تنش تهران و همسایگان به گفتمان مشترک منجر می شود؟

به گزارش جامعه ایرانی، نشست اضطراری «نشست سازمان همکاری اسلامی» با محوریت امنیت و مقابله با چالش‌های منطقه با درخواست عربستان شامگاه پنج‌شنبه در مکه و با حضور رهبران کویت و بحرین و همچنین مقامات بلندپایه امارات، عمان و قطر برگزار شد و با بیانیه و سخنان شدیداللحنی علیه ایران به پایان رسید.

در پایان این نشست که با واکنش تهران مواجه شد، سران کشور‌های عربی در بیانیه پایانی خود خواستار اتحاد کشور‌های عربی در برابر آنچه «مداخله‌جویی‌های ایران» خواندند، شده بودند. علاوه بر این، این بیانیه ایران را به حمایت از «گروه‌های تروریستی» در بحرین متهم کرده و مدعی شده که موشک‌هایی که انصارالله به سمت عربستان شلیک می‌کند، ساخت ایران هستند.

این نشست در شرایطی برگزار شد که تنش و بحران در روابط میان ایران و آمریکا همچنان سایه افکنده است و کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس به جز عراق و عمان به حمایت از سیاست‌های ضدایرانی و فشارحداکثری وانشگتن علیه تهران پرداخته و خواستار مقابله با تهران شدند، اقدامی که در راستای سیاست‌های چند سال اخیر آن‌ها قرار دارد و همواره با خویشتن داری تهران همراه بوده است.

وزیر خارجه عربستان و دبیرکل اتحادیه عرب پس از پایان دو نشست اضطراری مکه که بامداد پنجشنبه در مکه برگزار شده بود، در یک نشست خبری مشترک ادعا‌های بی اساسی را علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح کردند.

در این نشست خبری، ابراهیم العساف، وزیر خارجه عربستان با ادعای موفقیت آمیز بودن دو نشست اضطرای مکه گفت: کشور‌های عربی عضو نشست سازمان همکاری اسلامی برای ایجاد صلح و همکاری با ایران میل و رغبت دارند به شرطی که ایران حمایت‌های خود از تروریست‌ها در کشورهای‌مان را متوقف کند و برای کشور‌های عربی یک همسایه باشد.

وی مدعی شد: نگرانی از ایران تنها به خاطر حمایت‌هایش از حوثی‌های یمن و حزب الله لبنان نیست بلکه ایران در امور داخلی برخی کشور‌ها مانند بحرین دخالت می‌کند و نگرانی بیشتر به خاطر گسترش برنامه موشک‌های بالستیک ایران و برنامه هسته‌ای آن است و این مساله تهدیدی برای کشور‌های خلیج فارس است.

وزیر خارجه عربستان در ادامه گفت: سیاست‌های عربستان واضح و آشکار است، زیرا بار‌ها خواستار روابط مسالمت آمیز با ایران شده است.

احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب نیز در این نشست خبری گفت که کشور‌های عربی و اتحادیه عرب درخواست‌هایی از ایران دارند که مفاد آن را متوقف کردن دخالت‌های ایران در امور کشور‌های عربی و بازنگری در سیاست‌های منطقه‌ای خواند.

وی با اشاره به اینکه در اتحادیه عرب کمیته‌ای چهارجانبه بنام”کمیته ایران” وجود دارد و متشکل از عربستان، مصر، امارات و بحرین است گفت: مسئولیت این کمیته ایجاد راهبرد‌هایی برای مقابله با ایران است. عرب‌ها از خود دفاع می‌کنند و خواستار تغییر سیاست‌های ایران هستند.

رئیس جمهور عراق در نشست سازمان همکاری اسلامی به دفاع از ایران پرداخت و تاکید کرد که ایران یک کشور همسایه و مسلمان است.

از زمان پایان نشست اضطراری نشست سازمان همکاری اسلامی، این حمایت عراق از ایران بود که در رسانه‌های ایرانی بازتاب گسترده‌ای داشت. رئیس جمهور عراق در این نشست، امنیت ایران را به سود کشور‌های عربی دانست.

برهم صالح، رئیس جمهور عراق در نشست سران عرب تاکید کرد که ایران یک کشور همسایه و مسلمان است و امنیت آن قطعاً به سود کشور‌های عربی و اسلامی خواهد بود. عراق با بیانیه پایانی نشست سران عرب در مکه که در آن ادعا‌هایی واهی علیه ایران مطرح شده، مخالفت کرد.

از سوی دیگر، وزارت خارجه سوریه روز جمعه در واکنش به نشست پنجشنبه سران عربی در نشست مکه در عربستان، تاکید کرد که ما آنچه در بیانیه پایانی این نشست درباره “مداخله ایران در امور سوریه” است، رد می‌کنیم. یک منبع رسمی در وزارت خارجه سوریه با صدور بیانیه‌ای تاکید کرد که حضور ایران در سوریه مشروع و قانونی است. این کشور نقش بسزایی در مبارزه با تروریسمی داشت که مورد حمایت برخی از کشور‌های شرکت کننده در نشست مکه بودند.

حسن روحانی، ظهر روز گذشته جمعه، با ارسال نامه‌ای به سران کشور‌های اسلامی در اجلاس مکه از آنان خواست که اختلافات دوری کنند.

در بخشی از این نامه آمده است: معتقدم مسئولیت اسلامی، اخلاقی و حتی ملی کشور‌های اسلامی ایجاب می‌نماید که درچنین شرایطی اختلافات درون خانواده جهان اسلام را کنار گذاشته و در صفی متحد و بنیانی مرصوص، در مقابل این توطئه شوم علیه ملت و کشور فلسطین و دنیای اسلام بایستیم. هر صدا و حرکتی که جهان اسلام را از این اولویت اصلی و فوری منحرف نماید در مسیر خدمت به رژیم صهیونیستی و دیگر دشمنان جهان اسلام و فلسطین عزیز، قرار گرفته است.

ظریف، وزیر خارجه کشورمان در نخستین واکنش خود به نشست مکه، در خلال راه پیمایی روز قدس در تهران، گفت: شرکت‌کنندگان در این اجلاس به جای تکرار یاوه‌هایی که دیشب در مورد ایران در این اجلاس گفته شد و باعث خشنودی اسرائیل شد آن کاری را انجام دهند که سازمان همکاری اسلامی به خاطر آن ایجاد شده و آن حمایت از قدس و ملت فلسطین است.

وی همچنین تاکید کرد که اگر عربستان سعودی تغییر رویکرد دهد آماده است که همین امروز به ریاض برود.

امیرعبدالهیان، دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین‌الملل برگزاری اجلاس‌های فرمایشی از سوی حکام عربستان را در راستای مقابله سیاسی با جمهوری اسلامی ایران دانست.

وی در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: حکام عربستان بجای پرداختن به آزادی، قدس و حمایت از فلسطین، اجلاس‌های فرمایشی اتحادیه عرب، OIC و PGCC را برای مقابله سیاسی با جمهوری اسلامی ایران به راه انداخته‌اند. تهران اهل منطق و عمل است و نه نمایش. ایران و متحدین مقتدرانه، تروریسم تکفیری- وهابی-صهیونیستی را در منطقه شکستند.

کشور‌های حاشیه خلیج فارس چشم به اقدامات ترامپ علیه ایران دوخته اند و برخلاف ادعای صلح و دوستی و همسایگی برای منطقه ایران را رقیب خود دانسته و همواره از واشنگتن درخواست مقابله با ایران را داشته اند، سیاست‌هایی که به افزایش تنش در منطقه منجر شده است، هرچند در این بین کشورهایی، چون عمان و عراق از این سیاست‌ها دوری کرده و به دنبال کاهش تنش در منطقه هستند. ایران، اما همواره پیشنهاد دیپلماسی را بر روی میز خود گذاشته است، پیشنهادی که همواره از سوی وزیر خارجه کشورمان در سال‌های اخیر نیز تکرار شده است، اکنون باید منتظر ماند و دید که تهران با همسایگان خود به گفتمان مشترکی می‌رسد یا نه.