عوامل سریال تلویزیونی «گاندو» به کارگردانی جواد افشار و تهیهکنندگی مجتبی امینی، صبح امروز ۱۸ تیرماه با حضور در نشست رسانهای که در مرکز همایشهای صدا و سیما برگزار شد، به سوالات اصحاب رسانه درباره این مجموعه پاسخ گفتند.
جواد افشار کارگردان، مجتبی امینی تهیهکننده، آرش قادری نویسنده فیلمنامه، پیام دهکری، وحید رهبانی، خسرو شهراز، مجید نوروزی، مصطفی سلطانی، پندار اکبری، عرفان ابراهیمی، کمند امیرسلیمانی، آزیتا ترکاشوند و نیلوفر شهیدی بازیگران فیلم و جمع دیگری از عوامل فنی سریال در این نشست حاضر بودند.
«گاندو» پیگیر مطالبات مردم بود
در ابتدای این نشست جواد افشار کارگردان این اثر عنوان کرد: خوشحالم از اینکه مجموعهای ساخته شد که ارتباط خوبی با مخاطب برقرار کرد و لطف و مهربانی مردم شامل حال ما شد. احساس میکنیم «گاندو» مجموعهای بوده که در همه ابعاد موثر بوده است.
وی افزود: از همان اول گفتم این سریال مطالبات مردم را پیگیری میکند و مطالبات مردم خط و جناح نمیشناسد خوشحالیم مجموعهای ساختیم که ابعاد ملی بودن و اسلامی بودن دارد از همه کسانی که در تمام دستگاهها با ما بودند تشکر میکنم.
مردم پیگیر فصلهای بعدی «گاندو» هستند
در ادامه مجتبی امینی تهیهکننده سریال هم اظهار کرد: ما به قدری پیامها و تلفنهای صمیمی و دوستانهای داشتیم که انرژی عجیبی گرفتیم. گاندو با همه سختیها و مشقتها به سر منزل مقصود رسید خیلی وقتها از ابتدای امر ذهن ما درگیر بود که شرایط پخش این کار چگونه خواهد بود. با همه سختیها شاهد هستیم که این سی قسمت پخش شد و خستگی همه با نظر مردم رفع شد آنقدر مردم از استانهای مختلف به ما زنگ میزدند که شگفتزده شدیم و مزد خود را از مردم گرفتیم.
آرش قادری: ما پرونده واقعی داشتیم که صد در صد به آن وفادار بودیم اما قرار نبود مستند بسازیم. بنابراین نیاز به داستان داشتیم درباره پرونده جیسون از لحظه شناسایی یا دستگیری مو به مو بر اساس واقعیت بودامینی تأکید کرد: ما فکر نمیکردیم مردم با این سریال تا این اندازه همزاد پنداری کنند و این حاصل این نکته است که حرفی که از دل برآید بر دل مینشیند. همه عوامل با تمام وجود خود کار کردند و انرژی گذاشتند به طوری که حالا مردم پیگیر این هستند که چه اتفاقی برای فصلهای آینده آن میافتد.
روایت پرونده جیسون مو به مو براساس واقعیت بود
قادری نویسنده فیلمنامه «گاندو» هم درباره اینکه داستان این سریال بر اساس تخیل بوده یا واقعیت گفت: دیروز مصاحبهای منتشر شد و فکر میکنم تیتری که زده شد که در اندازه گفتگو نبود، صحبت درباره اصل پرونده «گاندو» و موضوع سریال همزمان اتفاق افتاد. ما پرونده واقعی داشتیم که صد در صد به آن وفادار بودیم اما قرار نبود مستند بسازیم. بنابراین نیاز به داستان داشتیم درباره پرونده جیسون از لحظه شناسایی یا دستگیری مو به مو بر اساس واقعیت بود. اداره امنیتی اینطور نیست که چیزی را تعریف کنند و شما اجرا کنید. ارتباط دادن این خورده پروندهها بر اساس تخیل بوده است حتی نحوه دستگیری و رفت و آمد او در خیابان همان چیزی است که در پرونده جیسون آمده است.
جواد افشار هم گفت: یک سری مستندات واقعی در اختیار نویسنده قرار گرفت که مدارک آن موجود است اما وظیفه نویسنده این است که این مستندات را دراماتایزه کند.
