ها در سه ماه گذشته، به طور مجزا ۲۹ میلیارد و ۴۹۲ میلیون تومان در تیرماه، ۲۳ میلیارد و ۹۱۰ میلیون تومان در مردادماه و ۱۰ میلیارد و ۶۷۹ میلیون تومان در شهریورماه فروش داشته است.
این در حالی است که سال ۹۸ تنها در ماه اول تابستان، میزان فروش از دو سال قبل بیشتر بوده و در مرداد ماه کمتر از سال۹۷ و در شهریورماه این آمار حتی کمتر از دو‌سال قبل خود یعنی سال۹۶ بوده و مسأله اینجاست که هر سال انتظار می رود آمار فروش فیلم‌ها به دلیل افزایش قیمت بلیت‌های سینمایی افزایش پیدا کند، اما این اعداد و ارقام نشان می دهد که عایدی امسال سینما از گیشه فصل تابستان خود در مقاطعی، کمتر از سال‌های گذشته بوده است.
البته اگر بخواهیم نگاه دقیق تری برای بررسی آمار فروش این فصل داشته باشیم بجاست که به تعداد مخاطبانی که در این فصل به سینما آمده‌اند و بهای بلیت سینماها هم بپردازیم.
بهای بلیت سینماها در سال ۹۸ از ۱۵ هزار تومان در سینماهای مدرن به ۲۰ هزار تومان (با احتساب ارزش افزوده) افزایش پیدا کرده. با این توضیح که در روزهای شنبه، یکشنبه، دوشنبه و چهارشنبه بهای بلیت به همان میزان سابق و فقط پنجشنبه، جمعه و روزهای تعطیل، بلیت سینماها افزایش قیمت داشته باشند.
از سویی دیگر درباره تعداد مخاطبان هم باید بگوییم در شهریورماه که البته به جهت مقارن شدن با ایام ماه محرم چند روز سینماها تعطیل شدند، حدود ۹۵۰ هزار نفر به سینما رفتند و این در حالی است که شهریور۹۷ یک میلیون و ۴۴۰ هزار نفر و در سال۹۶ یک میلیون و ۸۸۵ هزار نفر به تماشای فیلم‌های روی پرده نشستند.
در این مقایسه برای مردادماه هم به این نتیجه می رسیم که امسال با کاهش حدود یک میلیون نفری مواجه بودیم به این ترتیب که مرداده امسال حدود دو میلیون نفر و در سال ۹۷ ، سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفر مخاطب داشتیم و در تیر امسال نیز با اختلاف کمی دو میلیون و ۷۰۰ هزار مخاطب و تیر ۹۷، دو‌میلیون و ۳۶۰ هزار نفر به سینما آمدند.
در مجموع همان‌طور که اشاره شد بسیاری از کارشناسان سینما، زمان بندی نامناسب نمایش فیلم‌ها، همزمانی اکران چند فیلم باکیفیت در اکران نوروز و عید فطر و در نتیجه برهم خوردن تعادل در اکران را عمده دلیل این گیشه سرد تابستان‌ها می‌دانند و بر این باورند اکران فیلم‌های خنثایی که کشش لازم برای جذب مخاطب را ندارند باعث ایجاد بی‌اعتمادی مخاطب نسبت به فیلم‌های روی پرده شده.
امان از پروانه‌های ساخت بی‌رویه!
محمد قاصداشرفی، رئیس انجمن سینماداران معتقد است در یکی دو ماه اخیر فیلم با کیفیتی نداشته‌ایم که بتواند مخاطب را به سینماها بکشاند. او در این باره به جام جم می گوید: گیشه سینماها در تابستان امسال واقعا ناراحت کننده بود. چند فیلم باکیفیتی را هم که داشتیم در نوبت اکران نوروز و عیدفطر قرار دادند و استقبال از آنها خوب بود، اما تابستان، فصل رونق سینماهاست.
مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل هستند و مردم فرصت بیشتری برای سینما رفتن دارند، اما آنچه بر پرده سینماها رفت به قدری بی کیفیت بود که مردم رغبت شان را برای سینما رفتن از دست دادند. ضمن این‌که شرایط اقتصادی مردم هم اسفبار است و مردم مسلما ترجیح می دهند آنچه دارند را در وهله اول صرف خوراک و پوشاک شان کنند.
او ادامه داد: اگر هنوز هم فیلم‌هایی مثل «متری‌شیش و نیم» و «تگزاس» روی پرده بود مردم برای تماشای آنها به سینما می‌آمدند، اما فیلم‌ها تغییر کرد و این از اشتباهات سینمای ایران است. وقتی فیلمی می فروشد چرا باید از پرده سینماها پایین بیاید!؟
اشرفی با بیان این‌که فیلم کمدی در تابستان امسال نداشتیم، ادامه داد: به غیر از «ایکس‌لارج» هیچ فیلم کمدی دیگری در تابستان امسال نداشتیم که آن را هم با فرا‌رسیدن ماه محرم از پرده سینماها برداشتیم که البته از این هفته به ما اجازه دادند که دوباره آن را اکران کنیم. صاحبان فیلم‌های کمدی به‌دلیل قرارگیری محرم در تابستان از اکران فیلم‌هایشان در این فصل سر باز زدند و مجموع این عوامل دست به دست هم داد که در این فصل فیلم باکیفیتی نداشته باشیم. در نیمه دوم سال هم با بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها اکثر مردم فرصت می‌کنند پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها به سینماها بیایند و عملا گیشه سینماها نمی تواند خیلی پررونق باشد.
او درباره وضعیت سالن‌های سینما خاطرنشان ساخت: سالن‌های سینما هیچ سوددهی ندارد. به عنوان مثال از ده فیلم روی اکران، دو فیلم می فروشد و باقی هیچ و شما به عنوان سینمادار از عایدی همان دو فیلم باید حقوق کارکنان سینما، هزینه آب، برق و گاز و تمام مخارج سینما را پرداخت کنید. ما به عنوان سینمادار الان بیشتر از خودمان به فکر مخاطبان سینما هستیم، چون سینماداری جز ضرر چیزی ندارد.
اشرفی در پایان یادآور شد: امیدوارم مسؤولان سینمایی دقت نظر بیشتری در پروانه‌های ساخت به خرج دهند و به هر فیلمنامه بی‌کیفیتی اجازه ساخت ندهند. این پروانه‌ها ساخت بی‌رویه علاوه بر این‌که ظرفیت فیلم‌های پرفروش را می‌گیرد، در گیشه هم نمی‌فروشد و این شکست بزرگی برای سینماست.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفتوگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: