پایان برجام؛ پیش‌بینی آقای نماینده از گام چهارم ایران

الله‌یار ملکشاهی نماینده مردم کوهدشت و رئیس کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اجرای گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران در مقابله با بدعهدی‌های صورت گرفته توسط اروپایی‌ها، اظهارداشت: برجام در واقع یک قرارداد دوجانبه بین جمهوری اسلامی ایران و آمریکا بود که این قرارداد به نوعی به تائید سازمان ملل متحد هم رسید و سند آن هم در آن سازمان به عنوان یک سند بین‌المللی سپرده شد.

وی افزود: در اسناد بین‌المللی هیچکدام از طرفین نمی‌توانند به صورت یکجانبه و خلاف آن عمل کنند و در اسناد دوجانبه یا چندجانبه اگر طرفین به تعهدات خود عمل نکنند طرف مقابل هم حق دارد که اقداماتی انجام دهد.

ملکشاهی گفت: برجام تعهداتی را برای کشورها لازم کرده بود و چون در برجام آمریکا به صورت یکجانبه و یکطرفه از توافقنامه خارج شد، بنا به مقررات بین‌المللی این حق به صورت طبیعی و قانونی برای جمهوری اسلامی ایران هم ایجاد شد با توجه به اینکه یکی از طرفین نقض عهد کرده می‌تواند از برجام خارج شود و یا اینکه می‌تواند به صورت گام به گام تعهدات خود را کاهش دهد.

نماینده مردم کوهدشت در مجلس با تأکید بر اینکه بعد از خروج آمریکا از برجام، فقط ۴ کشور دیگر در برجام باقی بودند، اظهارداشت: به مدت یک سال مذاکراتی با کشورهای باقیمانده داشتیم قرار بر این شد که اگر آنها بتوانند تمام تعهداتی را که متعهد به اجرای آن شده‌اند را انجام دهند برجام ادامه پیدا کند.

وی گفت: علیرغم اینکه جمهوری اسلامی ایران از قبل به تعهدات خود عمل کرده بود اما متأسفانه کشورهای متعهد یا به دلیل اینکه نمی‌خواستند یا اینکه نمی‌توانستند تعهدات خود را در برجام انجام ندادند.

ملکشاهی اضافه کرد: به همین دلیل جمهوری اسلامی از حدود ۶ ماه پیش تصمیم گرفت که به صورت گام به گام تعهدات خود را در برجام کاهش دهد که در گام اول قسمتی از تعهدات خود را کاهش داد و آن هم این بود که تعهدی نسبت به تعیین سقف برای نگهداری اورانیوم غنی‌شده گذاشته بودند را بردارد.

رئیس کمیسیون قضایی مجلس گفت: ایران در گام دوم هم از تعیین سقف برای غنی‌سازی اورانیوم، عبور کرد و آن را افزایش داد. 

وی ادامه داد: یکی از تعهداتی که ما در برجام داشتیم این بود که تعداد سانترفیوژهایی که به کار گرفته شده بودند کاهش پیدا کردند و هم نوع آنها تغییر کرد. به نظرم اگر در گام سوم بتوانیم این تعهد را از بین ببریم و هم از سانترفیوژهایی مانند IR8 که قبل از برجام استفاده می‌کردیم اما با اجرای برجام متوقف شدند. من نمی‌گویم گام سوم قطعاً برداشتن سقف تعداد سانترفیوژهاست اما می‌تواند یکی از گام‌هایی که برخواهیم داشت همین موضوع باشد.

ملکشاهی گفت: آنچه که از مذاکرات اروپایی‌ها با مسؤولین جمهوری اسلامی در طول این چند ماه گذشته برمی‌آید، این است که نتوانستند گام مثبتی را بردارند تا بتواند ایران را قانع کند که گام سوم را برندارد.

رئیس کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی گفت: چند ماه قبل یک پروژه‌ای به نام اینستکس که خط مالی بین ایران و اروپا بود، برقرار شود که آن هم به آن شکلی که مطرح شده بود ایجاد نشد و هنوز هم محدودیت‌های مالی وجود دارد.

وی خاطرنشان کرد: تعهد دیگر اروپایی‌ها کمک به صادرات و فروش نفت ایران بود که این را هم نخواستند یا نتوانستند انجام دهند بنابراین منطقی است که جمهوری اسلامی گام سوم را بردارد و به نظر می‌آید اگر اروپایی‌ها نتوانند تعهدات خود را انجام دهند، گام چهارم، پایان برجام هم باشد. اگر گام سوم برداشته شود و به گام چهارم برسد برجام به نوعی رو به احتضار و اضمحلال است و عملاً برجام کأن‌لم یکن می‌شود.

رئیس کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی گفت: اروپایی‌ها ارتباطاتی از جمله ارتباطات بانکی و مالی را می‌توانند با جمهوری اسلامی انجام بدهند اما خودشان این کار را نکردند به دلیل اینکه شرکت‌های خصوصی اروپایی‌ها وابستگی‌هایی به دولت آمریکا دارند و یا تحت فشار این کشور هستند؛ اگر دولت‌های اروپایی صرفاً حتی ظرفیت خودشان را کامل به میدان می‌آوردند می‌توانست قانع‌کننده باشد اما این کار را نکردند.