کارگردان «گاندو» درباره حضور سارا خویینیها در سریال و کیفیت حضورش در پایان داستان هم اظهار کرد: کاراکترهایی را رفتهرفته حذف کردیم. ما از اول شخصیتهایی را به هم میچسباندیم که همان تخیل بود تا به شخصیت اصلی یعنی جیسون برسیم. حضور کاراکتر «مرجان» در آن مهمانی هم از سر ذکاوت و شک بود همانطور که مایکل و فرزانه شک کردند.
یک سال تحقیق و پژوهش برای نگارش فیلمنامه
امینی توضیح داد: یک سال تحقیق و پژوهش این سریال طول کشید. این متن چندین بار بازنویسی شد ما حساسیتهایی داشتیم و سعی کردیم به صددرصد واقعیت بپردازیم اما برای ارتباط آنها باید از تخیل استفاده میکردیم اما همه پرونده بر اساس واقعیت بود.
افشار: به نظر من برجام اتفاق خوبی بود و باید در چهل سالگی انقلاب ما این اتفاق رخ میداد تا عهدشکنی آمریکاییها مشخص شود. حالا اینکه چه کسی امضا کرد مربوط به سیاسیون استقادری هم باردیگر تصریح کرد: ما پنج نسخه بازنویسی شده داشتیم و این حجم از کار را نه دیدهام نه امیدوارم بعدها تجربه کنم.
افشار بیان کرد: ما از بازخوردهایی که داشتیم متوجه شدیم شخصیت «محمد» موردعلاقه مردم بود. نه تنها با محمد بلکه با بقیه بچهها هم ارتباط گرفته بودند. یادم است روزهای اول این ارتباط را نداشتند ولی رفتهرفته با آنها همراه شدند و این نشاندهنده توانمندی آنهاست و همه از ما تقاضا میکنند اگر سریال ادامهدار است این شخصیتها حضور داشته باشند.
وی درباره موضع سریال نسبت به برجام هم توضیح داد: ما در اندازهای نیستیم که وارد مسایل سیاسی وارد شویم. به نظر من برجام اتفاق خوبی بود و باید در چهل سالگی انقلاب ما این اتفاق رخ میداد تا عهدشکنی آمریکاییها مشخص شود. حالا اینکه چه کسی امضا کرد مربوط به سیاسیون است.
بودجه «گاندو» بیش از ۷ میلیارد تومان نبود
افشار درباره بودجه این اثر گفت: بودجه سریال قبلی من دولتی بود و به جرئت میتوانم بگویم بودجه کمتر از «آنام» بوده است. وقتی سریال آنام را کار کردیم، پراید بیست میلیون بود. اما حالا بودجه سریال «گاندو» تنها سی درصد بیشتر از آن سریال است و فکر نمیکنم بیشتر از هفت میلیارد بوده باشد.
امینی هم توضیح داد: این سریال جزو سریالهای ب است که سال گذشته تولید شد.
مجتبی امینی: سوژه فصلهای بعدی گاندو چندین گزینه است که به آن بپردازیم و نسبت به شرایط روز جامعه و اولویتهای جامعه باشد. من پیشنهاد میکنم برخی عملکرد خود را اصلاح کنند یا سوژه گاندو میشوندافشار درباره سفرهای خارجی غیرضروری برای برخی صحنههای سریال هم گفت: من جزو کارگردانهایی هستم که بیشترین سفر خارجی داشتم. اما اینجا فداکاری کردیم. دلیل اینکه من و امینی بازی کردیم به خاطر صرفه جویی بود. البته باید به چین میرفتیم چون بخشی از مسایل امنیتی در خارج رخ میداد، اما میتوانستیم به کشور دیگه برویم ولی چین برایمان بهصرفهتر بود.
عملکردها را اصلاح کنید تا سوژه «گاندو» نشوید!
تهیهکننده «گاندو» درباره ادامه دار بودن این سریال عنوان کرد: برنامهریزی شده که فصلهای مختلف این سریال ادامه پیدا کند. ولی شرایط سخت است و باید ظرفیتها بیشتر شود. سوژه فصلهای بعدی گاندو چندین گزینه است که به آن بپردازیم و نسبت به شرایط روز جامعه و اولویتهای جامعه باشد. من پیشنهاد میکنم برخی عملکرد خود را اصلاح کنند یا سوژه گاندو میشوند.
افشار هم تصریح کرد: گاندو هدفی را دنبال میکرد و میخواست شفافسازی برای موضوع امنیت داشته باشد. ما اعتقاد داریم نباید هیچ حاشیه امنی برای هیچکس وجود داشته باشد تا برخی آقازادهها سواستفاده کنند. گاندو این هشدار را داده و این نوید را میدهد که نیروهای امنیتی هشیار هستند. برخی میگویند حریم خصوصی در روایت این سریال نقض شده اما امنیت ملی حریم خصوصی نمیشناسد.
