راکتور اراک در چه شرایطی احیا می‌شود؟

در پی پایان اولتیماتوم شصت روزه شورای عالی امنیت ملی ایران به کشور‌های حاضر در برجام برای تامین خواسته‌های خود، ایران در تیرماه و در گام نخست کاهش تعهدات برجامی از محدودیت میزان نگهداری اورانیوم غنی شده ۳.۶۷ درصد به میزان ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرد.

ایران در گام دوم اعلام کرد که سطح غنی‌سازی خود را به بیش از ۳.۶۷ درصد می‌رساند که فراتر از سطح توافق سال ۲۰۱۵ است. میزان فعلی غنی سازی اورانیوم ایران پس از عبور از سطح ۳.۶۷ درصد حدود ۴.۵ درصد عنوان شده است.

جزییات سومین گام کاهش تعهدات برجامی ایران هنوز مشخص نیست، اما گمانه‌زنی‌ها آغاز شده است. سخنگوی سازمان انرژی اتمی از احتمال از سرگیری غنی سازی ۲۰ درصد اورانیوم در گام سوم هم حرف زده، اما گزینه‌های دیگری نیز پیش روی ایران است.

حسن روحانی چندی پیش در سخنرانی علام کرد که اگر کشور‌های باقی‌مانده در برجام نتوانند به وعده‌های خود عمل کنند، پس ازپایان ضرب الاجل ایران برای کشور‌های اروپایی، راکتور هسته‌ای اراک را به شرایط سابق باز می‌گردانیم. در این باره از بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران سوال کردیم. او در گفتگو با رویداد۲۴ درباره احتمال ایجاد تغییراتی د راکتور اراک به عنوان یکی از اقدامات ایران در راستای کاهش تعهدات برجامی گفت: ما پیش از این نیز اعلام کرده بودیم اگر همکاری نکنند و تجهیزات به ما ندهند، به راکتور قبلی برمی‌گردیم.

او گفت: ما در لوله‌های مخزن اصلی راکتور قبلی بتن ریخته بودیم. برخی نگران بودند که شاید این مخزن‌های سابق امکان احیاء شدن نداشته باشند. اما همان طور که دکتر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی گفت، اینطور نیست و ما لوله‌های قبلی را داریم. ما می‌توانیم لوله‌های بتن دار را خارج کرده و لوله‌های سالم جای آن بگذاریم.

کمالوندی در مورد شرایط احیای راکتور اراک گفت: این در صورتی است که طرف مقابل تعهد خود را در رابطه با دادن تجهیزات به ایران انجام ندهد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در مورد اینکه آیا ایران خودش نمی‌تواند تجهیزات مورد نیاز برای راکتور جدید اراک را تولید کند؟ گفت: ما خودمان می‌توانیم تجهیزات را تامین کنیم، ولی زمان می‌برد. وقتی تجهیزات آماده باشد ما آن را زودتر راه می‌اندازیم، اما بدون تجهیزات این پروسه ممکن است چند سال طول بکشد.

کمالوندی در مورد امکان خروج ایران از برجام در ادامه برداشتن گام‌هایی برای کاهش تعهدات برجامی گفت: وقتی کم کم تعهداتمان را برداریم، عملا چیزی از برجام نمی‌ماند.

پس از توافق هسته‌ای ایران با شش قدرت جهانی، «بخش مرکزی» (کالاندریا) راکتور اراک خارج و «حفره‌های» آن با سیمان پر شد. براساس برجام، تهران باید راکتور اراک را به گونه‌ای بازطراحی کند که قادر به تولید پلوتونیوم نباشد. از پلوتونیوم برای ساخت سلاح هسته‌ای استفاده می‌شود.

ایران همچنین پذیرفت که این راکتور را تبدیل به یک راکتور آب سبک کند که از سوخت اتمی با غنای حداکثر سه و ۶۷ صدم درصد استفاده خواهد کرد. آمریکا و چین به طور مشترک ریاست گروه کاری مسئول پروژه تغییر ساختار راکتور اراک را برعهده گرفتند.

منبع: رویداد۲۴