هر ساله سطح وسیعی از جنگلهای شمال و مازندران براثر حریق به خاکستر تبدیل میشود که سهم عامل انسانی در بروز این حوادث تا مرز ۱۰۰ درصدی است.
کمبود امکانات و تجهیزات، نبود پایگاه امداد هوایی اطفای حریق، کمبود نیرو، بیاحتیاطی گردشگران و رهگذران، هرساله آتشسوزی را به کابوسی برای جنگلهای شمال تبدیل میکند. با شروع تابستان جاری نیز در چند روز گذشته، زبالههای آتش در برخی مناطق طبیعی شعلهور شده است.
آتشسوزی تهدید همیشگی عرصههای طبیعی به شمار میرود اما افزایش دما، خشکی و پایین بودن رطوبت و ناکافی بودن امکانات و تجهیزات اطفای حریق ضرورت توجه به این سرمایه و آموزش جوامع محلی را بهعنوان همیار طبیعت برای پیشگیری از حریق الزامی میسازد.
سطح عرصههای طبیعی بسیار گسترده است و وجود درختان خشک و افتاده در کف جنگل، مشکل بروز حریق را چندبرابر میکند محسن موسوی مدیرکل منابع طبیعی مازندران ساری در این زمینه درباره تدابیر اتخاذشده برای پیشگیری از حریق با اشاره به شناسایی نقاط آسیبپذیر میگوید: سطح عرصههای طبیعی بسیار گسترده است و وجود درختان خشک و افتاده در کف جنگل، مشکل بروز حریق را چند برابر میکند.
وی اضافه میکند: هرچند قرار است از سوی سازمان جنگلها مجوزی برای برداشت و جمعآوری درختان خشک و افتاده از کف جنگل صادر شود تا تهدیدها را کاهش دهیم اما امکانات اطفای حریق بسیار ضعیف است و به فرض مثال، ماشین آتشنشانی که از نوع پیکاپهای معمولی است امکان ورود به مناطق صعبالعبور را برای اطفای حریق ندارد و اگر آتشسوزی در مناطق صعبالعبور رخ دهد هیچ راه چارهای نداریم.
موسوی با اظهار اینکه ابزار اطفای حریق ما در حد آتشبر و بیل خلاصهشده است به نبود بالگرد برای اطفای حریق در جنگل اشاره میکند و میگوید: برای استفاده از بالگرد هلالاحمر نیز نیازمند مجوز هستیم که تا امدادرسانی صورت گیرد عملاً بخشی از جنگل میسوزد.
وی با بیان اینکه خوشبختانه آتشسوزی در سطح جنگل و مرتع در حوزه منابع طبیعی ساری نداشتیم، آتش زدن کاه و کلش را از جمله تهدیدها برشمرد و از کشاورزان خواست تا از این اقدام پرهیز کنند.
درعینحال، سرهنگ عسگری فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی مازندران – نوشهر نیز ضمن اشاره به وضعیت رویش گیاهی و مشخص نبودن وضعیت بالگرد برای اطفای حریق میگوید: بحث تجهیزات در حوزه اطفای حریق مهم است زیرا علاوه بر بحث هماهنگیهای ستادی نیازمند تجهیزات هستیم و امکانات موجود پاسخگوی نیازها نیست ازاینرو باید بتوانیم جوامع محلی را بهعنوان پیشانی مأموریت اطفای حریق تجهیز کنیم.
میزان بروز حریق در جنگلها امسال بالا است
وی با اشاره به اینکه امسال از مناطق پاییندست تا بالادست با مشکل مواجه هستیم گفت: امسال میزان آمار حریق در حوزه جنگل و مرتع بالا است و حتی پرتاب سیگار در عرصهها ممکن است فاجعه به بار آورد.
عسگری با عنوان اینکه بیش از ۹۵ درصد علل حریق انسانی است، عدم توجه و آگاهی را دلیل بروز حریق دانست و گفت: خاموش کردن آتش توسط گردشگران سبب بروز حریق میشود و امیدواریم تابستان امسال را بدون مشکل سپری کنیم.
وی ادامه داد: هر آن ممکن است بروز آتشسوزی به بحران تبدیل شود زیرا در بالادست به دلیل خشکی و نبود رطوبت نگران آتشسوزی در عرصههای مرتعی و جنگلی هستیم.