«گاندو» میگوید میتوانی با ظاهر خوب، خائن باشی
در ادامه پیام دهکردی بازیگر نقش مایکل هاشمیان (جیسون رضائیان) گفت: واقعیت این است که اگر خوشبختی در کار نمایشی رخ میدهد حاصل تلاش همه عوامل است. وقتی اموال و کارهای مسئولان رصد میشود برای این است که اعتماد مردم سلب شده است. من دوست دارم گاندو همین یک فصل باشد و دیگر شاهد پاکدستی همه باشیم. گاندو برای نخستین بار گفته است میتوانی ظاهر خوبی داشته باشی اما دزد و خائن باشی.
این بازیگر تأکید کرد: مردم ما تشنه صداقت هستند و هر سریالی صادق باشد این چنینی میتواند خواب دزدان را برآشفته کند.
امینی هم اظهار کرد: ما به پشتوانه مردم و تلویزیون این سریال را ساختیم و نمیدانستیم که چه اتفاقی برای پخش این اثر رخ میدهد.
امینی: وقتی سریالی ساخته میشود ده نسخه آن به جاهای مختلف ارسال میشود. اگر اصلاحیهای باشد باید به ما میگفتند. رسانه ملی باید بگوید چه کسی فشار آورده استافشار ادامه داد: موسسه آوینی هم بسیار به ما کمک کرد. روزهای اول نگران بودیم و فکر میکردیم سریال پخش نمیشود. آقای علی فروغی مدیر شبکه سه و مهدی آذر پندار مدیر فیلم و سریال این شبکه هم به ما خیلی کمک کردند.
این کارگردان در پاسخ به سوالی درباره کیفیت نقشآفرینی بازیگران هم گفت: ما در بازیها جدیت را در نظر داشتیم و فکر نمیکنم فضای کلیشهای داشتیم.
قادری هم درباره ملاحظات در نگارش فیلمنامه گفت: یک سری نکات، دست نویسنده نیست. مثلاً نباید برای یک کاراکتر منفی، اسم فارسی بگذاریم. البته من هم میپذیرم کلیشههایی بوده است. من سعی کردم به ساختار امنیتی نزدیک شوم. مثلاً اسامی همانهایی است که در گروههای امنیتی وجود دارد.
چرا دولت به سریال «عالیجناب» واکنش نشان نداد؟
افشار درباره انتقادات و فشارهای دولت نسبت به این سریال هم گفت: این اشتباهی بود که از سوی آنها رخ داد و باعث شد برخی دیالوگهای که اتفاقاً به نفع دولت بود حذف شود. سالها پیش در همین دولت سریالی به اسم «عالیجناب» ساخته شد و شخص رییس جمهور را هم نشان دادند. چرا آنجا کسی صدایش درنیامد؟ ما نه خلاف کردهایم نه کسی را زیر سوال بردهایم این کار باعث شد خودشان بیشتر زیر سوال بروند.
پیام دهکردی: من در لحظه لحظه سریال احساس کردم نقش همه خائنان را ایفا میکنم. نه تنها جیسون رضاییان من به همه مدیران دزد بیکفایت که از این مملکت رفتند یا هستند فکر میکردمامینی هم درباره سکانسهای حذف شده گفت: وقتی سریالی ساخته میشود ده نسخه آن به جاهای مختلف ارسال میشود. اگر اصلاحیهای باشد باید به ما میگفتند. رسانه ملی باید بگوید چه کسی فشار آورده است. این را هم باید بگویم اطلاعات محرمانهای به ما داده نشده؛ آنچه قابل نمایش بود به ما گفته شد و از آن هم استفاده کردیم.
دهکردی در ادامه درباره تجربه ایفای نقش جیسون رضاییان توضیح داد: به من پیشنهاد شد فیلمی درباره او نبینم و بر اساس تخیل خودم پیش برودم و بعد که این تخیل شکل گرفت فیلم ببینم. بعد که دیدم متوجه شدم اتفاقاً خیلی شبیه شده است.
وی تأکید کرد: من در لحظه لحظه احساس کردم نقش همه خائنان را ایفا میکنم. نه تنها جیسون رضاییان من به همه مدیران دزد بیکفایت که از این مملکت رفتند یا هستند فکر میکردم.
وحید رهبانی بازیگر نقش «محمد» در سریال نیز گفت: اینکه گفته میشود نقش من تخت است، ایرادی ندارد ولی من انرژی زیادی از مردم گرفتم. اصلاً من بازیگر نیستم. شغل من کارگردانی است و گاه و بی گاه اتفاق ویژهای مانند گاندو را میپذیرم و جواب خوبی هم میگیرم.
شعار چیز بدی نیست
در ادامه نشست مجتبی امینی در پاسخ به سوال خبرنگار مهردرباره دیالوگهای شعاری در برخی قسمتهای سریال گفت: شعار چیز بدی نیست اگر چیز بدی بود مردم این سریال را قبول نمیکردند در حالی که مردم آن را دوست داشتهاند.
مجتبی امینی: ما اطلاعات مکفی برای سریال داشتیم و این کیس در دست سپاه بود و هیچ نهادی نمیتواند ادعا کند اطلاعات بیشتری داشته است. ما از منبع اصلی اطلاعات را گرفتیموی درباره دیگر سوالخبرنگار مهر درباره موضع سخنگوی وزارت خارجه مبنیبر اینکه اگر تیم تولید سریال به ما رجوع میکردند سندهای بیشتری در اختیارشان قرار میدادیم هم اظهار کرد: این موضوع را وزارت خارجه از دیدگاه خود گفته است. ما اطلاعات مکفی برای سریال داشتیم و این کیس در دست سپاه بود و هیچ نهادی نمیتواند ادعا کند اطلاعات بیشتری داشته است. ما از منبع اصلی اطلاعات را گرفتیم.
آرش قادری هم درباره دیالوگهای شعاری «گاندو» عنوان کرد: من قرار نیست در یک سریال دکترین یک نظام را بگویم. من فهم خودم را میگویم. اصلاً دلم نمیخواهد شعار بدهم، وقتی شما وارد مسألهای به نام ملیت میشوید باید یک سری مسایل را رعایت کنید. وقتی چیزی ملی است متعلق به یک ملت است. وقتی من درباره امنیت حرف میزنم اگر به هر چیزی که به من گفته شده عمل نکنم به دکترین آن نظام لطمه زدهام. برای مثال درباره قسمت داعش در این سریال باید بگویم زمانی که درباره داعش صحبت میکنید باید بدانید که داعش برای آمریکاییها گروهی است که در عراق میجنگد اما برای مایی که در عراق میجنگیم معنای دیگری دارد. بنابراین من باید به آنچه به من آموزش داده شده، عمل کنم و اگر شعار گل درشتی در سریال بوده در راستای هدف حفظ آن دکترینی بوده که به من گفته شده است.
وی درباره انتخاب مقطع سنی بازیگران گفت: سن آنها بر اساس واقعیت بود و نگران این بودیم که مردم ارتباط برقرار نکنند اما این اتفاق رخ نداد و مردم همه بازیگران را دوست داشتند.
پندار اکبری بازیگر «گاندو» گفت: دلم برای همه شخصیتهای تنگ میشود.
مجید نوروزی هم توضیح داد: برخی میگویند من سلبریتی حکومتی هستم اما من نه سلبریتی هستم نه حکومتی بلکه یک بازیگرم.
عرفان ابراهیمی هم گفت: کارگردان به ما برای ایفای بهتر نقش خیلی کمک میکرد ولی گاهی از امنیتیها هم کمک میگرفتیم.
علی افشار دیگر بازیگر این اثر هم گفت: ما میخواستیم زحمات امنیتیها و دیگر افراد را نشان دهیم. البته ما در نقشهایمان شبیه سازی نکردیم بلکه از امنیتیها تنها راهنمایی گرفتیم.
آزیتا ترکاشوند از دیگر بازیگران سریال نیز در سخنان کوتاهی از ایفای نقش در این سریال ابراز خوشحالی کرد.
حامد محسنپور تدوینگر این سریال هم گفت: این سریال یک سریال استراتژیک است و در سریالهای استراتژیک قطعاً شعار و کلیشه وجود دارد. ما ۹ ماه سر تدوین، تخت گذاشته بودیم همان جا میخوابیدیم و بعد بلند میشدیم و کار میکردیم.
در بخش پایانی نشست آرش قادری درباره سکانس حاشیهساز ارجاع آلن بیکن آمریکایی به گلستان سعدی توضیح داد: من بیشتر از اینکه سعدی خوان باشم سعدی پرست هستم و در تمام آثارم به این موضوع اشاره کردم برای جای سوال است که چگونه اینکه یک شخصیت از سعدی پیروی کرده منفی تلقی شده است.