گستردگی عرصههای طبیعی و صعبالعبور بودن آن در حالی است که عبدالرضا سنگاری مدیرکل منابع طبیعی مازندران – نوشهر با اشاره به حساسیت و شرایط جوی و احتمال وقوع حریق در عرصههای طبیعی میگوید: امسال دستوری از سوی رئیس سازمان جنگلها به استانداران سراسر کشور ابلاغ شد مبنی بر اینکه تمام فرمانداران و مسئولان حوزه استانداری و نظامی برای اطفای حریق بسیج شوند و در این راستا همه در حالت آمادهباش قرار دارند.
وی با بیان اینکه فرمانداران مسئول اطفای حریق تعیین و منابع طبیعی نیز بهعنوان دبیر فعال شدند گفت: نیروهای منابع طبیعی در قالب گشت و کشیک مأمور به انجاموظیفه شدند.
وی با اظهار اینکه در تمام نقاط بحرانی نیروها بهصورت شبانهروزی مشغول فعالیت هستند گفت: کف جنگل به دلیل علوفههای خشک مستعد آتشسوزی است و این عامل و وجود درختان خشک و افتاده مهار حریق احتمالی را سخت میکند.
کف جنگل به دلیل علوفههای خشک مستعد آتش سوزی است و این عامل و وجود درختان خشک و افتاده مهار حریق احتمالی را سخت میکند
سنگاری با اظهار اینکه امکانات هوایی برای اطفای حریق بسیار محدود است گفت: در حال حاضر فقط با توان فیزیکی همکاران و بهصورت سنتی و با بهرهگیری از آبپاشهای دوشی میتوانیم در بحران حریق فعالیت داشته باشیم.
وی با تأکید بر آموزش و آمادگی جوامع محلی برای پیشگیری از حریق و امدادرسانی در مواقع بحران گفت: حدود یک ماه کلاسهای آموزشی مختلفی برگزار کردیم تا با کمک مردم و جوامع محلی در زمینه اطفای حریق گام برداریم.
مدیرکل منابع طبیعی مازندران – نوشهر ادامه داد: همچنین با دهیاران و شوراها جلساتی برگزار کردیم تا به کشاورزان اطلاعرسانی شود از آتش زدن بقایای محصولات کشاورزی و کاه و کلش پس از برداشت محصول خودداری کنند زیرا در بروز حریق در عرصههای طبیعی تأثیر زیادی دارد.
وی افزود: تمام هموغم را برای پیشگیری از حریق قرار دادیم و امیدواریم در تابستان با مشکلی مواجه نشویم.
وی با اشاره به وقوع حریق در چند روز اخیر در عرصههای طبیعی، علل اصلی بروز آن را بیاحتیاطی و عدم توجه به اطفای آتش برشمرد.
در حال حاضر با توجه به نبود پایگاه اطفای حریق هوایی برای مهار آتش جنگل در مازندران، هلالاحمر و ستاد کل نیروهای مسلح به کمک منابع طبیعی میشتابند و به گفته مجتبی اکبری مدیرعامل هلالاحمر مازندران با اینکه اطفای حریق جنگل وظیفه ذاتی این جمعیت نیست اما برای هرگونه اطفای حریق در جنگل از هلالاحمر درخواست کمک میشود زیرا بالگردهای امدادی در اختیار این جمعیت است.
وی یادآور شد: از چند سال قبل ستاد کل نیروهای مسلح مسئولیت هماهنگی پرواز بالگردها برای اطفای حریق را طبق قراردادی که با منابع طبیعی دارد برعهده گرفته است و برای تأمین بالگرد از دستگاههایی که بالگرد دارند استفاده میکنند و بر اساس هر سورتی پرواز هزینه پرداخت میشود.
وی با اشاره به مسئول کارگروه اطفای حریق منابع طبیعی عنوان کرد: مناطق طبیعی طبق قرارداد از بالگردها برای اطفای حریق بهره میگیرد.
روزها و ماههای گرم تابستان در پیش است و طبق اعلام هواشناسی و شرکت برق مازندران ۲۹ روز بحرانی از نظر شرایط جوی در مازندران پیشبینی میشود و تداوم هوای گرم، خشکی، وجود درختان افتاده و خشک در جنگل، کابوس آتشسوزی جنگلهای خزری را دامن میزند و در این راستا، تقویت امکانات و تجهیزات، بهکارگیری نیروهای آموزشی دیده جوامع محلی و پرهیز از ایجاد آتش توسط رهگذران و گردشگران میتواند تا حدی دلهره طبیعت دوستان را برای بروز حریق کمتر کند.